آمریکا در اقدامی نادر به تهران اولتیماتوم داد یا مذاکره و توافق یا بمباران! اینکه اسمش مذاکره نیست تهدید و فشار است. آنچه آمریکا می‌خواهد باید به کرسی بنشیند. این یعنی زور! امروز دور چهارم مذاکره در میانه بیم و امید و تهدید و خط و نشان دو طرف انجام می‌شود. از سه دور مذاکرات قبل نتیجه‌ای حاصل نشد. حال باید دید این دور از مذاکرات چه می‌شود؟ دونالد ترامپ 18 اردیبهشت 1397 از برجام خارج شد. پیش فرض این بود که اگر ایران از غنی سازی 3.67 درصد که در برجام پذیرفته شده بود عدول کند و تعداد سانتریفیوژها را افزایش دهد و با بهره گیری از سانتریفیوژهای پیشرفته اقدام به غنی سازی 20 درصدی یا 60 درصدی کنند کشورهای اروپایی می‌ترسند و به تعهداتشان عمل خواهند کرد. چون این پیش فرض غلط بود نتیجه معکوس شد، نه تنها تحریم‌ها برداشته نشد بلکه بر حجم آن افزوده شد و ایران منزوی‌تر و مردم دچار مشکلات بیشتر شدند. اگر مسئولان قدرت پیش بینی داشتند در همان محدوده 3.67 درصد می‌ایستادند تا وضع مثل امروز نمی‌شد که وزیر خارجه به هر دری بزند تا غنی سازی 3.67 را حفظ کند، غنی سازی 20 درصد و 60 درصد پیش کش.
قانون اقدام راهبردی مجلس
سال 1399 دولت دوم روحانی به دنبال احیای برجام بود که ناگهان قانون اقدام راهبردی برای صیانت از حقوق ملت روز 12 آذر همان سال در مجلس تصویب شد. این طرح برای حاکمیت آن قدر مهم بود که شورای نگهبان در همان روز آن را تصویب کرد.
حال مجلس و شورای نگهبان پاسخ دهند این مصوبه‌ای را که با عجله و برای اینکه احیای برجام در دولت روحانی صورت نگیرد مانع درست کردند دستاوردش سود بوده یا خسارت؟
حسن روحانی رئیس‌جمهور پیشین گفت: فرصت‌ها را از دست دادیم برای اینکه این آقا رئیس‌جمهور شود یا آن آقا و 300 میلیارد دلار به کشور خسارت وارد شد!
ظریف وزیر خارجه وقت هم گفت: مجلس نگذاشت ۱۰۰ میلیارد دلار به جیب مردم ایران برود!
مهم‌تر اینکه حسین امیر عبداللهیان وزیر خارجه دولت سیزدهم در جلسه با رسانه‌ها اعلام کرد، طرح مجلس مانع احیای برجام شد. عدم احیای برجام میلیاردها دلار به کشور خسارت وارد کرد و تحریم‌ها بیشتر شد که حالا به دنبال برداشتن تحریم‌ها هستند. ایالات متحده در 100 روز اول بیش از 200 مورد تحریم علیه ایران وضع کرده که برداشتن آن با "کرام الکاتبین" است. طرح هسته‌ای مجلس سنگ اندازی در احیای برجام بود که سازمان انرژی اتمی را مکلف کرد که هر سال 120 کیلوگرم اورانیوم غنی شده تولید و به غنی سازی 20 درصد و بیشتر ادامه دهد. طرح نمایندگان به ظاهر انقلابی این بود که آمریکا و اروپا باید همه تحریم‌ها را بردارند تا ایران از غنی سازی بیشتر از 3.67 درصد دست بردارد. حالا کسی از عدم اجرای این قانون سخنی نمی‌گوید. دستاورد این قانون چه بوده و چه پاسخی به حرف‌های روحانی و ظریف درباره خسارت نجومی این قانون دارید.
پاره کردن برجام
همین جماعت در مجلس دهم معاهده برجام را که غنی سزازی 3.67 در آن وجود داشت آتش زدند حالا به دنبال همان غنی سازی هستند که آن را سوازاندند، چرا عاقل کند که باز آرد پشیمانی!
ماهی را هر وقت از آب بگیری تازه است. هر چند هزینه تراشان که شعار مرگ بر آمریکا و مرگ بر اسرائیل می‌گفتند این روزها سکوت اختیار کرده‌اند و از مذاکره و توافق حمایت می‌کنند.
نقش روسیه و چین
واقعیت این است که ایران هم پیمان ندارد. روسای جمهور روسیه و چین پس از دیدار با یکدیگر گفته‌اند در پرونده هسته‌ای ایران، باید از راه دیپلماتیک حل شود. حتی نگفتند غنی سازی 3.67 حق ایران است. وقتی این چنین است یعنی همه کشوره از ترس وضع تعرفه تجارت داد و ستد، از آمریکا حمایت می‌کنند و ایران تنها در میدان است. در چنین وضعیتی هزینه سازش کمتر از هزینه تحریم و جنگ است.
تعلیق داوطلبانه
وقتی اوضاع بحرانی است می‌توان از تجربه تعلیق 2.5 ساله فعالیت‌های هسته‌ای در دولت اصلاحات که ارکان حکومت آن را پذیرفت بار دیگر تکرار تا سایه تحریم و جنگ از سر کشور برداشته شود. واقعیت این است که آمریکا هم در دوره بایدن و هم در دوره ترامپ مانع حمله اسرائیل به ایران شدند، حال اگر امروز مذاکرات نتیجه ندهد و ایران یا آمریکا میز مذاکره را ترک کنند گزینه جایگزین تحریم بیشتر و احتمالاً جنگ خواهد بود. رفتار ترامپ غیر قابل پیش بینی است به همین دلیل عراقچی روز گذشته به عربستان رفت تا از نفوذ عربستان بر آمریکا در خصوص پذیرش حق غنی سازی برای ایران و همچنین خودداری آمریکا و اسرائیل در حمله به ایران کمک بخواهد.
فرصت سوزی
دیپلماسی یعنی رصد فرصت‌ها، خطرها، تهدیدها، پیش بینی، پیشگیری و... است. اوضاع به نفع ایران نیست. سناتورهای آمریکایی خیز برداشته‌اند تا طرحی در سنا تصویب کنند که بر اساس آن توافقی با ایران قابل قبول باشد که شامل برچیده شدن برنامه هسته‌ای ایران باشد! این یعنی زورگویی.
مکانیزم ماشه
اروپا به دلیل اینکه ایران در جنگ روسیه علیه اوکراین در کنار روسیه قرار گرفت خشمگین است. این اتفاق باعث شد تا اروپا در دور اول ریاست جمهوری ترامپ با ایران که مقابل ترامپ بود این بار موضع اش در برابر ایران رادیکال‌تر از آمریکا شود.
سه کشور اروپایی یعنی فرانسه، آلمان، انگلیس قصد دارند مکانیزم ماشه را فعال کنند تا تحریم‌هایی که در قالب برجام برداشته شده بود دوباره بازگردد و ایران بار دیگر ذیل بند 7 منشور ملل متحد قرار گیرد. این موضوع خطرناک‌تر از اقداماتی است که آمریکا قرار است علیه ایران انجام دهد. امتیاز دادن و توافق می‌تواند در محاصره سیاسی و دیپلماتیک شکاف ایجاد کند و خطر را از کشور و ملت دور کند.
عراقچی: مواضع ما، یک مواضع اصولی است، مبانی خود را دارد و بنابراین تغییرناپذیر است. غنی سازی خط قرمز ماست.
فرمانده سپاه: اگر تهدید کنید ما برای جنگ آماده هستیم
حسین سلامی فرمانده کل سپاه پاسداران در رونمایی از آشیانه پهپادی زیرزمینی نیروی دریایی گفت: ما برای شما تدارک وسیع دیده‌ایم و اگر اشتباه کنید، بلایی سرتان خواهیم آورد که وعده صادق ۱ و ۲ را فراموش کنید. خوب دقت کنید، شما نتوانستید اصابت یک موشک از انصارالله یمن به فرودگاه‌تان را تحمل کنید، چگونه می‌توانید صدها موشک را تاب بیاورید؟ سر جایتان بنشینید. ما یک سخن با مقامات سیاسی آمریکا داریم و آن این است که بدانید در موضوع هسته‌ای، ترجیح ما حل مسئله به شکل عاقلانه به دور از فضای تهدید است، اما اگر تهدید کنید، ما برای جنگ در هر مقیاسی آماده هستیم.
قالیباف: ما ذلت را نمی‌پذیریم
راه این است که ما به دنبال مذاکره باشیم من هیچ وقت با مذاکره مخالف نبودم. من یک وقتی گفتم ما با مذاکره موافقیم و مذاکره را هم یک روش مبارزه می‌دانیم. ما باید فرزند زمانه خویش باشیم، حتماً در سیاست باید به روز باشیم. این را نهج البلاغه و امامان به ما یاد داده‌اند که فرزند زمانه خویش باشیم. ولی خوب ما حتماً اگر در بحث احساس می‌کنیم که نجات کشور در شرایط برای مذاکره هست و مذاکره یک چارچوب و یک اصولی دارد من نمی‌خواهم وارد آن شوم. صحبت ترامپ این بود که آن چیزی را که در متن نامه‌اش و چه در کلامی که امروز شما از او می‌شنوید، می‌گوید آن چیزی را که من مشخص کرده‌ام برای شما آن را بپذیرید و آن را به شما ابلاغ کنم. البته که ما هرگز چنین ذلتی را نمی‌پذیریم.
ویتکاف: اگر ایرانی‌ها اشتباه کنند من را نخواهند دید
اگر ایرانی‌ها اشتباه کنند و فکر کنند که می‌توانند سر میز مذاکره تعلل کنند، من را زیاد نخواهند دید و گزینه جایگزین، همانطور که رئیس‌جمهور گفته است برای آنها گزینه بدی خواهد بود. رئیس‌جمهور معتقد است که نیروی شخصیت او، روشی که او به موقعیت‌های خاص پاسخ می‌دهد، می‌تواند مردم را به انجام کارها به شیوه‌ای بهتر در جهت منافع آمریکا سوق دهد. من هم به این رویکرد معتقدم.