گروه فرهنگ و هنر: محمدحسین واحدی در گفت و گو با مهسا پهلوان، استاد زبان دانشگاه کاشان در مورد چیستی زبان و ذهن به بحث و مصاحبه پرداخت که در ادامه میخوانید:
زبان چیست؟ آیا زمان همان گفتار ماست؟
زبان مهمترین ویژگی نوع بشر است که شامل اجزایی است.و این اجزا شامل آواها،جملات و عنصر معنا وکاربرد است. گفتار یکی از مهارت های زبان محسوب می شود. او ادامه داد: یعنی ما اگر چهار نوع مهارت را داشته باشیم.شامل گفتار،شنیدن،نوشتار و خواندن گفتار یکی از این مهارت های زبانی است. که باز نمود آوایی دارد یعنی صورت آوایی خواهد داشت یعنی پیامی است. میان یک گوینده وشخص شنونده که به صورت آوایی تبادل می شود. وی اذعان کرد: فردینان دو سوسور زبان شناس و نشانه شناس سوئیسی یک تمایزی بین این دو قائل است.یعنی از منظر سوسور ما می گوییم که لانگ یعنی زبان یا language در برابر گفتار قرار می گیرد.یعنی زبان نظام مسنجم از نشانه ها هست. که در دو سطح دال و مدلول ظاهر می شود ولی به گفته سوسور وقتی زبان و گفتار را از هم می خواهیم تفکیک بکنیم.انگار داریم مسئله اجتماعی را جدا می کنیم از آن بخش که یه چیز اجتماعی است. او افزود: یعنی ما اگر زبان را محصول اجتماع در نظر بگیریم گفتار فقط بخشی از زبان است یک زیر مجموعه ای از زبان است آنچه که اصل از چیزی که فرعی است که شما باید بتوانید آن را جدا کنید.آن چیزی که اصل و اجتماعی نسبت به گفتار زبان است.
زبان در زندگی امروز ما چه کاربردی دارد؟
زبان مهم ترین ابزار ارتباطی انسان است زیرا به وسیله زبان شما قدرت تفکر،تبادل اطلاعات پیدا می کنید. هنگام تفکر دارید با خودتان صحبت می کنید. و با خود سخن می گویید همچنین در امر آموزش همه ی علوم تعلیم و تربیت فرزند و کودک این ابزار کار آمد را به کار می گیریم. مهسا پهلوان بیان کرد:آشکار ترین و اجتماعی ترین کاربرد زبان کاربرد و کارکرد ارتباطی آن است؛ اما در سایر فعالیت های اجتماعی و سایر حتی مسائل فردی زندگی انسان هم زبان نقش پیدا می کند ابزاری هست در کسب و کار در تجارت، مشاغل و در بحث آموزش و همه جا و هر جایی که ما فکرش را بکنیم. او اضافه کرد:کارکرد خواهد داشت چون مهم ترین ابزار در اختیار ما است برای برقراری ارتباط و برآورده کردن نیازهای زندگی مان.
چرا زبانانگلیسی بسیار پیشرفت کرده و در جهان غالب شده است؟ آیا این نوعی استعمار است؟
مبحث ارتباطی با پیشرفته شدن زبان ندارد زبانهای دنیا منعکس کننده نیازهای بشر و گویشوران بومی خود هستند در زبان شناسی ما همانگونه که صورت زبانی غلط و درست نداریم یعنی همه صورتهای زبانی به کار رفته توسط گویشوران درست تلقی میشوند به همان نسبت هم زبان پیشرفته یا زبان عقب مانده مطرح نمی شود. این زبان شناس خاطر نشان کرد: اگر منظور افزایش تعداد کاربران یک زبان است بله انگلیسی گویشوران بسیاری را به دست آورده اما این ویژگی ارتباطی با ماهیت زبان انگلیسی ندارد بلکه یک امر کاملا سیاسی مبتنی بر عناصر گفتمانی قدرت و سلطه است. مهسا پهلوان ادامه داد: بریتانیای کبیر بیشترین تعداد مستعمره در کل دنیا را به لحاظ سیاسی به دست آورد و انگلیسی را به عنوان زبان بین الملل به ملت ها تحمیل کرده است، زبان در گفتمان شناسی انتقادی ابزار تحمیل سلطه و قدر بر جهان محسوب می شود. وی در پایان گفت: در برهه ای از تاریخ برای مثال زبان عربی همه گیر شده بوده و مورد استفاده ملل گوناگون قرار گرفته تا جایی که زبان علم نیز بوده و حکما و عقلا کتابهایشان به زبان عربی نگارش میشده همچون ابن سینا.