ستاره صبح، فائزه صدر: مدتهاست که از ضرورت خروج صندوقها از بنگاهداری صحبت میشود ولی کمتر به این نکته اشارهشده که هیچکدام از صندوقهای بازنشستگی بهخودیخود به بنگاهدار نشدهاند، بلکه دولتها که در پرداخت تعهدات بیمهای خود به این صندوقها ناتوان بودند بهتدریج طبق مقررات قانون بودجه سالانه بخشی از اموال دولتی را با لحاظ قیمت ارز روز بابت تهاتر ارزش اسمی بدهی سنواتی خود و بدون لحاظ ارزش روز بدهیها به صندوقها واگذار کرده و با این کار عملاً نهتنها این صندوقها به نگاهدار شدند، بلکه مشکلات کارگری این بنگاهها نیز بر دوش صندوقها بار شد. ستاره صبح در گفتوگو با علی ظفر زاده، دبیر کل جمعیت تولید گرایان ایران و نماینده پیشین مجلس به بررسی این مشکل پرداخته که در ادامه میخوانید:
علی ظفر زاده در پاسخ به سؤالی درباره ضرورت خروج صندوقها از بنگاهداری گفت: بنگاهداری به شکل فعلی برای صندوقهای بازنشستگی، کمک به این صندوقها نمیکند، زیرا تبدیل به پرورشگاه رفیقان و هماندیشان شده است، تا محل جذب مدیران کارآمد و حرفهای. چراکه نخبگان، برنامهریز، اقتصادی و اهل چالش هستند و در حال حاضر فضا برای فعالیت چنین نیروهایی در صندوقها وجود ندارد.
وی افزود: وزارت تعاون، کار و تأمین اجتماعی و صندوقها، دولتها و مجالس پیوسته در کشاکش عزل و نصب و جابهجایی هستند و هیچگاه رسوب تجربه، دانش و مدیریت بهینه در صندوقها اتفاق نمیافتد. ازجمله علل این مسئله مداخله نمایندگان مجلس و تغییر دولتها مدیریت صندوقها را ناکارآمد کرده است.
ظفر زاده با اشاره به ظرفیت، مشکلات و چالشهای صندوقها گفت: با توجه به سرمایه هنگفتی که در اختیار صندوقهاست، سودی برای سازمان تأمین و سازمان بازنشستگی و دیگر سازمانها حاصل نمیشود و رانت و فسادی که در چرخه عظیم مبادلات شکل میگیرد قابلتوجه است.
وی در این رابطه افزود: اما اینکه گفتهشده صندوقها از بنگاهداری خارج شود خودش مسئلهای مهم است و این سؤال مطرح میشود که اولاً چگونه این منابع آزاد میشود و جای آن را چه چیزی میگیرد؟ بازار بورس و سهام که توان جذب این سرمایه عظیم را ندارد، بانکهای ما هم خود بنگاهدارند و مسئول بسیاری از نابسامانیهای اقتصادی و آشفتگی بازار هستند.
نماینده پیشین مجلس با اشاره به نقش منفی بانکها و با تأکید بر لزوم اصلاح ساختار نظام بانکی کشور خاطرنشان کرد: به عبارتی نهادهای بانکی و مالی ضعیف هستند و خود باعث نابسامانیاند. طبقه سرمایهدار ملی شکل نگرفته و آنچه بود مضمحل شده و آنچه هست رانت و انحصار است. خروج صندوقها از بنگاهداری در این تصمیم مبارک است که باید شامل بانکها، بنیادها، نهادها، نیروهای نظامی و انتظامی و همه مؤسسات حاکمیتی شود و به بنگاهداری حکومتی و خصولتی پایان داده شود. وی گفت: بنگاهداری باید بهتدریج به مردم و بخش خصوصی واگذار شود و راهکارهای آن را هم متخصصین بدهند و از تجربه کشورهای پیشرفته در امور صندوقهای بازنشستگی و روشهایشان استفاده شود. در این زمینه نمونههای موفقی در دنیا وجود دارد که به شکل ایران بنگاهداری نمیکنند، آنها سبد گردانی و مشارکتهای کوتاهمدت در پروژه عظیم و تأمین مالی برای صنایع سودآور و مطمئن بهصورت حرفهای انجام میدهند.
عضو پیشین هیئتمدیره سازمان تأمین اجتماعی و شستا با اشاره به خلائی قانونی افزود: در سند بودجه 1404 مقررشده بنگاههای تحت پوشش صندوق بازنشستگی به سازمان تأمین اجتماعی منتقل شود که با خروج صندوقها از بنگاهداری در تناقض است و باری جدید از شرکتهای زمینگیر شده بر دوش سازمان گذاشته میشود که کار را دشوارتر میکند.
علی ظفر زاده در پایان سخنان خود متذکر شد: دولت به نگاهدار خوبی نیست، بنگاهداری دولتی، شبهدولتی، خصولتی باعث فساد، زیان، حیفومیل امثال بابک زنجانی، قاضی مرتضوی، چای دبش، دکل نفت و ... شده است.
باوجوداینکه دهها نهاد علنی و مخفی و نظارتی و بازرسی تعبیهشده و نظارت میکنند، اما بازهم فساد وجود دارد چرا؟