بازرگان با همراهی آیت‌الله طالقانی نهضت آزادی ایران را تأسیس کردند و این گروه سیاسی‌ترین گروه قانونی و مخالف رژیم پادشاهی بود. نهضت آزادی و جبهه ملی طرفدار قانون اساسی مشروطه بودند و براساس این قانون از شاه می‌خواستند که سلطنت کند نه اینکه در امور کشور دخالت کند و با قدرت مطلقه همه امور را در چنگ خود بگیرد.
مبارزات بازرگان آنقدر گسترش پیدا کرد تا سرانجام او و همفکرانش به زندان افتادند. وی که در پیروزی انقلاب نقش فراوانی داشت پس از پیروزی از سوی بنیان‌گذار جمهوری به عنوان نخست‌وزیر موقت انتخاب شد.
در مراسم بزرگداشت بازرگان محمد توسلی دبیر کل سابق نهضت آزادی و اولین شهردار پس از انقلاب سخن گفت.
چکیده‌ای از سخنان وی در ادامه می‌آید:
• مهندس بازرگان در تمام عمر خود تلاش کرد با روشنگری و ترویج دین و سیاست در خدمت نسل جوان به ویژه دانشجویان باشد.
• بازرگان درک درستی از جامعه، انقلاب و آینده آن داشت و برخلاف کریم سنجابی که به پاریس رفت و بیانیه در حمایت از آیت‌الله خمینی صادر کرد، او به پاریس رفت اما بیانیه صادر نکرد.
• بازرگان سال 64 با استدلال، با ولایت مطلقه مخالفت کرد که ره به جایی نبرد.
• بازرگان عقیده داشت که نهاد دین از سیاست جداست، دین یک کارکرد دارد و سیاست کارکرد دیگر.
• بازرگان و نهضت آزادی به اصلاحات جامعه محور عقیده داشته و دارد.
• نهضت آزادی انتخابات را در بعضی زمان‌ها تحریم کرد ولی از سال 76 به مشارکت روی آورد و همچنان به مشارکت در انتخابات عقیده دارد.
• پزشکیان یک فرصت است، باید از او حمایت و از این فرصت برای انجام اصلاحات استفاده کرد.
• جامعه اگر آگاه شود توانمند هم می‌شود.
• انتخابات دور اول و دوم ریاست جمهوری تیر ماه امسال نشان داد که حدود 80 درصد مردم یا در انتخابات شرکت نکردند یا آنها که شرکت کردند منتقد هستند.
توضیح این که علی صالح آبادی دبیر کل پیشین زندانیان قبل از انقلاب در این مراسم نقطه نظرهای خودش را درباره شکل گیری انقلاب و انتخاب مهدی بازرگان و ابوالحسن بنی صدر، انتخابات آزاد مجلس اول، بیان کرد که در شماره‌های بعد منتشر خواهد شد.