در طول دهه‌های گذشته موضوع جنگ هشت ساله میان ایران و عراق همچنان جزو مقولات مورد بررسی در تاریخ نگاری دو کشور است و بسیاری از محققان و پژوهشگران جنگ درباره مسائلی مانند نحوه شروع جنگ، آغاز درگیری، سازوکار نظامی، هماهنگی، طراحی عملیات جنگی، نقش ستون پنجم در بروز برخی از ناکامی ها، وقایع و رخداد‌های مربوط به سال آخر جنگ، تغییر آرایش جنگی در میدان رزم، موضوع ادامه یا توقف جنگ بعد از فتح خرمشهر، چرایی ناکامی‌ها در برخی عملیات ها، چگونگی پذیرش قطعنامه و توقف جنگ و دهه‌ها موضوع و مساله دیگر به اظهار نظر پرداختند.در آغاز جنگ تحمیلی، زمانی که هنوز انقلاب در مرحله استقرار بنیان‌های خود بود، کشور با یک حمله خارجی مواجه شد. توان دفاعی ایران در آن زمان به دلیل تغییر حکومت و تغییرات انجام شده در رده فرماندهان قوای نظامی، ضعیف شده بود و بهترین موقعیت برای عراق فراهم بود تا با بهره‌گیری از بالاترین امکانات نظامی، با حمله به ایران، ضمن به شکست کشاندن انقلاب اسلامی و برآورده کردن اهداف همپیمانان خود خوی غارتگرانه‌اش را سیراب کند. اما مقاومت سرسختانه مردم ایران، پیشروی نیرو‌های مهاجم را با کندی روبه‌رو ساخته و سرانجام زمینگیر کرد.از این پس سلسله پیروزی‌های چشمگیر در میدان نبرد برای نیرو‌های ما به دست آمد. این مسأله همه تحلیل‌ها و گمانه‌زنی‌های پیشین را درباره حمله برق‌آسای عراق و شکست و سرنگونی جمهوری اسلامی باطل کرد. از این پس به دلیل برتری ایران بر عراق و شکست‌های پی در پی عراق در جنگ با ایران، تلاش غرب در این مسیر قرار گرفت که با اعمال فشار بر ایران، او را وادار به پذیرش توقف جنگ کند.
.
دلایل پذیرش قطعنامه
پذیرش قطعنامه ۵۹۸ یکی از رویداد‌های مهم در طول دوران جنگ هشت ساله بود. از زمان آغاز جنگ تحمیلی کشور‌های غربی و برخی از زمامداران عربی حاشیه نشین خلیج فارس از همه امکانات مالی و رسانه‌ای برای حمایت از نیرو‌های متجاوز بهره گرفتند تا نظام تازه شکل گرفته اسلامی در ایران را به ناکامی مواجه کنند. حتی سازمان‌های به ظاهر بی‌طرف بین‌المللی نیز بی‌آنکه نقش اصلی خود را در کنترل منازعات و مناقشات میان کشور‌ها و دولت‌ها ایفا کنند هیچ تلاشی برای مهار ارتش متجاوز بعثی به عمل نیاورند. این روند حتی در صدور قطعنامه‌های متعددی که از سوی شورای امنیت سازمان ملل متحد صادر می‌شد مرتبا تکرار می‌شد. این قطعنامه‌ها که به صورت سلسله‌ای از سوی این نهاد منتشر می‌شد فارغ از هر گونه قاطعیت، جامعیت، بازدارندگی لازم و بدون درنظر گرفتن تمهیدات و سازکار‌هایی کافی برای اجرای این مصوبات بود. بدیهی بود که با توجه به این‌که در طول دوران جنگ، ایران توانسته بود بر آشفتگی و ضعف سازمان نظامی خود در اوایل شروع تجاوز عراق فائق آید و با بالابردن توان دفاعی خود ماشین رزم عراق را متوقف و حتی مجبور به عقب نشینی کند صدور قطعنامه‌هایی که هیچ صراحتی بر شناسایی متجاوزان نداشت قابل اتکا و اعتنا نبود و از سویی دیگر پذیرش آن‌ها تعهدی را برای صدام حسین رئیس جمهوری وقت عراق برای ممانعت از تکرار ماجراجویی هایش ایجاد نمی‌کرد. در بین قطعنامه‌های صادر شده تنها قطعنامه ۵۹۸ بود که تا حدودی تامین کننده نظرات ایران بود. کارگزاران نظام هم برغم بی‌اعتمادی که به شورای امنیت و سازمان‌های بین‌المللی داشتند براساس مصالح ملی و شرایط منطقه‌ای و بین‌المللی موافقت خود را با قطعنامه ۵۹۸ اعلام کردند و به این ترتیب آتش بس میان ایران و عراق برقرار شد.اکنون و بعد از گذشت ۳۵ از اعلام پذیرش قطعنامه ۵۹۸ از سوی جمهوری اسلامی، ایران و عراق تحولات فراوانی را دیدند. از یک سو ایران بعد از پایان جنگ به سرعت دست به ترمیم خرابی‌های دوران دفاع مقدس زد و با پیشرفت‌های مهم در عرصه‌های مختلف سیاسی، نظامی و امنیتی جایگاه خود را به عنوان یکی از مهم‌ترین کشور‌های تاثیرگذار منطقه ارتقا داد و از سویی دیگر عراق بعد از پایان جنگ بار دیگر بواسطه زیاده خواهی‌های دیکتاتورش درگیری چند جنگ منطقه‌ای شد و استقلالش را بواسطه اشغال آمریکا از دست داد و با وجود استقرار یک نظام متمرکز جنایات متعددی را از سوی عناصر آشوب طلب مثل داعش دید. اما هر چه بود دو کشور با وجود رویارویی در عرصه نظامی، تعاملات سیاسی مستحکمی را با هم آغاز کردند و به عنوان کشور‌های محور مقاومت علیه آمریکا و رژیم صهیونیستی نقش آفریند.