ستاره صبح آنلاین/مصطفی فروغی: هرچند در روزهای اخیر ناوهای آمریکا با قایق های تندرو ایرانی روبه رو شدند، اما شواهد و قرائن نشان می دهد که پنتاگون به دنبال درگیری نظامی با ایران نیست. به رغم اینکه در ماه‌های گذشته همه صحبت از مرگ برجام می کردند ، اما گروه 7 در نشست خود که در ژاپن برگزار شد در بیانیه پایانی خود نسبت به احیای برجام و به گفتهبرخی کارشناسان توافق موقت چراغ سبز نشان دادند. شتاره صبح درباره رویارویی ناوهای غربی با قایق های تندرو ایرانی و همچنین بیانیه گروه 7 گفتگویی با عبدالرضا فرجی راد، دیپلمات پیشین انجام داده که در ادامه می خوانید:
ارزیابی شما از حضور فرماندهان نظامی آمریکا،انگلیس و فرانسه در تنگه هرمز چیست؟
با توجه به مسائلی که چند روز قبل اتفاق افتاد و نفتکش ایرانی توسط آمریکا به ساحل هدایت شد،ایران در یک اقدام متقابل دو نفتکش که مقصدش آمریکا بود را توقیف کرد.
این اتفاق از نظر حیثیتی برای آمریکا سنگین بود.جریان جمهوری خواه در آمریکا روی این مسائل حساسیت دارد و تلاش می کند از آن به عنوان نقطه ضعف بایدن و دموکرات ها استفاده کند.
دولت بایدن با حضور فرماندهان نظامی در تنگه هرمز از سویی قصد داشت برای رقبای داخلی خودش پیام بفرستد که منطقه استراتژیک تنگه هرمز در اختیار نیروی دریایی آمریکاست و واشنگتن به سادگی اجازه نخواهد داد که کشتی هایش توقیف شوند.بنابراین با شراکت انگلیس و فرانسه این اقدام را انجام داد.
حضور سه فرمانده نظامی در یک ناوشکن آمریکایی و عبور از تنگه هرمز یک اقدام تبلیغاتی بود.ممکن است قبلا هم فرماندهانی در ناوشکن ها حضور داشته اند که اعلام نشده باشد.اینکه پس از حضور این سه فرمانده نیروی دریایی آمریکا بیانیه می دهد یعنی به دنبال اهداف تبلیغاتی است.
البته این اقدام تبلیغاتی پیامی هم برای متحدین منطقه ای آمریکا داشت که حافظ منافع شرکای خود است.
به نظر شما تا چه میزان میتوان این نوع مانورهای تبلیغاتی به یک درگیری در منطقه تبدیل شود؟
در شرایط کنونی احتمال درگیری در منطقه خلیج فارس نزدیک به صفر است.زیرا مواضع آمریکا در مورد مسائل ایران خصوصا در بحث هسته ای مواضع منفی و تند نیست.به نظر می رسد اولویت واشنگتن در شرایط کنونی حل و فصل موضوع هسته ای ایران است.مقامات آمریکا بارها اعلام کردند که ما به دنبال توافق هستیم.
روز گذشته هم در کنفرانس جی هفت بیانیه دادند و روی احیای برجام تاکید کردند.وقتی در نشست سران هفت این موضوع مطرح می شود یعنی با هدایت آمریکا این مسئله اتفاق افتاده است.
آمریکا چندی پیش می گفت برجام از دستور خارج شده و ایران فرصت هایش را از دست داده است. اما مواضع اخیر نشان میدهد گفتگوهایی در پشت پرده صورت گرفته که دوباره اشتیاق به احیای برجام قوت گرفته است.
در همین راستا هفته گذشته مقامات وزارت خارجه آمریکا به کنگره دعوت شدند.پرسش و پاسخی صورت گرفته ولی کنگره قانع نشده است.نمایندگان کنگره در واکنش به این نشست گفته اند پاسخ مقامات وزارت خارجه به نوعی بود که در رسانه ها هم می توانستیم این پاسخ ها را دریافت کنیم.
به نظر می رسد که مقامات وزارت خارجه آمریکا اطلاعات را در اختیار اعضای کنگره هم نگذاشته اند.بنابراین طرف های ایرانی و آمریکایی مراقب اعمال خود هستند که اتفاقی نیوفتد.زمانی که دو طرف تمایل برای مذاکره و توافق نشان میدهند احتمال هر نوع درگیری در هر نقطه ای نزدیک به صفر است.هر دو با احتیاط برخورد می کنند.
آیا این احتمال وجود دارد که طرف آمریکایی بخواهد ایران را در منطقه خلیج فارس پس از توافق با عربستان درگیر یک تنش جدید کند؟
واقعیت این است که اتفاقی که در تنگه هرمز رخ داد را نمی توان تنش نامید.این مسئله بیشتر خبری و رسانه ای بود.زمانی می توان از واژه تنش استفاده کرد که مانور یا خطری متوجه کشتی ایرانی باشد.
همانطور که عرض کردم آمریکا و ایران به دنبال تنش نیستند.پیام ایران به آمریکا در توقیف کشتی هایش این بود که اقدامات خود در برابر نفتکش های ایرانی را متوقف کنید.در واقع توقیف نفتکش ها از سوی ایران یک اقدام متقابل مانند اخراج سفرا از کشور مقصد است.این مسئله پیش از این برای کشتی های یونان هم رخ داده بود.
با توجه به اقدامات آمریکا و بیانیه سران جی هفت به نظر شما اراده ای برای احیای برجام از سوی آمریکا وجود دارد؟
به نظر بنده بله، آمریکا اراده ی لازم را حداقل در دو ماه اخیر برای احیای برجام نشان داده است.در دو ماه گذشته مقامات ارشد آمریکا موضعی در مقابل ایران نگرفته اند که حساسیت بر انگیز باشد.
پیش از این آمریکا مدعی بود ایران به دلیل همکاری نظامی با روسیه ظرفیت همکاری با ما را ندارد.اما در چند وقت اخیر چنین اظهاراتی مطرح نشده است.از سوی دیگر سخنگوی وزارت خارجه آمریکا می گوید ما به دنبال توافق بلند مدت هستیم.همچنین پادشاه عمان در راه ایران است.به نظر می رسد که آمریکا جدی است و تاحدودی با اروپا هماهنگ شده است.بیانیه گروه هفت به صراحت نشان میدهد که اراده آمریکا و اروپا بر احیای برجام است.این در حالی است که در دو ماه گذشته مدعی بودند ایران فرصت ها را از دست داده اما اکنون به نظر می رسد اقداماتی در حال شکل گیری است.ایران هم از این آمادگی برخوردار است که توافق صورت گیرد.