آلبرت بغزیان، اقتصاددان درباره معاملات غیر دلاری ایران و روسیه گفت: ریال برای روسیه بهصرفه است چراکه طرف مقابل به ویژه کشورهای مرزی میتوانند ریال را به راحتی در ایران به دلار تبدیل کنند یا ریال را در ایران تبدیل به دارایی باکیفیت کنند مانند املاک و .... اگر تهاتر صورت گیرد واحد پول در مقابل آن وجود ندارد، برای مثال به ازای ارزش یکمیلیون بشکه نفت میوه وارد کنیم. برای مثال وقتی معاملات با درهم انجام شود نگرانیهای مبادلات تهاتری برای طرفین وجود ندارد زیرا رابطه درهم و دلار ثابت است و درهم در دنیا قابلیت مصرف دارد. باید توجه کنیم که هیچ ارزی بهاندازه دلار تسلط پذیری ندارد. اگر تمام معاملات دنیا هم با دلار انجام شود باز هم دلار وجود دارد. اما پول کشوری مانند روسیه پول بینالمللی و ارز ذخیره جهانی نیست. کشورهای محتاط یا ذخیره طلا دارند یا دلار و حتی یورو بهاندازه نیاز اروپا چاپشده است نه بیشتر که به دست قاچاقچیان نرسد. اگر ایران روبل داشته باشد تنها آن را در روسیه میتواند خرج کند. وقتی ذخایر کشورمان یون و روبل باشد در معاملات با هند به مشکل برمیخوریم.
سلطه دلار
بغزیان افزود: وقتی در معاملات اعضای برعکس کشورها با ارز خود استفاده میکنند تنها به این دلیل است که سلطه دلار را کاهش دهند. وقتی کشوری تحریم میشود معاملات دلاری بانکها قابل رصد است و کسی برای روبل و یون متمرکز نیست که این معاملات را دنبال کند و ازاینرو امکان دور زدن تحریمها وجود دارد. با توجه به اینکه دو کشور ایران و روسیه تحریم هستند و ارزش پول هر دو کشور در دنیا در ضعیفترین حالت قرار دارد، کشورهای مرزی میتوانند ریال را به دلار تبدیل کنند. دلار هرات، سلیمانیه، امارات به همین دلیل شکلگرفته است چراکه در ایران ریال با دلار با حجم بالا جابهجا میشود یا اینکه به راحتی میتوانند ریال را در ایران تبدیل به دارایی باکیفیت کنند مانند املاک، توجه داشته باشیم که قوانین ایران اجازه میدهد هر مقدار پول وارد هر معاملهای شود درحالیکه در سایر کشورها این معاملات مشکوک به پول شویی خواهد شد اما اگر ایران روبل در اختیار داشته باشد در هیچ کجای دنیا نمیتواند آن را به دلار تبدیل کند و ایران هم امکان تبدیل روبل به دلار نیست چراکه روبل خریدار ندارد. بنابراین ریال برای روسها بهصرفهتر است تا روبل برای ایرانیها. سالهاست عراق در معامله با ایران دینار میدهد و بانک مرکزی هم از ذخایر دیناری استفاده میکند تا مردم ایران در عراق دینار خرج کنند. البته هزینه تبدیل دینار به دلار در عراق بالاست و کارمزد بالای 15 درصد دارد به همین دلیل نارضایتی ایجادشده است.
درهم پایه تعیین نرخ دلار
این کارشناس اقتصادی گفت: دلار آمریکا میتواند هر میزان را بدون اینکه در اقتصاد این کشور تأثیری داشته باشد چاپ کند چراکه میداند این میزان پول توسط قاچاقچیان ارز جابهجا خواهد شد چراکه معاملات دنیا با دلار انجام میشود. البته درهم در ایران خریدار دارد و اساساً پایه تعیین نرخ دلار است به طوری که در ابتدا نرخ درهم مشخص میشود با احتساب آن در فرمولی مشخص نرخ دلار در ایران را تعیین میکنند و تبدیل درهم به دلار در امارات به راحتی قابل انجام است. فعال اقتصادی هر میزان که درهم داشته باشد میتواند با کارمزد پایین آن را به دلار تبدیل کند و امروز میبینیم که در خرید و فروش کالا از طریق سایتهای جهانی قیمت درهم هم درج میشود.