هادی حقشناس، کارشناس اقتصادی و استاندار گیلان و مدرس دانشگاه واقعیت تلخ این سالهای اقتصاد کشور را کمبود سرمایهگذاری میداند که چنان کاسته شده که نرخ استهلاک از آن سبقتگرفته است. او درباره چالش کمبود برق به خبر آنلاین گفت: «نبود برق قبل از هر چیز به این برمیگردد که گاز کافی وجود ندارد. نبودن گاز کافی هم ناشی از کمبود سرمایهگذاری در کشور است. نا ترازیهای کشور در حال تبدیلشدن به یک کلاف سردرگم هستند که ابعاد پیچیدهای به خود میگیرند. سال ۹۷ کشور با یک اتفاق مواجه شد؛ ایالاتمتحده در یک عهدشکنی آشکار بهطور یکطرفه از توافق برجم خارج شد و با این اقدام دوباره تحریمها علیه اقتصاد اعمال شدند. این امر به یک مانع واقعی در مقابل پیشرفت ایران تبدیلشده است. پیامد تحریمها مانند منفی شدن تراز سرمایهگذاری اشاره کرد. درواقع با اعمال تحریم اقتصاد ایران با بحران سرمایهگذاری منفی شد. کاهش سرمایهگذاری به کاهش نرخ تولید ناخالص داخلی هم منجر میشود. کشور چون نتوانست سرمایهگذاری کافی را جلب کند، رشدی که در این سالها تجربه کرده هم بیکیفیت بوده است.»
ضربه تحریم
نماینده پیشین مجلس ادامه داد: «از سال ۹۷ تاکنون رشد اقتصادی حاصلشده قبل از هر چیز از افزایش قیمت یا فروش نفت نشایت گرفته تا تولید صنعتی. این مهم اجازه نداد تا به رشدهای هدفگذاری شده دستیابیم. البته که با افزایش بارشها وضعیت بخش کشاورزی بهبود نسبی داشته است.»
حقشناس تأکید کرد: «این رویه ۶ یا ۷ ساله باعث شده که امروز کشور نیازمند حدی از سرمایهگذاری باشد که هم کاستیهای چند سال اخیر را مرتفع کند و هم میزان تولید کالا و خدمات را شدت بخشد تا از این راه مشاغل کشورمان پایدار شوند.»
نبود فناوری روز
استاندار گیلان گفت: «ضربه بزرگ دیگری که تحریمها وارد میکند این است که اجازه دسترسی به فناوریهای روز را نمیدهد، آنهم در عصری که روزانه با جهش فنّاورانه مواجه هستیم و گاه این رشد فناوری به شکل عجیب هم به نظر میرسد. تحریم همزمان بااینکه موجب منفی شدن سرمایهگذاری در اقتصاد ایران شده، امکان دستیابی به فناوریهای روز را هم سلب کرده است.»
وی در مورد نقش دولت در سرمایهگذاریهای زیرساختی و ضروری مانند توسعه میدانها نفت و گاز هشدار داد: « اگر سرمایهگذاری کافی صورت میگرفت، کشور درگیر قطعی برق یا گاز نمیشد. برای سرمایهگذاری دولت نیاز به درآمد کافی دارد. نفتی که امروز فروخته میشود در هزینههای جاری خرج میشود یا بخشی از آن صرف توسعه پروژههای عمرانی میشود و دیگر چیزی نمیماند که بخواهیم انتظار سرمایهگذاری در حوزه نفت و گاز هم داشته باشیم.»
عدم دسترسی به اقتصاد جهان
وی افزود: «اگر دسترسی کشور به اقتصاد جهانی یا حتی کشورهای همسایه فراهم شود، بهسرعت میتوانستیم این چالش را حل کنیم زیرا بخشهای نفت و گاز در کشور ما آنقدر جذابیت دارد که بهسرعت سرمایه جذب شود. اگر یادتان باشد پس از توافق برجم هم توتال به ایران آمد تا وارد پارس جنوبی شود. پس ما اگر با چالش تحریمهای ظالمانه مواجه نبودیم، بعید بود به این وضعیت هم دچار شویم.»
کمبود انرژی
حقشناس بابیان اینکه از ۳.۵ میلیون بشکه نفتی که بنا به تأکید بودجه پیشنهادی ۱۴۰۴ تولید خواهد شد، تنها یک و نیم میلیون بشکه آن صادراتی است، خاطرنشان ساخت: «درگذشته این معادله متفاوت بود ولی هرسال نیاز به انرژی در داخل کشور افزایشیافته و توان تولید کاهنده بوده است. درزمینه تولید برق هم مصالح همین است چون کمبود گاز به خاموشیهای اخیر منجر شده است.» وی درباره اینکه استفاده از مازوت معقولتر بود یا خاموشی منظم گفت: «هرکدام کاستیهایی دارد ولی سوزاندن مازوت سلامت کلانشهرها را دچار مشکل میکند. این تصمیمی حاکمیتی است ولی نیاز فعلی کشور ما به افزایش تولید به نحوی است که نیازهای موجود در کشور را مرتفع کنیم.»