اشاره: دیوان کیفری بینالمللی در سال ۲۰۰۲ باهدف کمک به استقرار و حفظ صلح و امنیت در جهان کار خود را در شهر لاهه هلند آغاز کرد. این دیوان صلاحیت رسیدگی به ۴ مورد از جنایتهای سنگین ازجمله نسلکشی، جنایت علیه بشریت، جنایات جنگی و تجاوز ارضی را دارد. بهتازگی این دادگاه دو حکم صادر کرده که محل اختلاف بین طرفین شده است؛ پرونده نخست مربوط به ایران و آمریکا بود. ایران در تیرماه ۱۳۹۷ و دو ماه پس از خروج آمریکا از توافق هستهای و اعمال مجدد تحریمها، با طرح شکایتی ایالاتمتحده را به «نقض پیمان مودت» متهم کرد. این پیمان یک معاهده دوجانبه دوستی و تجاری است که در سال ۱۳۳۴ خورشیدی (۱۹۵۵ میلادی) میان حکومت وقت ایران و دولت آمریکا امضا شد؛ اما ایالاتمتحده ادعا کرده بود که دیوان بینالمللی مستقر در لاهه صلاحیت رسیدگی به این شکایت را ندارد و به تشکیل این پرونده اعتراض کرده بود؛ اما قضات روز چهارشنبه در حکم خود عنوان کردند که این دادگاه صلاحیت رسیدگی به شکایت ایران علیه ایالاتمتحده بر اساس پرونده مودت را دارد. موضوعی که حسن روحانی، رئیسجمهور آن را «موفقیت بزرگ» برای ایران دانست؛ اما سخنگوی وزارت خارجه آمریکا از رأی دادگاه ابراز تأسف کرد. پرونده دوم مربوط به فلسطین و اسرائیل بود. دادگاه لاهه میخواهد جنایات جنگی صورت گرفته در کرانه باختری ازجمله قدس شرقی و نوار غزه را بررسی کند، اما اسرائیل ادعا کرده بود که بررسی این موضوع در صلاحیت دادگاه نیست. قضات دادگاه لاهه پس از بررسی شکایت فلسطین و ادعای اسرائیل، روز جمعه با صدور حکمی اعلام کردند این دادگاه صلاحیت قضایی برای رسیدگی به جرایم جنگی در اراضی فلسطینی را دارد؛ حکمی که یک پیروزی حقوقی برای دولت خودگردان فلسطین و یک شکست برای اسرائیل به حساب میآید. این موضوع هم با واکنش اسرائیل و آمریکا مواجه شد و بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل گفت: «حکم دادگاه لاهه ثابت کرد این نهاد سیاسی است»؛ اما محمد اشتیه، نخستوزیر تشکیلات خودگردان فلسطین گفت: «حکم دیوان لاهه پیروزی برای عدالت است».
۱۳۹۹ يکشنبه ۱۹ بهمن