اشاره: دستاوردهای صنعت نفت در دولت‌های یازدهم و دوازدهم یکی دو تا نیست. به این دلیل که هر پنج‌شنبه شاهد افتتاح یک طرح پتروشیمی یا طرح‌های دیگر صنعت نفت بوده‌ایم. این در حالی است که صنعت نفت در دولت‌های احمدی‌نژاد دچار رکود بود و وزارت نفت بنزین آلوده تولید و بدتر اینکه بنزین از خارج کشور وارد می‌شد. اما باروی کار آمدن دولت تدبیر و امید نخست کشور از نظر تولید بنزین به خودکفایی رسید و بنزین مازاد صادر می‌شود. علاوه بر این صنعت پتروشیمی در دولت تدبیر و امید رشد چشمگیر داشته به‌گونه‌ای که 90 درصد از نیاز ارزی کشور در شرایط تحریم و کرونا در سال 99 از محل صادرات پتروشیمی به‌دست‌آمده است. روز پنج‌شنبه رئیس‌جمهور و وزیر نفت دستاوردهای تازه صنعت نفت را در آیین بهره‌برداری از طرح‌های ملی وزارت نفت تشریح کردند که گزیده‌ای از آن در ادامه می‌آید.

اشاره: بر اساس آمار گمرک، در سال ٩٩ حجم کل تجارت خارجی به ۱۴۵٫۷ میلیون تن به ارزش ۷۳ میلیارد دلار رسید. از این میزان سهم صادرات بالغ بر ۱۱۲٫۳ میلیون تن به ارزش ۳۴٫۵ میلیارد دلار و سهم واردات ۳۳٫۴ میلیون تن به ارزش ۳۸٫۵ میلیارد دلار بوده است. که بیش‌ترین اقلام صادراتی بنزین، گاز، پلی‌اتیلن، پروپان و پسته بوده است. این در حالی است که تولید روزانه بنزین کشور در ابتدای دولت تدبیر و امید از کمتر از ۵۰ میلیون لیتر در روزبه ۱۰۷ میلیون لیتر رسیده که علاوه بر تأمین نیاز داخلی مازاد بنزین به خارج نیز صادر می‌شود. به همین دلیل ایران اکنون بزرگ‌ترین صادرکننده بنزین در خاورمیانه شده است. تولید روزانه گازوئیل از ۹۴ میلیون لیتر به ۱۱۳ میلیون لیتر در سال ۱۳۹۸ رسیده است. این در حالی است که در سال ۱۳۹۱ تولید بنزین یورو ۴ و ۵ صفر بود، در سال ۱۳۹۸ به بیش از ۷۶ میلیون لیتر رسیده و در گازوئیل نیز تولید گازوئیل باکیفیت یورو از ۶ میلیون لیتر در اوایل سال ۱۳۹۲ به ۴۵ میلیون لیتر در سال ۱۳۹۸ رسیده است. به گفته بیژن زنگنه - وزیر نفت صادرات فرآورده نفتی به دلیل افزایش گازرسانی و افزایش ظرفیت تولید پالایشگاه‌ها، تقریباً چهار برابر شده و از ۵.۹ میلیون تن در سال ۹۱ به ۲۳ میلیون تن در سال ۱۳۹۸ رسیده‌ است.

اشاره: صنعت نفت ایران در طول 7 سال گذشته نسبت به مدت مشابه قبل از آن دستاوردهای بزرگی داشته است. به این دلیل که کشور درگذشته واردکننده بنزین بود امروز علاوه بر بنزین یورو 4 و 5 بنزین صادر می‌کند و مازاد دارد. بیژن نامدار زنگنه که 8 سال در دولت اصلاحات سکان‌دار وزارت نفت بوده و بیش از 7 سال نیز سکان‌دار این وزارت خانه است در تازه‌ترین اظهار نظر در ششمین کنگره راهبردی و نمایشگاه نفت و نیرو دستاوردهای صنعت نفت را تشریح کرد که در ادامه می خوانید.

اشاره: صندوق بین‌المللی پول یکی از معتبرترین منابع ارزیابی و پیش‌بینی وضعیت اقتصاد جهانی محسوب می‌شود. این صندوق که نرخ رشد اقتصادی ایران در سال‌های ۲۰۱۸ و ۲۰۱۹ را به ترتیب ۵.۴- و ۷.۶- درصد اعلام کرده بود، در پاییز امسال پیش‌بینی کرد که رشد اقتصادی ایران در سال ۲۰۲۰ میلادی منفی ۵ درصد بشود. این نهاد بین‌المللی همچنین برآورده کرده بود که تولید ناخالص داخلی ایران در سال 2021 به مثبت ۳.۲ درصد برسد. همچنین بانک مرکزی چندی پیش اعلام کرد که رشد تولید ناخالص داخلی کشور در نیمه اول سال 99 به بالای مثبت یک درصد رسیده است. این در حالی است که مرکز آمار ایران پیش‌تر نرخ رشد تولید ناخالص داخلی کشور رابین منفی ۱.۳ تا منفی ۱.۹ درصد گزارش کرده بود. بااین‌حال عبدالناصر همتی، رئیس‌کل بانک مرکزی ایران با انتشار پیامی در صفحه اینستاگرام خود توضیح داد که رشد اقتصادی ایران در شش ماه نخست سال ۱۳۹۹ در مقایسه با مدت مشابه سال پیش از آن با احتساب بخش نفت مثبت ۱.۳ درصد بوده و این نرخ بدون در نظر گرفتن نفت به مثبت ۱.۴ درصد رسیده است. اتفاقی که می‌تواند منجر به ایجاد فرصت‌های اقتصادی بیشتر به نفع کشور و مردم شود. البته آن‌گونه که همه اقتصاددانان تأکیددارند، این اتفاق در صورتی رخ خواهد داد که ایران لوایح FATF را بپذیرد و ارتباط پولی و بانکی با دنیا برقرار کند. اما پرسش این است که ارزیابی‌های مراکزی چون بانک جهانی و صندوق بین‌المللی پول بر چه مبنایی صورت می‌گیرد و بر چه اساسی می‌توان گفت رشد اقتصادی ایران در سال 1400 مثبت خواهد شد؟ ستاره صبح در گفت‌وگو با دکتر محمود فیاضی، اقتصاددان و تحلیلگر بودجه به بررسی این موضوع پرداخته که در ادامه می‌خوانید.

اشاره: قراردادهای مرحله سوم طرح نگاهداشت و افزایش توان تولید نفت به ارزش یک میلیارد و ۲۰۰ میلیون دلار در شرکت ملی مناطق نفت‌خیز جنوب و شرکت نفت فلات قاره دیروز با حضور وزیر نفت و مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران امضا شد. این پروژه‌ها باارزشی افزون بر یک میلیارد و ۲۰۰ میلیون دلار، ۱۰۰ هزار بشکه در روزبه تولید نفت کشور اضافه می‌کنند که درآمدی معادل یک میلیارد و ۵۰۰ میلیون دلار در سال ایجاد خواهند کرد. وزیر نفت در این آیین گفت: ظرفیت‌های جدید فروش و صادرات نفت در شرایط تحریم ایجادشده است و ایران درزمینه صادرات و فروش نفت با قبل از سال ۹۷ قابل‌مقایسه نیست. بیژن نامدار زنگنه درباره صادرات مازوت نیز گفت: ما توانایی صادرات مازوت راداریم.

اشاره: خبر خوش اینکه در اولین روز هفته جاری شاخص بورس و قیمت نفت افزایش داشتند. روز گذشته شاخص کل در بازار بورس که در ابتدای هفته گذشته به یک‌میلیون و 500 واحد رسیده بود و تا روز پنج‌شنبه به یک‌میلیون و 400 واحد سقوط کرد، دیروز ۳۱ هزار و ۵۲۷ واحد رشد کرد و در رقم یک‌میلیون و ۴۴۴ هزار واحد ایستاد. همچنین قیمت نفت نیز به دلیل تائید واکسن مدرنا کرونا که دومین واکسنی است که سازمان fda آمریکا تائید کرده است قیمت نفت را افزایش داد و هر بشکه نفت 50 دلار معامله شد. از سوی دیگر قیمت دلار با ۳۰۰ تومان کاهش نسبت به‌روز پنجشنبه، به کمترین نرخ خود طی سه هفته گذشته رسید. بر این اساس قیمت هر اسکناس دلار آمریکا در بازار آزاد ۲۵۶۰۰ تومان معامله شد. در پی کاهش قیمت ارز قیمت هر قطعه سکه تمام بهار آزادی نیز روز شنبه با ۲۵۰ هزار تومان کاهش نسبت به‌روز پنجشنبه، به ۱۱ میلیون و ۷۵۰ هزارتومان رسید. به نظر کارشناسان احتمال افت بیشتر اونس جهانی طلا در روزها و هفته‌های آینده وجود دارد، زیرا با آغاز توزیع واکسن کرونا که می‌تواند به‌تدریج کسب‌وکارهای تعطیل‌شده را دوباره فعال کند و اقتصاد جهانی را عادی کند، قیمت طلا را در بازار کاهش داده است.

اشاره: موضوع فروش روزانه 2 میلیون و 300 هزار بشکه نفت در داخل و خارج از کشور در لایحه بودجه 1400 مورد مناقشه بین دولت و نمایندگان مجلس است. نمایندگان معتقدند که در شرایط تحریم دولت نمی‌تواند این مقدار نفت را بفروشد. اما رئیس‌جمهور و وزیر نفت روز گذشته گفتند: فروش نفت در سال آینده عملی است. به نظر می‌رسد دولت امیدوار است که با تغییر قدرت در آمریکا تا 40 روز دیگر می‌تواند از فشار تحریم‌ها بکاهد. همچنین روز گذشته مقام رهبری با بررسی مجدد لوایح FATF موافقت کردند و جای امیدواری است که اگر این لوایح تصویب شود امکان تبادل پول از ایران با سایر کشورها فراهم و فروش نفت باقدرت بیشتری صورت گیرد. حسن روحانی روز گذشته از دستاوردهای چشمگیر وزارت نفت تمجید کرد و گفت: اگر نتوانیم نفت را صادر کنیم در داخل کشور آن را می‌فروشیم. از سوی دیگر وزیر نفت در آیین آغاز عملیات حفاری نخستین چاه طرح توسعه فاز ۱۱ پارس جنوبی گفت: کار بهره‌برداری از پنج حلقه چاه آغازشده و قرار است زمستان سال آینده روزانه ۵۰۰ میلیون فوت مکعب گاز به شبکه تزریق ‌شود.

اشاره: دستاوردهای صنعت نفت در دولت تدبیر و امید بر کسی پوشیده نیست. دلیلش این است که تا قبل از سال 92 کشور بنزین وارد می‌کرد، اما اکنون بنزین صادر می‌کند و تا آن زمان گاز صادر نمی‌شد یا صادراتش اندک بود، اما اکنون ایران یکی از صادرکنندگان بزرگ گاز شده است. علاوه بر آن آمارها نشان می‌دهد که توسعه پالایشگاه‌ها و افزایش گازرسانی باعث شده تا تولید فرآورده‌های نفتی در مقایسه با سال 91 چهار برابر شود. در این مدت به دلیل افزایش گازرسانی در کشور از ساخت 10 پالایشگاه 260 هزار بشکه‌ای در روز نیز جلوگیری شده این اتفاق باعث بهبود محیط‌زیست و جلوگیری از آلودگی فضای کشور شده است. این دستاوردها باعث شده تا رئیس مجلس بگوید: «در بازدیدی که از خوزستان داشتم، دیدم پیشرفت‌های صنعت نفت باعث افتخار است.» پس‌ازآنکه 112 نماینده مجلس که سپس تعداد آن‌ها به 200 نفر رسید از سران قوا خواسته بودند وزیر نفت را برکنار کند روز گذشته بیژن نامدار زنگنه در جلسه علنی مجلس حضور یافت و 8 راهبرد اجرای سیاست‌های اقتصاد مقاومتی را به شرح زیر برای نمایندگان تشریح کرد که شامل 1. افزایش ظرفیت تولید از میادین مشترک نفت و گاز 2. دوری از خام‌فروشی و تکمیل زنجیره ارزش در صنایع پالایشی و پتروشیمی 3. توسعه گازرسانی 4. ‌افزایش صادرات محصولات پتروشیمی و فرآورده‌های نفتی 5. حمایت از ساخت داخل و شرکت‌های دانش‌بنیان 6.‌جمع‌آوری گازهای همراه نفت 7. ریل‌گذاری برای آینده صنعت نفت 8. مقابله با تحریم‌ها بوده است.

اشاره: اقتصاد کشور به دلایل مدیریتی و سیاسی، تداوم تحریم‌ها، عدم تصویب لوایح FATF توسط مجمع تشخیص مصلحت نظام، کاهش ارزش پول ملی، شیوع کرونا و ... با چالش روبروست. در این شرایط متخصصان کاربلد صنعت نفت افتخار آفریدند و نام ایران را سربلند کردند. مؤسسه بین‌المللی وود مکنزی گزارش داد: «شرکت ملی نفت ایران در جایگاه نخست کشف نفت و گاز در بین کشورهای نفتی جهان قرارگرفته است.» این در حالی است که وزارت نفت به دلیل تحریم‌ها امکان فروش نفت را ندارد. این در حالی است که گروهی از نمایندگان اصولگرای مجلس و روزنامه‌های اصولگرا تیر خود را به سمت وزارت نفت نشانه رفته‌اند. معلوم نیست اینان چرا با وزارت خانه‌ای که کارنامه موفق دارد برخورد می‌کنند؟ آیا می‌خواهند امثال بابک زنجانی که پایشان از این وزارتخانه قطع‌شده دوباره باز شود؟ گفتنی است پس‌ازآنکه برجام تصویب شد در سال‌های 95 و 96 وزارت نفت روزانه نزدیک به 3 میلیون بشکه نفت صادر می‌کرد که آثارش در رشد اقتصادی سال‌های 94، 95و 96 دیده می‌شد.

اشاره: بیژن نامدار زنگنه، وزیر نفت دیروز در آیین امضای قرارداد «توسعه میدان مشترک گازی بلال» از حرکت روبه‌جلوی صنعت نفت ایران خبر داد و گفت: «نمی‌خواهیم رجزخوانی کنیم؛ اما ما در عمل نشان داده‌ایم که آمریکا نمی‌تواند صادرات نفت ایران را صفر کند، تحریم‌ها هم صنعت نفت ایران را متوقف نکرده است.زیرا ما همچنان فعال و سرپاییم. ما می‌خواهیم با جهان تعامل داشته باشیم، اما اگر بخواهند ما را متوقف کنند، متوقف شدنی نیستیم، تلاش و قدرت خلاقه خود را به کار می‌گیریم تا بر مشکلات فائق شویم.

اشاره: ابرنفتکش آدریان دریا-1 به بندر طرطوس سوریه نزدیک شده است. این خبر توسط یک شرکت تحقیقات فضایی آمریکایی مکسار اعلام شده که مدعی است تصاویر ماهواره‌ای‌اش نشان می‌دهد ابرنفتکش ایرانی آدریان دریا-1 که این روزها به مهم‌ترین نفتکش جهان تبدیل شده، پس از تغییر مسیرهای متعدد به سمت سوریه در حرکت است و به بندر طرطوس متعلق به این کشور رفته است. این ابرنفتکش براساس گزارش اسپوتنیک در 3.7 کیلومتری بندر طرطوس قرار دارد. ابرنفتکش گریس-1 که پس از رفع توقیف توسط دادگاهی در جبل‌الطارق به آدریان دریا-1 تغییر نام داد، 13 تیر ماه توسط نیروی ویژه دریایی انگلیس توقیف شد. پس از این اقدام انگلیس، اروپایی‌ها مدعی شدند ایران قصد داشته توسط این ابرنفتکش محموله‌ای با دو میلیون بشکه نفت را به سوریه که مورد تحریم اروپاست ارسال کند. ادعایی که در آن زمان تکذیب شد. تازه‌ترین خبرها حاکی از آن است که ابرنفتکش گریس-1 که به آدریان دریا-1 تغییر نام داده به سوریه رفته و حتی نیمی از محموله نفتی خود را در بندر طرطوس متعلق به این کشور تخلیه کرده است. البته پیش از این علی ربیعی، سخنگوی دولت گفته بود که آدریان دریا-1 به همراه محموله‌اش یکجا فروخته شده و از این پس به هر مقصدی که برود، ارتباطی به ایران ندارد. گزارش پیش رو به این موضوع می‌پردازد:

اشاره: آغاز تحریم‌ها در نیمه کار دولت نهم و دهم باعث شد که دولت ناگزیر به تولید بنزین در پتروشیمی‌ها شود. بنزین بی‌کیفیت پتروشیمی‌ها نفس سلامت مردم را به شماره انداخته بود. افزایش تعطیلات براثر آلودگی هوا تأثیرات مخربی بر سلامت، اقتصاد و آموزش‌وپرورش داشت. واردات بنزین استاندارد یورو 4 به کلان‌شهرها در دولت یازدهم آغاز شد و از آلودگی هوا کاست. اکنون با درایت وزارت نفت، ایران تولیدکننده و صادرکننده بنزین پاک شده است. امسال و سال گذشته یک روز هم به دلیل آلودگی هوا ادارات و مدارس تعطیل نشد. کارشناسان معتقدند که با توسعه حمل‌ونقل عمومی و استفاده از ماشین، موتور و قطارهای برقی و ساخت خودروهای استاندارد آلودگی هوا کنترل می‌شود. وزیر صمت روز شنبه اعلام کرد: «دوره جدیدی را در صنعت خودرو کشور آغاز کرده‌ایم که شامل اصلاح امور صنعت خودروسازی، بهبود و افزایش تنوع محصولات است.» امید است با اصلاح صنعت خودروسازی خودروهای استاندارد که حافظ جان و مال مردم باشد، تولید شود. در این راستا علیرضا صادق‌آبادی، مدیرعامل شرکت پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی درباره تولید بنزین باکیفیت و لزوم حذف «سولفور» و با توجه به اعلام IMO به ایلنا گفت: «امروز نزدیک 100 میلیون لیتر بنزین در کشور مصرف می‌شود، اما یک روز هم به خاطر آلودگی تعطیل نشده است.این اتفاق میمون به دلیل تولید بنزین استاندارد یورو 4 است.»