ستاره صبح-
شناسایی عوامل خرابکاری در نطنز
معاون رئیس سازمان انرژی اتمی گفت که همه عملیات‌های خرابکاری و سایبری در صنعت هسته‌ای کشور را نمی‌توانیم به بازرسان منتسب کنیم اما بازرس هم می‌تواند عامل باشد. به گزارش ایسنا، بهروز کمالوندی با اشاره به مقابله ایران با اقدامات جاسوسی و خرابکاری در صنعت هسته‌ای کشور به‌ویژه در رابطه بانفوذ بازرسان آژانس اظهار کرد: تا الان ایران درراه مقابله با این اقدامات موفق بوده است. غیر از نگرانی‌ها درباره بازرسان، عملیات سایبری داشته‌ایم و در یک نمایشگاه تعداد زیادی از مواردی که کشف کردیم را به نمایش گذاشتیم البته همه این موارد را نمی‌توانیم به بازرسان نسبت دهیم، اما بازرس هم می‌تواند عامل باشد. باید مراقبت کنیم و می‌توانیم بگویم که اشراف کاملی در این زمینه وجود دارد. وی درباره اتفاقی که در سایت نطنز روی داد گفت: این اتفاق متأسفانه جنبه خرابکاری دارد و این را سازمان‌های امنیتی ما باید دقیق بررسی کنند و قرار است آن‌ها دراین‌باره اظهارنظر کنند. تا جایی که می‌دانیم عوامل این کار را کشف کردند و دلایل و چگونگی انجام کار را می‌دانند. جزییات این اتفاق چیست را نمی‌دانیم تااندازه‌ای به ما گفته‌شده و چون مسئله در حال پیگیری است معذوریم دراین‌باره بیشتر صحبت کنیم.
گزارش پادمانی و برجامی آژانس
سخنگوی سازمان انرژی اتمی می‌گوید، ایران به‌طور طبیعی انتظار دارد با رفع ابهامات و سؤالات آژانس در رابطه با دو موضوع پادمانی، دیگر شاهد انتشار موازی گزارش پادمانی هم‌زمان با گزارش برجامی نباشد. او همچنین با اشاره به پروژه‌های اجراشده و برنامه‌های در دست اجرای سازمان، پیشرفت‌های هسته‌ای کشور را امیدوارکننده ارزیابی می‌کند. بهروز کمالوندی در گفت‌وگو با ایسنا در پاسخ به اینکه دورنمای گزارش پادمانی آژانس موازی با گزارش برجامی را چگونه می‌بینید؟ آیا با رفع ابهامات و سؤالات این گزارش‌ها پایان می‌یابند؟ گفت: از سه گزارش قبل آژانس ترجیح داد که دو گزارش جداگانه برجامی و پادمانی داشته باشد. پادمانی یعنی بر اساس پادمان جامع و پروتکل الحاقی. برخی مسائل مربوط به مسائل پروتکلی مطرح‌شده بود، ما استدلال می‌کردیم که چون به استناد برجام، ایران پروتکل الحاقی را اجرا می‌کند، می‌توان موضوعات پادمانی را در دل گزارش برجام آورد ولی به‌هرحال آژانس آن را با این تلقی که همه مسائل برجام به‌خوبی پیش می‌رود و صرفاً یک سؤال پادمانی اینجا مطرح است، جداگانه مطرح کرد و اکنون برای سه دوره است که گزارش پادمانی نیز منتشر می‌شود. همکاری ایران با آژانس داوطلبانه و بر اساس ماده 8 پروتکل الحاقی انجام‌شده است، یعنی استدلال‌های آژانس برای ما موردقبول نبود و ما بر اساس اصول موردنظر خودمان جلو رفتیم و آن‌ها هم ملاحظات ما را در نظر گرفتند. بر همین اساس اکنون یکی از دسترسی‌های مدنظر آژانس داده‌شده است و دیگری تا اواخر سپتامبر انجام می‌شود. وی در پاسخ به اینکه ایران از رویکرد آژانس در اجرایی کردن توافق دوجانبه راضی است؟ اظهار کرد: تا الان بر اساس انتظار ما روند پیش رفته است و آنچه در گزارش‌های آژانس اشاره شد مورد انتظار ما بود.
تولید مواد هسته‌ای در چارچوب برجام نیست
سخنگوی سازمان انرژی اتمی در پاسخ به اینکه به نظر این بار هم آژانس در بیان جزئیات فنی برنامه ایران در گزارش خود زیاده‌روی کرده و در ممانعت از درز اطلاعت محرمانه نیز شاهد کوتاهی آژانس هستیم؟ گفت: برای دبیرخانه آژانس و کشورهای عضو این مسئله مضر است. جزییات فعالیت‌ها و برنامه هسته‌ای کشورها نباید منتشر شود. نیازی نیست که همگان در جریان جزییات فنی برنامه هسته‌ای کشور عضو قرار گیرند. این مسئله نه لزوماً به لحاظ فنی و هسته‌ای بلکه به لحاظ تجاری برای کشورهای عضو مضر است و ما بارها بر این مسئله تأکید کرده‌ایم اما درعین‌حال شاهدیم که با انتشار گزارش، فوراً بخش‌هایی از گزارش به رسانه‌ها درز پیدا می‌کند. اینکه ما تولید اورانیوم غنی‌شده بالای 300 کیلوگرم داریم امر خاصی نیست، چراکه ایران بر اساس تصمیم برای کاهش تعهدات برجامی اش اعلام کرده است که دیگر به سقف تعیین‌شده برای تولید مواد هسته‌ای در چارچوب برجام متعهد نیست و لزومی ندارد که جزییات این تولید در اختیار دیگران قرار گیرد. صرفاً اطلاع آژانس از روند فعالیت‌های هسته‌ای ایران نیاز است که آن‌هم در جای خود انجام می‌شود.
میزان تولید آب‌سنگین
این مقام سازمان انرژی اتمی درباره آخرین تحولات در رابطه با بازطراحی راکتور اراک بر اساس گزارش اخیر آژانس هم اظهار کرد: طبق گزارش آژانس میزان تولید آب‌سنگین ما کمتر از 130 متریک تن است. البته ما از ابتدا در قالب برجام هم اعلام کردیم که تولید بیش از 130 تن را برای صادرات عرضه می‌کنیم، نگفتیم که بیش از 130 تن تولید نمی‌کنیم. فروش خوبی از فراورده‌های آب‌سنگین (دوتره) داشتیم که به لحاظ تحقیقاتی و دارویی موردتوجه مؤسسات و کشورهای مختلف در این زمینه است و ده‌ها میلیون دلار از این محل نیز در شرایط فعلی درآمد داشته‌ایم و طبیعی است این مسئله برای آمریکا خوشایند نیست. اکنون بیشتر از نیازمان برای راکتور اراک محصول آب‌سنگین در اختیارداریم و برنامه فروش آب‌سنگین را به‌طورجدی نیز دنبال می‌کنیم.
تولید فعلی اورانیوم غنی‌شده برابر با قبل از برجام
کمالوندی درباره میزان تولید UF6 غنی‌شده کشور گفت: ما اکنون بیش از 3 تن اورانیوم غنی‌شده در اختیارداریم و می‌توانم بگویم با روند فعلی ماهانه بین 250 تا 300 کیلوگرم اورانیوم غنی‌شده تولید می‌کنیم که این میزان با ظرفیت تولید کشور قبل از برجام برابری می‌کند، این در حالی است که این میزان تولید با تعداد کمتری از سانتریفیوژهای نسل اول و با تعداد کمی از سانتریفیوژهای پیشرفته به‌دست‌آمده است.
زمان به نفع فعالیت‌های هسته‌ای
وی گفت: جدای از فشارهای سیاسی و تحریمی باید بگویم اکنون زمان به نفع فعالیت‌های هسته‌ای است؛ در تولید مواد هسته‌ای، تحقیق و توسعه، اکتشاف و استخراج و ساخت نیروگاه‌های هسته‌ای برای تولید برق و غیره روند روبه‌جلو خوبی داریم و محدودیتی وجود ندارد. به‌عنوان‌مثال در زمان اجرای برجام ما سالانه 4 تن کیک زرد تولید می‌کردیم اما الان به سالی 10 تن رسیده است که افزایشی 40 برابری را نشان می‌دهد.
روندی کند اما روبه جلو داریم
سخنگوی سازمان انرژی اتمی گفت: تصمیم بر این است که باوجود همه دشواری‌های و کندی کار روند بازطراحی راکتور اراک را پیش بگیریم، سال آینده احتمالاً تست‌های سرد را شروع می‌کنیم اما روند تکمیل این راکتور بر اساس پیش‌بینی‌های فعلی دو سه سال به طول می‌انجامد. وی درباره روند همکاری با چینی‌ها در پروژه بازطراحی راکتور اراک هم گفت: در کل باوجود فشار سنگینی که آمریکا به چینی‌ها وارد کرده است اما تلاش و همکاری خوبی داشتند و تا اندازه زیادی باوجود مشکلات ناشی از شیوع ویروس کرونا کارها انجام‌شده است؛ به‌طورکلی روندی کند اما روبه‌جلو داریم.