این کریدور در واقع ارتباط زمینی ایران و ارمنستان را قطع میکند. این درحالی است که پیش از این ترکیه برای اینکه به آذربایجان برود باید از مرز ایران میرفت ولی حالا این کریدور مسیر جایگزین است. ایران و روسیه با این طرح مخالفت کردند اما ره به جایی نبردند. این اقدامات نشان میدهد که آمریکا، ترکیه، اسرائیل و جمهوری آذربایجان در صدد تغییر ژئوپلیتیک قفقاز به نفع خود و به ضرر ایران هستند. در شمال شرق کشور هم پاکستان هر چند به ظاهر با ایران همراهی میکند، اما با عربستان پیمان نظامی دارد و اعلام کرده اگر ایران به مراکز نفتی عربستان حمله کند پاکستان طرف عربستان را خواهد گرفت. موضوع دیگر اینکه طالبان دست پرورده آمریکا است که در شرق کشور یک خطر بالقوه است.
روسیه همسایه شمالی ایران هم متحد قابل اعتماد برای ایران نیست و همواره از پشت به ایران خنجر زده است. قرار است پوتین و ترامپ در آلاسکا با یکدیگر دیدار کنند. این دیدار پس از آن صورت میگیرد که ترامپ، پوتین را تهدید کرد که اگر تا جمعه گذشته با آتش بس موافقت نکند با تحریمهای سخت مواجه خواهد شد. پوتین عقب نشینی کرد و چه بسا در دیدار آلاسکا بر سر ایران با آمریکا معامله کند.
نخستوزیر ارمنستان و رئیسجمهور آذربایجان به آمریکا رفتند و در کاخ سفید در حضور دونالد ترامپ توافق صلح امضا کردند و نام کریدور زنگزور را به نام مسیر ترامپ برای صلح و شکوفایی بینالمللی (TRIPP) به مدت ۹۹ سال در اختیار ایالات متحده گذاشتند! این مسیر آذربایجان را از طریق خاک ارمنستان به منطقه خودمختار نخجوان و از آن طریق به ترکیه و اروپا متصل میکند. این مسیر مرز ایران با ارمنستان و دسترسی به اروپا از طریق این کشور را مسدود میکند. این اتفاق یعنی حذف ایران و بستن راه ترانزیت ایران به اروپا که صدای ایران دوستان را در آورده است.
*بر اساس آن چه رسانههای آمریکایی اعلام کردند مسیر جدید ترامپ بر اساس قوانین ارمنستان اداره میشود و آمریکا زمین این جاده را به کنسرسیومی برای توسعه زیرساخت و مدیریت، اجاره خواهد داد. آمریکا حق بهرهبرداری و توسعه این مسیر را از دولت ایروان میگیرد. این مسیر شامل خطوط ریلی، نفتی، گازی و فیبر نوری است.
*نگرانی درباره یک فاصله ۴۴ کیلومتری میان خاک اصلی آذربایجان و منطقه نخجوان است که از ارمنستان میگذرد. در 30 گذشته آذربایجان برای دسترسی به منطقه نخجوان و ترکیه باید از خاک ایران استفاده میکرد. وضعیتی که دسترسی ایران به قفقاز از طریق ارمنستان را فراهم میکرد و درآمد حاصل از ترانزیت به همراه داشت.
*آذربایجان به دنبال مسیری بود که بتواند آنها را به صورت مستقیم و کوتاه به نخجوان و ترکیه وصل کند. موضوعی که همواره با مخالفت ارمنستان روبهرو میشد. در حال حاضر با امضای توافق صلح در حضور ترامپ، آمریکا اداره مسیر را بر عهده میگیرد. مسیری که تغییرات ژئوپولتیک، اقتصادی و امنیتی را به دنبال دارد.
جاده زنگزور جمهوری آذربایجان را به منطقه جداشده این کشور یعنی نخجوان از جنوب ارمنستان متصل میکند. این مسیر از جنوبی ترین نقطه ارمنستان و در خط مرزی مشترک با ایران در ساحل شمالی رودخانه ارس عبور میکند.
سران ارمنستان و آذربایجان در کاخ سفید و با حضور ترامپ، طرح صلح را امضا کردند. این توافق شامل تغییر نام طرح زنگزور به مسیر ترامپ است.
*در طرح مسیر ترامپ، دولت ارمنستان مسیر جاده را به شرکت های امریکایی واگذار میکند و شرکت های امریکایی حق ساخت و بهره برداری از آن خواهند داشت و جاده تحت حاکمیت قوانین ارمنستان خواهد بود.
*مقامات جمهوری آذربایجان و ترکیه بر اجرای مسیر زنگزور اصرار داشتند اما ایران و ارمنستان مخالف این طرح بودند. ایران معتقد است این جاده دسترسی زمینی ایران و ارمنستان را قطع میکند. ایران بارها حتی تهدید به دخالت نظامی برای جلوگیری از اجرای این طرح کرده است.
واکنش تند ایران
وزارت خارجه در خصوص تحولات منطقه قفقاز روند صلح بین جمهوری آذربایجان و ارمنستان و دیدار سران این دو کشور در کاخ سفید با ترامپ بیانیهای صادر کرد. در این بیانیه آمده است:
«جمهوری اسلامی ایران با دقت روندهای جاری در منطقه قفقاز جنوبی را دنبال میکند و با هر دو کشور همسایه، جمهوری آذربایجان و جمهوری ارمنستان، در خصوص این تحولات در ارتباط است. بدون تردید صلح و ثبات در منطقه قفقاز به نفع همه کشورهای منطقه است. جمهوری اسلامی ایران با استقبال از نهاییشدن متن توافق صلح توسط دو کشور، این تحول را گامی مهم در تحقق صلح پایدار در منطقه ارزیابی میکند.
در عین حال نگرانی خود را از پیامدهای منفی هرگونه مداخله خارجی به هر شیوه و شکلی، به ویژه در مجاورت مرزهای مشترک، که مخل امنیت و ثبات پایدار منطقه باشد ابراز میدارد.»
گورستانی برای مزدوران ترامپ
علیاکبر ولایتی به توافق ارمنستان و آذربایجان واکنش نشان داد و گفت: مگر قفقاز جنوبی یک منطقه بیصاحب است که ترامپ آن را اجاره کند؟ قفقاز یکی از حساسترین نقاط جغرافیایی دنیاست و این گذرگاه نه به دالانی در مالکیت ترامپ، بلکه به گورستانی برای مزدوران ترامپ تبدیل خواهد شد. این کریدور موقعیت ژئوپلتیک منطقه را تغییر میدهد، مرزها را جابهجا میکند و در راستای تجزیه ارمنستان طراحی شده است.