طبق اعلام وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، بیش از ۲۰ میلیون نفر در سه دهک بالای درآمدی (دهک‌های ۸، ۹ و ۱۰) یارانه نقدی دریافت می‌کنند. با حذف برخی از یارانه‌بگیران در سال گذشته، این تعداد به حدود ۱۸ میلیون نفر کاهش یافته است. حذف یارانه این گروه می‌تواند ماهانه حدود ۵ هزار میلیارد تومان درآمد برای دولت ایجاد کند. این منابع مالی قرار است به‌طور مستقیم به طرح یارانه معیشتی کالابرگ اختصاص یابد که هدف آن حمایت از اقشار کم‌درآمد و تأمین کالاهای اساسی خانوارها است.
دولت و مجلس بر اجرای سریع این طرح تأکید دارند و طبق قانون بودجه، حذف یارانه دهک‌های بالای درآمدی الزامی است. این اقدام در راستای سیاست‌های عدالت‌محور و توزیع عادلانه منابع عمومی انجام می‌شود.
معیارهای حذف یارانه نقدی
برای شناسایی خانوارهای مشمول حذف یارانه، معیارهای مشخصی از سوی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی تعیین شده است. این معیارها بر اساس اطلاعات مالی، دارایی‌ها و سبک زندگی خانوارها تنظیم شده‌اند و عبارتند از:
۱. درآمد ماهانه خانوار: درآمد خانوار یکی از مهم‌ترین شاخص‌ها برای تعیین دهک درآمدی است. اگر درآمد ماهانه اعضای خانوار از سقف تعیین‌شده (که به‌صورت دوره‌ای به‌روزرسانی می‌شود) فراتر رود، یارانه نقدی آنها قطع خواهد شد.
۲. تراکنش‌های مالی غیرتجاری: تراکنش‌هایی مانند خرید پوشاک، هزینه‌های تفریحی، و سفرهای داخلی و خارجی بررسی می‌شوند. به‌عنوان مثال، اگر مجموع تراکنش‌های ماهانه یک خانوار پنج‌نفره بیش از ۱۰۰ میلیون تومان باشد، احتمال حذف یارانه افزایش می‌یابد.
۳. دارایی‌های ملکی لوکس: مالکیت املاکی مانند باغ‌ویلا با ارزش بیش از ۳۵ میلیارد تومان یکی از نشانه‌های تمکن مالی محسوب می‌شود.
۴. خودروهای لوکس: اگر مجموع ارزش خودروهای متعلق به اعضای خانوار بیش از ۳ میلیارد تومان باشد، این امر می‌تواند منجر به حذف یارانه شود.
۵. سفرهای خارجی متعدد: سفرهای خارجی بیش از ۵ بار در سال به‌عنوان نشانه‌ای از توان مالی بالا در نظر گرفته می‌شود.
۶. اقامت در خارج از کشور: افرادی که به‌صورت دائم یا موقت در خارج از کشور اقامت دارند، به‌طور خودکار از فهرست یارانه‌بگیران حذف می‌شوند.
این معیارها با استفاده از داده‌های سامانه‌های مختلف، از جمله اطلاعات بانکی، سازمان ثبت اسناد، و اطلاعات سفرهای خارجی، بررسی و پایش می‌شوند.
راهکارهای جلوگیری از حذف ناعادلانه یارانه نقدی
برای جلوگیری از حذف غیرمنصفانه یارانه نقدی، خانوارها می‌توانند با انجام اقدامات زیر شانس حفظ یارانه خود را افزایش دهند:
۱. تفکیک یارانه افراد مجرد بالای ۱۸ سال
افراد مجرد و شاغلی که هنوز در خانوار والدین ثبت هستند، باید خانوار مستقل تشکیل دهند. این کار از تجمیع درآمد خانوار و قرار گرفتن در دهک‌های بالاتر جلوگیری می‌کند. فرایند تفکیک به‌صورت غیرحضوری از طریق سامانه سازمان هدفمندی یارانه‌ها قابل انجام است.
۲. تفکیک یارانه فرزندان متأهل
فرزندان متأهل باید از خانوار والدین جدا شوند تا درآمد آنها به‌صورت مستقل بررسی شود. این فرایند نیز به‌صورت آنلاین یا با مراجعه حضوری به دفاتر پلیس +۱۰ امکان‌پذیر است.
۳. فعال‌سازی حساب‌های بانکی راکد
حساب‌های بانکی بدون تراکنش ممکن است به‌عنوان نشانه‌ای از تمکن مالی تلقی شوند. بنابراین، توصیه می‌شود خانوارها از حساب‌های بانکی خود به‌صورت منظم استفاده کنند تا از سوءتفاهم‌های احتمالی جلوگیری شود.
۴. به‌روزرسانی اطلاعات در سامانه حمایت
اطلاعات مربوط به مالکیت خودرو، ملک، یا سایر دارایی‌ها باید به‌صورت دقیق در سامانه حمایت (https://hemayat.mcls.gov.ir) ثبت و به‌روزرسانی شود. در صورت وجود مغایرت، خانوارها می‌توانند با ثبت اعتراض، درخواست بررسی مجدد کنند.
روش‌های اعتراض به حذف یارانه نقدی
در صورتی که یارانه خانوار به اشتباه حذف شود، امکان اعتراض و بررسی مجدد وجود دارد. مراحل اعتراض به شرح زیر است:
- ورود به سامانه حمایت به آدرس https://hemayat.mcls.gov.ir
- بررسی وضعیت دهک‌بندی خانوار و مشاهده دلایل حذف یارانه
- ثبت درخواست اعتراض در بخش مربوطه
- بارگذاری مدارک تکمیلی در صورت نیاز (مانند سند ازدواج، گواهی اشتغال، یا گردش حساب بانکی)
- دریافت پیامک نتیجه بررسی از سوی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی یا سازمان هدفمندی یارانه‌ها
علاوه بر این، خانوارها می‌توانند برای ثبت اعتراض یا تفکیک خانوار به‌صورت حضوری به دفاتر پلیس +۱۰ مراجعه کنند. این دفاتر خدمات مربوط به بررسی دهک‌بندی و ثبت درخواست‌های مرتبط را ارائه می‌دهند.