هند و پاکستان در آستانه جنگ قرار دارند. این دو همسایه از زمان استقلال در سال ۱۹۴۷، روابطی پرتنش و خصمانه داشته‌اند. اختلافات تاریخی، رقابت‌های ایدئولوژیک و مناقشه دیرینه بر سر منطقه کشمیر، این دو کشور را بارها تا آستانه جنگ تمام عیار پیش برده است. هند و پاکستان تا کنون 4 بار با یک دیگر جنگیده‌اند و بعید نیست بار دیگر به مصاف هم بروند .
کشمیر عامل اصلی تنش بین هند و پاکستان است که به عنوان یکی از خطرناکترین نقاط جهان هم شناخته می‌شود. تقسیم این منطقه بین دو کشور پس از جنگ ۱۹۴۷ و درگیری های متعاقب آن، نه تنها به حل مشکل نینجامیده، بلکه با لغو خودمختاری کشمیر توسط هند در سال ۲۰۱۹ و سرکوب شدید اعتراضات، تنشها به سطح بی سابقه‌ای رسیده است. حملات تروریستی مانند واقعه پولواما ( در سال ۲۰۱۹) و پاسخهای نظامی هند (مانند عملیات هوایی بالاکوت)، نشان داده که هر رویداد امنیتی در کشمیر می‌تواند به سرعت به یک بحران بزرگ تبدیل شود.
در سالهای اخیر، مسابقه تسلیحاتی بین هند و پاکستان شتاب بیشتری گرفته است. هند با خرید تسلیحات پیشرفته از روسیه، فرانسه و آمریکا (مانند جنگنده داسو رافال و سیستم های دفاع موشکی اس-۴۰۰) و توسعه برنامه های موشکی و هسته‌ای، برتری نظامی خود را تقویت کرده است. در مقابل، پاکستان با تکیه بر همکاری های استراتژیک با چین و تمرکز بر جنگ نامتقارن و موشک های تاکتیکی، سعی در ایجاد بازدارندگی مؤثر دارد.
اما اگر جنگی تمام عیار میان پاکستان و هند رخ دهد، پیروز کدام است؟ هند و پاکستان در کدام بخش نظامی ضعیف هستند و در کدام بخش قدرت بیشتری دارند؟ در این گزارش سعی داریم به بررسی اجمالی قدرت نظامی هند و پاکستان و نقاط قوت و ضعف هر یک بپردازیم.
مقایسه قدرت نظامی هند و پاکستان
هند و پاکستان، دو قدرت هسته‌ای در آسیا، بخش قابل توجهی از بودجه خود را به توسعه قابلیت های دفاعی خود اختصاص داده‌اند و دارای ارتش های بزرگ و مجهز هستند. ارتش هر دو کشور بسیار قدرتمند بوده و هر کدام در برخی زمینه‌ها و شاخص‌ها توان بیشتری دارند.
ارتش هند در کدام زمینه‌ها قدرت بیشتری دارد؟
ارتش هند در زمینه های زیر قدرت بیشتری از ارتش پاکستان دارد:
الف. ارتش بزرگتر و بودجه دفاعی بالاتر
هند دارای دومین ارتش بزرگ جهان با حدود ۱.۴ میلیون پرسنل فعال است، در حالی که پاکستان حدود ۶۵۰ هزار نیروی فعال دارد. همچنین، بودجه دفاعی هند در سال ۲۰۲۴ بیش از ۷۰ میلیارد دلار بوده در حالیکه بودجه دفاعی پاکستان حدود ۱۰ میلیارد دلار بوده است.
ب. برتری هوایی و جنگنده های پیشرفته
نیروی هوایی هند (IAF) دارای ۲۷۰۰ فروند هواپیمای جنگی (شامل جنگنده های سوخو-۳۰، میگ-۲۹، رافال و تیجی-۲۰، ساخت خود هند) است. این در حالی است که نیروی هوایی پاکستان (PAF) حدود ۹۰۰ فروند جنگنده دارد، اگرچه در برخی زمینه‌ها مانند پشتیبانی هوایی به علت دارا بودن جنگنده های JF-17 تاندر و F-16 آمریکایی قدرت بیشتری دارد.
ج. قدرت دریایی و تسلط بر اقیانوس هند
نیروی دریایی هند (IN) یکی از پنج نیروی دریایی برتر جهان است و دارای دو ناو هواپیمابر، زیردریایی های هسته‌ای (کلاس آریانت) و کشتیهای جنگی پیشرفته است. این در حالی است که نیروی دریایی پاکستان (PN) ناوگان کوچکتری دارد اما با کمک چین، زیردریایی های کلاس هانگور را به خدمت گرفته است.
د. برتری در موشک های بالستیک و توان هسته ای
هند موشک های بالستیکی مانند آگنی-۵ ( با برد ۵۰۰۰ کیلومتر) و پراهار را توسعه داده است. همچنین، زرادخانه هسته‌ای هند بین ۱۶۰ تا ۲۰۰ کلاهک دارد، در حالی که زرادخانه هسته‌ای پاکستان حدود ۱۷۰ کلاهک دارد.
ارتش پاکستان در کدام زمینه‌ها قدرت بیشتری دارد؟
الف. تاکتیک های جنگ نامتقارن و نیروهای ویژه
پاکستان دارای واحدهای ویژه SSG است که در عملیاتهای ضدتروریستی و جنگ نامتعارف تجربه و توان زیادی دارند. همچنین، این کشور از گروه های شبه نظامی در استراتژی های خود استفاده می‌کند که برای هند چالش برانگیز است.
ب. موشکهای تاکتیکی و کوتاه برد
پاکستان در توسعه موشک های کوتاه برد مانند نصر (با برد ۷۰ کیلومتر) و غزنوی (با برد ۲۹۰ کیلومتر) پیشرفت کرده که برای جنگهای محدود مناسب هستند. موشک بابر (موشک کروز با برد ۷۰۰ کیلومتر) نیز یک نقطه قوت برای پاکستان است.
ج. همکاری استراتژیک با چین
پاکستان از حمایت نظامی و فناوری چین برخوردار است. از جمله تولیدات مشترک پاکستان و چین جنگنده JF-17 و توسعه زیردریایی های هسته‌ای است. این همکاری به پاکستان کمک کرده تا شکاف فناوری با هند را تا حدی جبران کند.
د. دفاع هوایی متمرکز
پاکستان سیستم های دفاع هوایی مانند HQ-9/FD-2000 (چینی) و SPADA-2000 (ایتالیایی) را در اختیار دارد که برای مقابله با حملات هوایی هند مؤثر هستند. این در حالی است که ارتش هند از چنین سیستم های دفاع هوایی قدرتمندی برخوردار نیست.
منبع: خبر فوری