طی روزهای اخیر و در گرماگرم مذاکرات ایران و آمریکا، یکی از اتفافات جالب توجه، دیدارهایی است که با مقامات روسیه اتفاق می‌افتد؛ از یک سو ویتکاف پیش از آغاز دور نخست مذاکرات با ایران، به روسیه سفر و با پوتین دیدار کرد و از سوی دیگر، دیروز و در آستانه آغاز دور دوم مذاکرات نیز عراقچی با سفر به روسیه، دیداری با پوتین دارد و نامه رهبر انقلاب را به دست او رساند. به علاوه گروسی، دبیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نیز پیش از سفر به ایران، با اولیانوف، نماینده دائم روسیه در سازمان‌های بین‌المللی، دیدار کرد.
در این زمینه، قاسم محبعلی در گفت‌وگو با خبرنگار جماران، با بیان اینکه مسئله هسته‌ای ایران، جنگ اوکراین و تحولات خاورمیانه، سه موضوع به‌هم‌پیوسته محسوب می‌شوند، اظهار کرد: طبیعتا برای آمریکا، موضع روسیه در قبال ایران مهم است؛ کما اینکه یکی از اهداف اعلامی ترامپ، کمک به روسیه برای پایان جنگ اوکراین است و انتظار دارد در ازای آن، روسیه نیز برای حل‌وفصل مسائل خاورمیانه همکاری کند. بنابراین، ممکن است همان طور که در سوریه مبادلاتی بین روسیه و آمریکا اتفاق افتاد، در مورد ایران نیز چنین اتفاقی رخ دهد. بنابراین، در مذاکرات ایران و آمریکا، روسیه جایگاه مهمی دارد.
وی افزود: به علاوه با توجه به اینکه روسیه در تصمیم‌گیری‌های ایران نقش دارد، اروپا و آمریکا سعی می‌کنند بده‌وبستان‌هایی با آن داشته باشند تا به منظور پیش‌برد مذاکرات، این کشور فشارهایی را بر ایران وارد کند. از طرف دیگر ایران نیز انتظار دارد روسیه و چین به عنوان دو عضو دائم شورای امنیت و از طرفین برجام، اکنون در مذاکرات با آمریکا از موضع جمهوری اسلامی دفاع کنند تا موقعیت ایران تقویت شود. خود روس‌ها نیز اعلام کرده‌اند که قصد دارند به حل‌وفصل دیپلماتیک مسائل ایران و آمریکا کمک کنند، اما در صورت وقوع حمله نظامی، بی‌طرف خواهند بود. این نوعی فشار بر ایران هم هست تا جمهوری اسلامی تصور نکند در صورت شکست مذاکرات، می‌تواند روی کمک‌های نظامی روسیه حساب باز کند.
این تحلیلگر مسائل بین‌الملل با بیان اینکه روسیه در قبال ایران یک بازیگری دوگانه دارد، عنوان کرد: در حقیقت روسیه نمی‌خواهد قبل از اینکه خودش بر سر مسئله اوکراین با آمریکا و اروپا به توافق برسد و امتیازات مدنظرش را بگیرد، توافقی بین ایران و آمریکا حاصل شود و تحریم‌های جمهوری اسلامی لغو گردد، زیرا در این صورت تمام فشارهای آمریکا، متوجه روسیه خواهد شد. کما اینکه ایران نیز تمایل دارد ابتدا خودش با آمریکا به توافق برسد و سپس مسائل روسیه با آمریکا و اروپا حل‌وفصل شود. بنابراین، ایران و روسیه در این خصوص با یکدیگر رقابت دارند.
محبعلی با تاکید بر اینکه لذا ایران نباید بیش از حد روی حمایت‌های لفظی روسیه حساب باز کند، بیان کرد: در عراق، یوگسلاوی و سوریه نیز شاهد بودیم که دلخوشی زیادی این کشورها به روسیه، چه بلایی بر سرشان آورد. اکنون ممکن است روسیه به خاطر منافع خود، مشوق‌هایی را به ایران پیشنهاد دهد تا توافق جمهوری اسلامی با آمریکا را به تعویق بیاندازد. ایران نباید به چنین چیزهایی توجه کند و باید ضمن ادامه همکاری‌های خود با روسیه، سیاست خارجی مستقلی را در قبال آمریکا و اروپا داشته باشد.
وی با اشاره به سفر عراقچی به روسیه برای فرستادن نامه رهبری به دست پوتین، گفت: احتمالا متن این نامه در مورد انتظاراتی است که ایران از روسیه دارد و ممکن است در آن، به اهداف ایران از مذاکره با آمریکا هم اشاره شده باشد. به هر حال معمولا وقتی کشورها در حال انجام مذاکره هستند، سعی می‌کنند دوستان و متحدین خود را از روند آن مطلع کنند. کما اینکه آمریکا نیز وقایع مذاکره با ایران را به اطلاع اروپا و اسرائیل می‌رساند.