ستاره صبح، فائزه صدر: گزارش سازمان بهداشت جهانی در سال ۲۰۲۳ حاکی از آن است که سالانه حدود یک میلیون و ۲۰۰هزار نفر در جهان بر اثر تصادفات جاده ای کشته می شوند. این آمار در ایران وضعیت مطلوبی ندارد. بر اساس آمار سازمان پزشکی قانونی، در ایران در سال ۱۴۰۲ تعداد ۱۹,۸۲۰ نفر جان خود را در حوادث رانندگی از دست داده اند. به عبارتی هر روز بیش از ۵۵ نفر و هر ماه هزار و ۶۰۰ نفر به دلیل تصادف از دنیا می‌روند. جای بسی تأسف است که تصادفات رانندگی همه ساله در کشورمان به اندازه تلفات جانی زلزله طبس کشته می گیرد و این آمار‌ها رو به فزونی است. ستاره صبح در گفت‌وگو با امان الله قرائی مقدم، جامعه‌شناس به بررسی عوامل و آثار حوادث رانندگی و راه های پیشگیری از آن پرداخته که در ادامه می‌خوانید:
امان الله قرائی مقدم در رابطه با لزوم پیش گیری و مقابله با افزایش حوادث رانندگی در کشور گفت: وقتی درباره تصادفات و حوادث رانندگی صحبت می‌کنیم، از جان و زندگی انسان‌ها حرف می‌زنیم، پس هر اقدامی برای کاهش خسارات جانی در چنین حوادثی، نشان دهنده اهمیت توجه به جان انسان‌ها است.
وی افزود: در طول روز وقتی در خودرو هستیم با صحنه‌هایی روبه‌رو می‌شویم و می‌شنویم که گفته می‌شود مردم فرهنگ رانندگی ندارند یا قوانین را رعایت نمی‌‌کنند. اما این مسئله یکی از علل تصادفات است. مهم‌ترین علت وقوع حوادث جاده ای نقص است. نقص در خودرو، نقص در ایمنی جاده ها، نقص های نظارتی و همچنین نقص در مسئولیت اجتماعی افراد.
این جامعه‌شناس با اشاره به علل وقوع حوادث رانندگی تاکید کرد: وقتی حادثه‌ای رخ می‌دهد معمولا در برگه گزارش به نقش عوامل انسانی و خطای راننده اشاره می‌شود. اگر چه خستگی و حواس پرتی راننده، سرعت بالا در رانندگی و عدم توجه به قوانین از علت های خلق حوادث رانندگی است اما نباید صرفا در این نقطه محدود شویم و دیگر عوامل نادیده گرفته شوند.
وی در ادامه یادآور شد: به خصوص که وسایل نقلیه موتوری در کشور ما عموما از استاندارد های لازم برخوردار نیستند. وقتی با خودرویی که حداقل استاندارد های لازم را ندارد وارد جاده می‌شویم با حادثه هم مسیر هستیم. باید برای ایمنی وسایل نقلیه و ایمنی جاده‌ها قانون گذاری شود و هر خودرویی اجازه تردد در هر جاده‌ای را نداشته باشد.
این استاد دانشگاه به برجسته کردن نقش خودرو در وقوع تصادفات رانندگی افزود: کافی است به عکس های منتشر شده از صحنه تصادف و وسایل نقلسه نگاهی بیاندازید. متوجه می‌شوید که عموما سطح ایمنی وسیله نقلیه درگیر در تصادف پایین بوده است. وسیله نقلیه در افزایش آمار مرگ و میر و آسیب های حوادث رانندگی نقش برجسته‌ای دارد. خودرو های با کیفیت دارای استاندارد جهانی در حوادث مشابه تلفات و آسیبهایی به مراتب کمتر به جا می‌گذارند. وی در ادامه افزود: در کنار لزوم بهبود ایمنی راه‌‌ها نباید از نقش آموزش رانندگی در کاهش تصادفات جاده‌ای غافل شد. میزان حضور و کارایی نیروی انتظامی در آموزش خصوصی رانندگی و آموزش عمومی و ارتقای فرهنگ رانندگی در کشور غافل شد.
قرائی مقدم در ادامه سخنانش گفت: اگر گشت نیروی انتظامی یعنی پلیس نظارتی مکانیزه و هوشمند باشد، نقش عامل انسانی و رفتار های مخاطره آمیز و پر خطر برخی از رانندگان کاهش پیدا می‌کند. اما نقش نظارت نهاد های دولتی و حاکمیتی باید مستمر باشد و به یک طرح و دوره‌ای خاص مثل نوروز محدود نشود. آموزش فرهنگ رانندگی و راه های پیشگیری از وقوع حوادث تأثیر دارد.
این جامعه‌شناس در پایان گفت‌وگو با اشاره به نسبت نابرابری های اجتماعی با آمار مرگ و میر ناشی از تصادفات رانندگی متذکر شد: نابرابری اجتماعی نیز بر نرخ مرگ و میر و آسیب های ناشی از تصادفات رانندگی تأثیر می‌گذارد. متأسفانه طبقات کم درآمد بیشتر با خطر مرگ و میر ناشی از تصادفات ترافیکی مواجه هستند. در گروه های کم درآمد، آسیب دیدگی موتورسواران در حوادث رانندگی بیشتر است. آسیب دیدگی عابران پیاده نیز بیشتر متوجه اقشار کم درآمد جامعه است.