بر اساس گزارش سازمان جهانی گردشگری، ایران رتبه دهم جاذبههای باستانی و تاریخی و رتبه پنجم جاذبههای طبیعی یا اکوتوریسم را در جهان دارد. طبق آمار جذب توریست در کشور فقط پنج صدم درصد از جمعیت یک و نیم میلیاردی گردشگران بینالمللی است. این در حالی است که هر سال حدود 2 میلیون ایرانی از ترکیه بازدید میکنند. چند کارشناس موضوع را بررسی کردند که به نقل از خبر آنلاین در ادامه میآید:
زور طبقه متوسط به گرانی هتلها نمیرسد
یک جامعهشناس در گفتوگو با خبرآنلاین میگوید: «سیاستگذاریها و برنامهریزیهای اشتباه در ایران، موجب کاهش ارزش پول ملی و مستولیشدن فقر و فلاکت در جامعه شده است. این شرایط، جامعه را به سمت «هندی شدن» سوق میدهد؛ در مسافرتها شاهد چادر زدن در پارکها یا اقامت در حاشیه خیابانهای شهرهای توریستی و پر بودن ظرفیت هتلهای لوکس بودیم .»
یکی از اعضای هیئت مدیره جامعه هتلداران ایران در صفحه شخصی خود در شبکه اجتماعی ایکس (توییتر سابق) نوشت: «هتلهای ۴ و ۵ ستاره و ویلاهای بزرگ و گرانقیمت در تعطیلات پر و هتلهای ۱/۲/۳ ستاره و ویلاهای میانرده و ارزانقیمت در تعطیلات ظرفیت خالی داشتند. طبقه متوسط دیگر وجود ندارد.»
نابرابری
مرتضی خاکسار، کارشناس ارشد اقتصاد گردشگری، پژوهشگر و استاد دانشگاه، در گفتوگو با خبرآنلاین میگوید: «با توجه به تدابیر و سیاستگذاریهای نادرستی که طی چند سال اخیر در کشور به کار گرفته شده، به نظر میرسد ما هنوز نتواستهایم عرصه رفاه و بستر عدالت اجتماعی را به گونهای تأمین کنیم که عموم جامعه از حداقل تسهیلات زندگی برخوردار باشند. عدالت اجتماعی زمانی میسر میشود که ما آن را بخواهیم.»
خاکسار درباره رزرو هتلهای چهار و پنج ستاره میگوید: «ظرفیت هتلها در نیمسال گذشته تا حدودی پر بوده است؛ چون بههرحال قشری هستند که وسع مالی کافی برای رزرو اقامتگاههای گرانقیمت را دارند، اما عدهای دیگر توان رزرو هتلها را ندارند، بلکه وضعیت اقتصادی آنها پاسخگوی اجاره هتلهای ارزانقیمت هم نیست؛ بنابراین یا ترجیح میدهند به مسافرت نروند یا اگر رفتند، در پارکها چادر بزنند. به همین دلیل ظرفیت هتلهای ۱، ۲ و ۳ ستاره خالی ماند. طی یک دهه گذشته، اقلیت ثروتمند جامعه بزرگتر و طبقه متوسط به طبقه ضعیف نزدیکتر شد؛ دو قطبی فقیر-غنی، زاییده تفکر غلط و برنامهریزی غیرعلمی در اقتصاد است.»
هندی شدن فقر
دکتر غلامحیدر ابراهیمبای سلامی، جامعهشناس گردشگری، میگوید: «سیاستگذاریها و برنامهریزیهای اشتباه موجب کاهش ارزش پول ملی و مستولیشدن فقر و فلاکت در جامعه شده است. چنین شرایطی، جامعه ایران را به سمت «هندی شدن» سوق میدهد و ما مصادیق این روند را طی سالهای اخیر شاهد بودیم و هستیم. چادر زدن در پارکها یا اقامت در حاشیه خیابانهای شهرهای توریستی طی مسافرتهای خانوادگی یکی از این موارد است. حتی روی آوردن به موتورسواری، بهجای استفاده از ماشینهای مناسب نیز تصویر شهری ما را به خیابانهای هندوستان تشبیه میکند که در آن، جمعیت موتور سیکلت سواران بیشتر از اتومبیلسواران است. فاصله فقیر و غنی زیاد شده و ماهیت قشر متوسط رو به اضمحلال میرود، شاخصهای ضریب جینی هم این حقیقت را به وضوح نشان میدهند.»
رتبه گردشگری ایران
خاکسار درباره ضعف مدیریتی در سیستم گردشگری میگوید: «گردشگری، یک صنعت سبز و بدون دود است، بدیهی است که توسعه و رشد آن به آبادانی اجتماعی و اقتصادی کشور کمک میکند، اما متأسفانه ما برنامه مدونی برای توسعه و پیشبرد این صنعت نداریم. طرح آمایش برنامهریزی گردشگری در بدنه دولت، توسط هیچ وزیری تا کنون پیشنهاد نشده است؛ چون کمیتههای استانی، کمیسیون گردشگری و فراکسیون گردشگری در مجلس اصلاً قوی عمل نمیکنند؛ در یک کلام وزرا و مسئولان آنها در امر گردشگری تخصص ندارند.»