ستاره صبح- فائزه صدر: نتایج اولیه نخستین دور از انتخابات پارلمانی فرانسه روز دوشنبه اعلام شد. حزب راست افراطی به رهبری مارین لوپن و ژردن باردلا موفق به کسب ۳۴ درصد آرا شد اما حزب میانه رو به رهبری امانوئل مکرون رئیسجمهوری فرانسه، تنها ۲۱ درصد آراء انتخابات را کسب کرد. سؤال این است که آیا با توجه به حضور نامزدی از طیف تندرو اصولگرایان در چهاردهمین انتخابات ریاست جمهوری ایران، با ظهور راستگرایان افراطی در اروپا با ایران ارتباط پیدا میکند یا خیر؟!ستاره صبح در این رابطه با علی بیگدلی، استاد دانشگاه و تحلیلگر گفتوگو داشت که در ادامه میخوانید:
راست افراطی در ایران چگونه شکل گرفت و چطور خود را به ارکان سه قوه و مراکز تصمیم گیر رساند؟
این گروه شاگردان آقای مصباح یزدی هستند. من در مؤسسه باقرالعلوم قم علوم سیاسی تدریس میکردم. این مؤسسه زیر نظر مصباح یزدی بود. از این رو با روحیات ایشان و شاگردان و هوادارانش آشنا هستم.
آقای مصباح یزدی بارها در جلسات متعددی گفته بودند که در جمهوری اسلامی رأی مردم موضوعیت ندارد. ایشان این نظر خود را در فقه سیاسی شیعه بسط میدهد. تا امروز هیچ یک از مقامات مثل اقای مصباح یزدی این چنین عریان و بی پرده با جمهوریت نظام مخالفت نکرده است اما ما میدانیم که اصولگرایان تندرو و هواداران جبهه پایداری و شاگردان ایشان در این خط فکری سیر میکنند.
از نظر این طیف افزایش مشارکت در انتخابات بخاطر کسب مشروعیت در فضای بینالملل است و کمیت رأی دهندگان برایشان اهمیت دارد نه سمت و سوی رأی مردم. این نگاه میخواهد به جهان بگوید حکومت ما یک نظام خالص دینی نیست و به دنبال مردم سالاری دینی هستیم.
این گروه تندرو در زمان ریاست جمهوری محمود احمدی نژاد به قدرت نزدیک شد. نهاد های پراکنده به تشکل این طیف کمک میکنند. گروه های قدرتمندی از جمله سازمان تبلیغات اسلامی و... به قدرت گرفتن این هیئتها و گروهها و به طور کلی به قدرت گرفتن این طرز فکر کمک کردند.
این گروه در برخی از اهداف خود از جمله یکسان سازی چندان موفق نبود. اختلافاتی که بین دولت و مجلس به وجود امد از این دست بود.
رقیب پزشکیان یک نگاه سیاسی تمامیت خواه است که میخواهد در تمام ارکان کشور حضور داشته باشد و تنها تصمیم گیر میدان سیاسی باشد. از این نظر نمیتوان انتخابات 1403 را با سال دوم خرداد 76 مقایسه کرد زیرا رقیب اقای خاتمی اصولگرایی میانه رو و با اخلاق بود.
شما نقش مناظره اول نامزدها در افزایش مشارکت را چگونه ارزیابی میکنید؟
مناظره اول دو نامزد از نگاهی تخصصی مطلوب نبود. وقتی درباره برجام صحبت کردند اقای جلیلی فریاد زد که آژانس 15 بار اعلام کرده که ایران به تعهداتش عمل کرده است! اما این اطلاعات درست نبود آژانس چهار یا پنج بار فعالیت های ایران را تأیید کرد.
مشاورین آقای پزشکیان برخی از اشتباهات سعید جلیلی را به وی یادآور نشده بودند و او در مقاطعی برابر جلیلی سکوت اختیار کرد و فرصت های خوبی از دست رفت.
سعید جلیلی تلاش کرده بگوید تمام نقطه نظرات رهبری را در تمام زمینهها اجرا خواهد کرد.
با یادآوری این نکته که سعید جلیلی در ماجراهای مربوط به پرونده هستهای، اف ای تی اف و مذاکرات دخالت زیادی داشت و عملا نظرات ایشان عملی شد، پس باید تا به حال به نفوذی که این شخصیت در سطوح عالی نظام دارد پی برده باشیم.
ایشان نقطه نظر هسته سخت قدرت را به نمایش گذاشت. از این نظر میتوان پیش بینی کرد که آرا ایشان در دور دوم هم همان آرا سازمان یافته باشد. یعنی آرایی که از سپاه، بسیج و نیروهای انقلابی گرفته میشود. از این رو میزان رأی سعید جلیلی در دور دوم تغییر محسوسی نخواهد کرد ولی مناظرات و جریان تبلیغات در این هفته بر میزان رأی مسعود پزشکیان تأثیر خواهد داشت.
آیا ائتلاف میان آقایان قالیباف و جلیلی میتواند درصدی به رأی سعید جلیلی اضافه کند یا خیر؟
مشخصا تمام رأی باقر قالیباف در دور اول به سبد رأی سعید جلیلی نخواهد رفت از هم اکنون بسیاری از افراد ستاد های قالیباف برای پزشکیان کار میکنند چون سعید جلیل در تندروترین لایه های اصولگرایی تعریف میشود و رأی آوری او حتی در میان اصولگرایان محل تردید است.
پیش بینی میکنم در این دوره برای رأی آوری سعید جلیلی به سمت آرا پادگانی حرکت شود که در صورت اجرا بسیار موثر خواهد بود. این روش سابقه دارد و شخص آقای قالیباف هم از این شیوه برای رأی آوری استفاده کرده بود.
آرا دکتر پزشکیان سیال است از این رو در عین بالا بودن نمیتوان روی آن حساب کرد. آنچه میتواند منجر به رأی آوری پزشکیان شود رأی بالایی است که مردم برای خلاص شدن از دست تندروها به وی میدهند.
هنوز هم نمیتوان با اطمینان از این موضوع حرف زد و گفت مردم بخاطر کنار زدن کسی مثل سعید جلیلی به سمت اصلاحطلبان خواهند آمد. هنوز بی تفاوتی و قهر با صندوق مشهود است. 60 درصد عدم مشارکت رقم کمی نیست و نشان از ارزشی دارد که جامعه برای حق رأی خود قائل است.