ستاره صبح- گروه سیاسی: الجزیره خبر داده ایران پیام تندی از طریق مصر برای اسرائیل ارسال كرده است. شبكه الجزیره گزارش داد: تهران از طریق قاهره پیام هشدار مهم و بیسابقهای به اسرائیل ارسال كرد. منابع دیپلماتیك ایرانی خاطرنشان كردند كه مضمون پیام، پاسخ به هرگونه ماجراجویی جدید اسرائیل است.در ارتباط با این موضوع ستاره صبح گفتوگویی با حسن بهشتی پور کارشناس مسائل منطقه انجام داده که در ادامه میخوانید:
به نظر شما آیا نتانیاهو میخواهد از طریق جنگ بقای خود در دولت را حفظ کند؟ارزیابی شما از اقدامات او چیست؟
نتانیاهو به دنبال تداوم بحران است و ادامه بحران را ادامه بقای دولتش میداند، در واقع نتانیاهو میداند بلافاصله پس از اعمال آتشبس، سرنوشت اولمرت پس از جنگ 33روزه برای او تكرار میشود و رقبای نتانیاهو به دلیل اشتباهات مكرر اجازه نمیدهند دولت نتانیاهو تداوم یابد.
اما واقعیت به این معنا نیست كه اگر ایران در برابر تجاوزگریهای اسرائیل از خود دفاع مشروع كند، بقای نتانیاهو را تضمین کرده است. اگر ایران اقدامی نمیكرد، تضمینی وجود نداشت كه اسرائیل دوباره دست به حملات تازه علیه ایران نزند.
در واقع اسرائیل ایران را مجبور كرد كه مطابق بند 51منشور سازمان ملل از خود دفاع كند. بلافاصله هم اعلام شد كه عملیات وعده صادق از نظر ایران پایان یافته است. از سوی دیگر دستگاه دیپلماسی ایران از فرصت 1 (حمله اسرائیل به كنسولگری) تا 14آوریل موعد واكنش ایران استفاده كرد و بدون اینكه اقدام عجولانه و فوری انجام دهد، تلاش كرد ابتدا زمین بازی ویژهای را برای خود تعریف كرده و بعد دست به اقدام بزند.
ایران بر اساس حق دفاع مشروع، حمله به مراكز امنیتی و نظامی اسرائیل را در دستور كار قرار داد. ضمن اینكه تماسهای فوری هم با كشورهای حامی اسرائیل برقرار كرد و برای آنها تبیین كرد چرا مجبور به انجام این حملات است.
ارزیابی شما از حمایت کشورهای غربی از اسرائیل چیست؟
اینكه اسرائیلیها میگویند موشكها و پهپادهای ایرانی را رهگیری كردهاند، اذعان به این واقعیت است كه اگر حمایتهای انگلیس، آمریكا، فرانسه و اردن نبود، حتی قادر نبودند بخشی از موشكهای ایران را هم كنترل كنند. روشن است اسرائیل بدون حمایتهای غرب قدرت عرض اندام در منطقه را ندارد.
اسرائیل هرچند خواستار حمایت آمریكا و اروپا از خود است اما ماجراجوییهایش را بدون هماهنگی با آمریكا انجام میدهد.
بنابراین این ایده كه هر نوع جنگ باعث تحكیم موقعیت نتانیاهو میشود، درست است. اما موضوع این نیست كه ایران نباید از خود دفاع مشروع انجام دهد.
اگر نتانیاهو به پیشنهاد بایدن گوش كند و دست از ماجراجوییهای تازه بردارد، ایران هم اقدام تازهای انجام نمیدهد.
اما مطمئنم اگر اسرائیلیها اقدامات جدیدی علیه ایران انجام دهند، ایران مجبور است با همه امكاناتش از خود دفاع كند. اینجا بحث انتخاب نیست، بحث اجبار است.
ایران از منظر ژئواستراتژیك و ژئوپلتیك، نمیتواند نسبت به حمله مستقیم به خاك خود، بیتفاوت باشد. البته منظورم از حمله مستقیم، حمله به كنسولگری نیست، چون كنسولگری خاك محسوب نمیشود.
اما اگر تهدید اسرائیل در خصوص حمله مستقیم به ایران عملی شود، ایران چارهای جز پاسخ مستقیم و موثر ندارد. در این دفاع تردید ندارد، ولو اینكه پاسخ ایران به قیمت تثبیت نتانیاهو در اسرائیل تمام شود.
نباید اینگونه تصور شود كه ایران چون نمیخواهد كمكی به تثبیت دولت نتانیاهو كند، پس نباید اقدامی در برابر تجاوزات اسرائیل صورت دهد. اگر اقدام تجاوزكارانهای علیه ایران صورت گیرد، ایران مجبور است برای تأمین امنیت و دفاع از سرزمین خود، حمله متقابل انجام دهد.
ایران خوشبختانه از 13 روز قبل از حمله به اسرائیل اقدامات دیپلماتیك لازم را آغاز كرده بود. كانالهای ارتباطی باز شد، تماسها برقرار شد و سفرهایی در دستور كار قرار گرفت. امیر عبداللهیان تلاش كرد مواضع ایران را تشریح كرده و بگوید چرا ناچار به دفاع هستیم. چرا این اقدام را دفاع مشروع میداند و چراهای دیگر كه به آنها پاسخ داده شده است؟ این مهم است كه ایران به جای اتخاذ اقدامات فوری و فوتی و نسنجیده در میدانی كه اسرائیل طراحی كرده، میدان مورد نظر خود را تعریف و اقدام كند. این روند از این پس هم باید دنبال شود. دستگاه دیپلماسی باید مذاکرات با اروپا و آمریکا را شروع کند.
اگر فرض بگیریم كه ترامپ رئیسجمهور شود، آیا تغییری در راهبرد آمریكا درباره اسرائیل ایجاد میشود یا خیر؟
ترامپ یك فرد نامتعادل است. پیشبینی رفتار افراد نامتعادل هم دشوار است. ترجیح میدهم در این زمینه اظهارنظر نکنم و صبر كنم پس از حضور احتمالی ترامپ، تحلیل كنم. تحلیل فردی كه حاضر نیست بر اساس نظام بینالملل كار كند، ساختارهایی كه خود آمریكا ایجاد كرده (ناتو و...) را زیر سؤال برده و رفتارهای نامعقول و غیر متعارف دارد سخت است. البته دستگاه دیپلماسی و سیاستگذاران ایرانی باید هر احتمالی را در عرصه بینالملل تحلیل كنند و برای وقوع آن آماده باشند.