ستاره صبح، فائزه صدر: بیش از یک سال است که پی در پی اخباری از شهادت فرماندهان و اعضای ارشد حماس منتشر می‌شود، اما شهادت یحیی سنوار با توجه به تصاویری که از واپسین لحظات زندگی‌اش به جا مانده، ترور او را در قاب شکسته غزه ماندگار می‌کند. طبق تصاویر منتشر شده، سنوار قبل از شهادت مجروح بود و دست راستش را با سیم بسته بود تا خونریزی تشدید نشود. خشاب‌های خالی که پس از شهادت وی کشف شد نشان می‌دهد این فرمانده حماس تا آخرین تیرهای کلاشنیکفش جنگیده بود و وقتی کوادکوپتر اسرائیلی برای شناسایی‌اش به او نزدیک شد، این بار با چوبی که در دست داشت اقدام به مقابله کرد. اگرچه به نظر می‌رسد با مرگ سنوار که به عنوان طراح حملات 7 اکتبر حماس شناخته می‌شود، اسرائیل به یکی از بالاترین اهداف خود رسیده است؛ اما به گفته کارشناسان، در جغرافیای خاورمیانه چنین مرگی به معنای پایان ایدئولوژی حماس نخواهد بود. ستاره صبح در گفت‌وگو با حسن بهشتی پور، پژوهشگر علوم سیاسی به بررسی تأثیر شهادت سنوار بر جنگ غزه پرداخته که در ادامه می‌خوانید:
تصاویر منتشر شده از دقایق پیش از شهادت یحیی سنوار، معنای مرگ در باور ملت‌های شرقی و تفاوت تعریف غرب از مبارزه و مرگ را به رخ می‌کشد. آیا شهادت یحی سنوار را می‌توان به معنی پایانی بر مبارزه اعضای حماس دانست یا خیر؟
مایلم مفهوم غرب را اصلاح کنم در این مورد منظور از غرب عموماً آمریکا و متحدان اش است. ولی شرق یعنی چه؟ اگر شرق را به معنی کشورهای اسلامی بدانیم توضیح متفاوت است. چون می‌بینیم که اعراب منطقه تا امروز چه موضعی درباره حماس و جنگ غزه اخذ کرده‌اند. اگر شرق را ژاپن، چین یا کره جنوبی بدانیم باز مسئله متفاوت خواهد بود.
در باور اسلامی مرگ سرباز و جان فدا با شهادت توضیح داده می‌شود. همانطور که مبارزه برای آزادی، انسانیت و استقلال مفاهیمی هستند که معنی آن‌ها برای ما متفاوت از آن چیزی است که اروپاییان و آمریکایی‌ها سال‌ها برایش مفهوم سازی کرده و در رسانه‌ها پمپاژ کرده‌اند.
آنجا وقتی فردی کشته می‌شود ضربه بزرگی است چون به نظر آن‌ها مرگ پایان است. از این رو به دنبال این هستند که سربازشان زنده بماند. ولی در فرهنگ اسلامی شهادت اغاز رستگاری است از این رو مبارزه با این نگاه شکل می‌گیرد که شهادت عین پیروزی است و از چنین مرگی استقبال می‌شود.
صحبت از دو برداشت است. یک طرف در راه عقیده می‌جنگد و به دنبال رستگاری است و شهادت را مقام یک قهرمان می‌داند، ولی طرف مقابل این انگیزه را تروریسم می‌نامد و حاضر است به خاطر مبارزه با این انگیزه هزاران نفر را بکشد. فکر نمی‌کنند که قهرمان ملتی را می‌کشند، بلکه از نظر آن‌ها یک تروریست را کشته‌اند.
غرب دهه‌ها روی این تعاریف کار کرده و افکار عمومی را توجیه کرده است. اما تصویری که از لحظات شهادت یحیی سنوار منتشر شد اشتباه رسانه‌ای اسرائیل بود که می‌تواند به تنهایی حاصل سال‌ها تلاش تبلیغاتیشان را به هدر بدهد. دهه‌ها است که سعی می‌شود قهرمانانان ملی تروریست معرفی شوند ولی این تصاویر به خوبی نشان داد حماس چگونه و برای چه می‌جنگد؟
با وجود اینکه مفاهیم مربوط به تروریسم در غرب به شدت پمپاژ می‌شود، ولی غربی‌ها نیز وقتی در عمل می‌بینند کسی تا این درجه پای عقیده‌اش ایستاده و روی خاک سرزمین اش برای بیرون کردن متجاوز می‌جنگد، تحت تأثیر قرار خواهند گرفت.
یک دست این مرد تقریباً قطع شده و از کار افتاده بود ولی با دست دیگر اش با یک تکه چوپ به مبارزه‌اش ادامه می‌داد. با این که سال‌های سال روی فرهنگ غرب کار شده ولی این صحنه برای آن‌ها هم تکان دهنده است زیرا به وضوح نشان دهنده شجاعت و رشادت است.
سنوار یک فرمانده ارشد بود و می‌توانست از غزه خارج شود به کشوری ثالث پناهنده شود و از نظر سیاسی حماس را رهبری کند ولی او به صورت یک فرمانده نظامی در کنار سربازانش مانده بود و به عنوان آخرین نفر جنگید. نه در مناطق مرفه زندگی می‌کرد، نه در تونل‌ها پنهان شده بود، بلکه دوشادوش دیگر مبارزان حماس در صحنه عملیات می‌جنگید. این صحنه‌ها حتی برای کسانی که شهادت را متوجه نمی‌شوند و روی ذهنشان کار شده تأثیر گذار است.
غرب سال‌ها است که بر مفهوم سازی کار می‌کند. اخیراً روزنامه گاردین دویستمین سال انتشار اش را جشن گرفت. یک نشریه انگلیسی زبان دویست سال پیوسته و بدون وقفه منتشر شده و سیاست‌های کارفرمایانش را نشر داده است. رویترز بیش از 150 سال است که خبر منتشر می‌کند. رسانه‌های مرجع غرب عموماً عمری بیش از نیم قرن دارند.
اگر به شبکه‌های ماهواره‌ای، اینترنت و شبکه‌های مجازی و دیگر ابزارهای اطلاع رسانی توجه کنیم، غرب همواره از ما جلوتر بوده و مفاهیمی که ساخته تأثیر خود را به جا گذاشته است.
متأسفانه ما در حوزه رسانه ضعیف عمل کرده‌ایم و سیاست این بوده که یک حرف و سخن یک شکل در رسانه‌ها شنیده شود که نه تنها تأثیری نداشته، بلکه مخاطب را دلزده کرده و افکار عمومی ما هم امروز مخاطب رسانه‌های غرب است.
وضعت جنگ غزه و مقابله حماس و ارتش اسرائیل پس از شهادت سنوار به چه صورت خواهد بود؟
حماس یک جنبش فکری است که شاید امروز اثری از آدم‌هایی نباشد که به این جنبش شکل داده بودند، ولی حماس هست. در آینده نیز وضعیت حماس به همین صورت خواهد بود. آدم‌ها مرتباً تغییر خواهند کرد ولی این تفکر باقی می‌ماند.
بنیان‌گذار حماس «احمد یاسین» بود ولی حماس با ترور او پایان پیدا نکرد. شهادت دیگر فرماندهان و سران حماس نیز منجر به فروپاشی این گروه نشد پس حماس با یحیی سنوار نیز به پایان نخواهد رسید.
ادامه جنگ بیشتر به سیاست اسرائیل بستگی دارد اگر تصمیم گیرنده نتانیاهو باشد او اراده بر ادامه جنگ دارد تا حماس و دیگر گروه‌های مقاومت را به طور کامل نابود کند ولی چنین اتفاقی پر هزینه است و بعید است رخ بدهد.
برای تحلیل سرنوشت جنگ به نتایج انتخابات ریاست جمهوری آمریکا بستگی دارد زیرا نوع حزب حاکم بر دولت ایالات متحده در تشدید تنش منطقه یا حرکت به سمت آتش بس تأثیر گذار است.
در درگیری‌های دیگری در چهار سوی جهان، به سختی می‌توان از میان جنگ روایت‌ها نیک و بد را تشخیص داد ولی در جنگ غزه طرف حق و باطل آشکار است چرا فشار افکار عمومی جهان و تلاش‌های دیپلماتیک تا اینجا نتوانسته جنگ را متوقف کند یا از شدت حملات اسرائیل بکاهد؟
حق و باطل در این منطقه و برای ما مشخص است جهان همچنان تحت تأثیر تبلیغ جریان‌های قدرت و ثروت است. هنوز هم تعداد بالایی از مردم حماس و 7 اکتبر را مقصر این وضعیت می‌دانند.
باید قبل از 7 اکتبر، زندان بزرگی که در غزه تشکیل شده بود، جسارت بی امان شهرک نشینان اسرائیلی نسبت به فلسطینیان و ظلم و بی عدالتی اسرائیل نسبت به مردم مظلوم و بی دفاع غزه هم دیده شود.
هنوز هم جهان می‌گوید کشته شدن بیش از 40 هزار زن و کودک و پیر و جوان فلسطینی پاسخی به مرگ 1200 اسرائیلی در 7 اکتبر 2023 است. متأسفانه اسرائیل به عنوان بانی و باعث این وضعیت معرفی نمی‌شود و همچنان در جهان انگشت اتهام به سمت فلسطینی‌ها و گروه‌های مقاومت فلسطینی است.
بی تفاوتی مردم ایران نسبت به آنچه در لبنان و غزه می‌گذرد نتیجه کارکرد منفی رسانه‌های داخلی از جمله رسانه ملی است که با اصرار بر تکرار یک روایت یک شکل و بستن راه دیگر نگاه‌ها به خیال خود مانع از دیده شدن تفکرات گوناگون شده ولی در حقیقت بینندگان بی شمار خود از سایر تفکرات را از دست داده است.