مقام معظم رهبری اول فروردین امسال چند نکته را مورد اشاره قرار دادند از جمله اینکه «به دست خودمان وحدت ملی و همدلی اجتماعی را مخدوش کرده‌ایم. همه هم در این غفلت شریکیم و همه نیز وظیفه داریم وحدت ملی و اتحاد مردم و مسئولان را حفظ و روز به روز تقویت کنیم». از نظر شما مخاطب این بخش از فرمایشات رهبری چه اشخاص یا گروه‌هایی هستند و راه حل عبور از این مسئله چیست؟
ایشان در سخنرانی قبل هم از نوع برخوردهای ناصحیحی که افراد دارند گلایه داشته و گفته بودند که افراد همدیگر را تخریب و فضای شیرین انتخابات را تلخ نکنند؛ و معلوم بود که مخاطب ایشان جناح‌های حاضر در صحنه انتخابات؛ یعنی شانا و غیر شانا بود، اما از صحبتی که اخیرا کرده‌اند می‌شود دو تفسیر داشت. یک تفسیر این است که در ادامه همان تذکر است. یعنی جریاناتی که در صحنه حضور دارند، از مجلس و دولت و جاهای دیگر، با همدیگر صحبت صمیمانه و کریمانه‌ای داشته باشند. شرایط به سمتی می‌رود که ممکن است دولت و مجلس در مقابل همدیگر قرار بگیرند. احتمالا جریان محدود اقلیتی که الآن در صحنه هستند، این تفسیر را از فرمایشات ایشان داشته باشند.
ولی چیزی که از ظاهر فرمایشات ایشان فهمیده می‌شود، به خصوص فرموده‌اند که همه در این زمینه کوتاهی کرده‌ایم و باید اصلاح کنیم، نشان می‌دهد که توجه ایشان به کل کشور، کل مردم و همه کنشگران هست؛ و حتی خودشان را هم استثناء نکرده‌اند. ایشان می‌خواهند این حرکت را مدیریت کنند که ما برگردیم به مسیری که مسیر وحدت، همدلی و هماهنگی بین همه اقشار بوده است. این برداشت ما است.
من فکر می‌کنم وقتی که ایشان پذیرفته همه ما در این زمینه کوتاهی کرده‌ایم معنایش این است که آنچه تا حالا اتفاق افتاده مطلوب نبوده، ما هم آن را قبول نداریم و باید برگردیم. اگر این تفسیر باشد، که ما این تفسیر را قبول داریم، قاعدتا یک سری کارها باید صورت بگیرد. تا به نقطه مورد نظر ایشان برسیم اول بایدعواملی که در به هم زدن وحدت ملی نقش داشته ودارند شناسایی و لیست شوند بی تعارف کسانی که همیشه بر طبل تفرقه می‌کوبیدند، باید حضورشان کمرنگ و یا در چهارچوب راهبرد جدید حرکت کنند.
مثلا شورای نگهبان در جایگاه خود قرار بگیرد بپذیرد که یکی از عوامل شکستن وحدت ملی نوع رفتار این شورا در سه دهه اخیر است، «کیهان»ِ حسین شریعتمداری دیگر نمی‌تواند کیهان گذشته باشد؛ با آن ادبیاتی که همیشه تفرقه و تشتت از آن می‌بارید؛ یا باید حسین شریعتمداری کنار برود و یا نگاه او تغییر اساسی کند. یا بعضی از ائمه جمعه که می‌شود گفت همیشه پایه ثابت تفرقه و تشتت بوده‌اند، باید یا تغییر مشی بدهند و یا جابه‌جا شوند.
معنای حرف من این است که این نگاه دومی که من دوست دارم همین باشد، باید علامت‌هایی داشته باشد. اولین علامتش این است که در نگاه وحدت گرایانه، در اداره کشور توجه کامل به نظر اکثریت ملت باشد البته با حفظ حقوق اقلیت؛ آن نگاهی که می‌گوید منظور از اکثریت اکثریت مؤمنان است و لابد مؤمن و غیرمؤمن هم خود او تعیین می‌کند، نمی‌تواند در حرکت به سمت وحدت ملی جایی داشته باشد.
کسانی که عمل، سخن و قلم آنها در خدمت تفرقه بود عوض شوند و یا خودشان تغییر جهت دهند تا فضای وحدت ملی فراهم باشد، وگرنه اگر آقای علم‌الهدی با همان مشخصات خطبه بخواند، آقای شریعتمداری با همان مشخصات قلم بزند و آقای انبارلویی و امثال او در روزنامه رسالت به همان شکل حرکت کنند، این فرمایش رهبری هم مثل خیلی از مسائل دیگری که قبلا مطرح کرده‌اند، بلا اثر و عقیم می‌ماند و چیزی از آن بیرون نمی‌آید؛ فضای با نشاطی که مدنظر ایشان هست و فضای همدلی ملت از آن بیرون نمی‌آید.
به همین دلیل هم من معتقدم باید منتظر بود که با عوامل اصلی ایجاد تفرقه که برای همه هم شناخته شده هستند، چطوری برخورد می‌شود. اگر اینها تغییر کردند یا تغییر جهت دادند، معنایش این است که فرمایش رهبری ان شاء الله زمینه تحقق پیدا کند و ما شاهد نوعی همدلی میان همه اقشار ملت و همه کنشگران سیاسی و اجتماعی خواهیم بود.
ایشان در فرمایشات خودشان اشاره داشتند به اینکه همدلی و اتحاد دل‌ها باعث ایجاد امید و شکوفایی می‌شود. از نظر شما اگر بتوانیم به وحدت ملی و اتحاد دل‌ها برسیم، چه تأثیری در فضای کشور دارد؟
این مسئله یک امر بدیهی است. اگر یادتان باشد، چند سال پیش که آقای خاتمی همین بحث آشتی ملی و همدلی بین همه اقشار را مطرح کرد، پیرو آن همین بود که اگر فضایی به وجود بیاید که همه شهروند درجه یک باشند، نه اینکه ما شهروند درجه یک و درجه دو داشته باشیم. اگر این فضا به وجود بیاید یعنی یک نشاط بسیار خوبی در جامعه ایجاد می‌شود، امید به آینده تقویت می‌شود و فضای تعاملات اجتماعی مثبت می‌شود. از نظر اقتصادی هم وقتی جمله‌ای که ایشان فرموده‌اند مبنا قرار بگیرد، دیگر نهادهایی که از اول بر اساس رانت تعریف شده‌اند باید جای خودشان را به فعالیت‌های بخش خصوصی بدهند.
در دولت آقای رئیسی که پروژه مهم جدیدی نداریم و همان پروژه‌های قبلی است؛ ولی اگر بخواهند یک پروژه‌ای شروع کنند، متأسفانه فقط نهادهای خاص مثل قرارگاههای ریز و درشت نهاد های امنیتی و نظامی یا بنیادهایی مثل بنیاد مستضعفان و ستاد اجرایی و اگر چیزی برای بخش خصوصی بماندیک عده خاص هستند که می‌توانند پروژه بگیرند و عامه کنشگران اقتصادی از گرفتن این پروژه‌ها محروم بوده و اگر بخواهند اندک حضوری داشته باشندمعمولا دست دوم از‌ان بالا دستی‌ها میگیرند در مورد واگذاری‌ها که وضع اسفبارتر است، ولی وقتی فضا برای صاحبان حرفه وفن به وجود بیاید، خواه ناخواه هم شکوفایی و هم نشاط ایجاد می‌شود.
در هر حال به نظر من نکته‌ای که ایشان به آن پرداخته‌اند همان چیزی بوده که انتظار همه دلسوزان انقلاب و نظام است. اما اینکه با مخاطبان اصلی این مسئله چه رفتاری می‌شود، یعنی کسانی که بر طبل تفرقه و تشتت می‌کوبیدند، چیزی است که امیدواری یا ناامیدی را رقم می‌زند. یعنی اگر اینها تغییر کردند و یا مشی اینها عوض شد، امیدواری ایجاد می‌کند و اگر روال همان باشد و قطار روی همان ریل حرکت کند، شاید این عامل ناامیدی بیشتری هم بشود که رهبری در این زمینه صحبت کردند و مخاطب اصلی هیچ توجهی نکردند.
مثل داستان رد صلاحیت علی لاریجانی برای ریاست جمهوری که ایشان گفتند باید جبران شود و شورای محترم نگهبان اصلا به این مسئله توجه نکرد و به همان روال خودش ادامه داد.
لذا من فکر می‌کنم همه اینها منوط به تغییراتی است که در رابطه با عوامل اصلی تشتت صورت می‌گیرد، اگر در آنجا این تغییر مشی یا تغییر افراد صورت بگیرد، ان شاء الله باید به فال نیک گرفت و سال 1403 را باید سال امید و نشاط و همدلی ملی بدانیم.
وزیر کشور دوره اصلاحات با تأکید بر اینکه کسانی که درطول مدت چند دهه تفرقه‌افکنی کرده وجامعه را تجزیه کرده‌اند باید تغییر مشی بدهند یا از سمتهایی دارند منفک شوند تا فضای وحدت ملی فراهم باشد، گفت: من معتقدم باید منتظر بود که عوامل اصلی ایجاد تفرقه که برای همه هم شناخته شده هستند، با این پیام رهبری چطوری برخورد می‌کنند. اگر اینها تغییر کردند یا تغییر جهت دادند، معنایش این است که فرمایش رهبری ان شاء الله زمینه تحقق پیدا می‌کند و ما شاهد نوعی همدلی میان همه اقشار ملت و همه کنشگران سیاسی و اجتماعی خواهیم بود.
مشروح گفت‌وگوی خبرنگار جماران با حجت‌الاسلام و المسلمین سید عبدالواحد موسوی لاری را در ادامه می‌خوانید: