1-ساختار سیاسی اقتصادی آمریکا را شما چگونه ارزیابی میکنید آیا این ساختار مبتنی بر لیبرالیسم و بازار آزاد است یا خیر؟
نظام سیاسی آمریکا به لحاظ ساختاری جزو نظامهای سیاسی خوب و مدرن جهان است؛ زیرا این نظام اولین نظام سیاسی است که بر اساس رضایت شهروند و براساس بیانیه استقلال آمریکا ایجاد شد نه بر اساس سلیقه حاکم سیاسی. به همین دلیل است که قانون اساسی آمریکا WE THE PEOPLE یعنی ما با مردم هستیم شروع میشود.
قانون اساسی از اصول لیبرالیسم و بازار آزاد حمایت میکند؛ اما پس از GREAT REVERSAL یا بازگشت بزرگ، آمریکا اندکی از بازار آزاد و دولت محدود فاصله گرفت. نقطه عطف تاریخ آمریکا «نیو دیل روزولت» و بعدتر برنامه دولتی جنگ با فقر است که مسیر آمریکا با بازار آزاد را تا حدی جدا کرد. آمریکا نماد لیبرالیسم غربی است، کشوری که بدون استفاده از دستور از بالا قدرتمندترین کشور دنیا به لحاظ سیاسی، اقتصادی و نظامی شده است.
2-آیا اقتصاد آمریکا با توجه به اقتصاد چین میتواند پویایی و قدرت خود را در جهان معاصر همچنان حفظ کند یا خیر؟
پرسش این است که چه چیزی باعث رشد چین شد؟ پاسخ: اقتصاد آزاد؛ اما امروز چین نردبانی که از آن بالا رفت و رشد کرد را دارد آتش میزند؛ زیرا هرروز نقش دولت در اقتصاد بزرگتر می شود. دیکتاتوری تکحزبی، دولت مداخلهگر، بازنشستگان زیاد و کنترل مردم و نبود فضای باز سیاسی کار دست اقتصاد چین میدهد. پیشبینی میشود چین در 15 سال آینده دیگر رقیب اصلی ایالاتمتحده نباشد. حزب کمونیست چین چند ماه است که آمار بیکاری را انتشار نمیکند. آخرین باری که آمار منتشر شد، نرخ بیکاری برای جوانان بیشتر از 20 درصد بود.
3-به نظر شما فرق اقتصاد آمریکا و چین چیست؟ کدام کشور در آینده دست برتر تأثیرگذاری بیشتر در جهان را خواهد شد؟
به عقیده من ایالاتمتحده پیروز این نبرد است. سرمایهگذاری چین در آمریکا و فاصله گرفتن این کشور از ایالاتمتحده اشتباه پکن است. روزی خروشچف در نیویورک مقر سازمان ملل گفت: ما آمریکا را نابود میکنیم؛ اما شوروی به جای آمریکا نابود شد. به عقیده صاحبنظران آمریکا همچنان اقتصاد اول دنیا است. اقتصاد چین اقتصاد بهتر از روسیه و دیگر کشورهاست؛ اما به دلیل اینکه اقتصادش در مسیر دولتی شدن پیش میرود آینده خوبی نخواهد داشت.
4-آمریکا با توجه به پشتوانه مالی و ذخیره طلایی که در «فورت ناکس» دارد آیا میتواند حریف چین و بریکس شود تا هژمون خود را حفظ کند؟
سرمایه اصلی آمریکا درباره آنچه شما اشاره کردید، ساختار سیاسی آن است. ترامپ تا سال 2020 رئیسجمهور بود او تلاش کرد نتیجه انتخابات را تغییر دهد؛ اما قانون به او اجازه نداد و مردم آمریکا هم به خاطر قانونگریزی برای بار دوم به او رأی ندادند. ترامپ اکنون متهم به تقلب در انتخابات است. ساختار آمریکا به فرد یا مسئول اجازه حرکت فراتر از قانون نمیدهد، به همین دلیل ترامپ نتوانست نتیجه انتخابات ریاست جمهوری 2020 را تغییر دهد. چنین ساختاری در حزب کمونیست چین و ساختار سیاسی چین وجود ندارد، اقتصاد، دولتی، رانتی و آلوده به فساد از اعتبار چین می کاهد. نکته دیگر این است که بخش بزرگی از ذخایر کشورهای عضو بریکس به دلار است و دلار زدایی بهراحتی ممکن نیست، حتی اگر عملی شود هم فایده چندانی نخواهد داشت.
5-چرا ترامپ نتوانست نتیجه انتخابات را تغییر دهد؟
در نظام سیاسی آمریکا هیچ فردی بالاتر از قانون نیست، میخواهد رئیسجمهور قبلی باشد یا شهروند عادی یا عضو کنگره، به همین دلیل ترامپ نتوانست فراقانونی عمل کند. نکته مهم دیگر درباره نظام سیاسی آمریکا سخنگو یعنی کنگره است. پترسون استاد علوم سیاسی دانشگاه هاروارد کندی میگوید سخنگوی مجلس (رئیس) بعد از رئیسجمهور قدرتمندترین فرد است. نکته دیگر این است که سخنگوی مجلس را اکثریت کنگره انتخاب میکند. زمانی که رئیسجمهور و سخنگوی مجلس از یک حزب باشند (دو سال اول ترامپ) رئیسجمهور با راحتی بیشتر برنامههایش را جلو میبرد اما زمانی که از دو حزب مخالف باشند (دو سال آخر ترامپ) این کار برای رئیسجمهور سخت میشود.
6-چرا مردم آمریکا برای بار دوم به او رأی ندادند و چرا اکنون ترامپ متهم است؟
قبلتر به اهمیت رئیس یا سخنگو مجلس نمایندگان اشاره کردم. یکی از دلایل اینکه ترامپ رأی نیاورد این بود که سخنگوی مجلس از حزب دموکرات ننسی پلوسی بود. ترامپ نتوانست برنامههای اقتصادی خود مانند کمتر کردن مالیات، مقررات زدایی و آزادی بازار را ادامه بدهد. دلیل بعدی بحرانی کرونا بود. میتوان گفت بدون کرونا بهاحتمال بالا ترامپ میتوانست دوباره رأی بیاورد. دلیل سوم را میتوان اتحاد علیه ترامپ بود. سندرز که سالها رویای ریاست جمهوری داشت، در سخنرانی خود گفت: هدف رفتن ترامپ است. به همین دلیل به نفع بایدن کنار کشید. در کل ترامپ راه قدیمی حزب جمهوریخواه را طی نکرد و سیاستهای متفاوت او جواب نداد و انتخاب نشد.