ستاره صبح آنلاین، فائزه صدر: محمدباقر نوبخت، رئیس پیشین سازمان برنامه‌وبودجه، در نامه‌ای سرگشاده به ابراهیم رئیسی، برای حضور در ستاد اقتصادی دولت اعلام آمادگی کرد. نوبخت با این پیشنهاد می‌خواهد درباره عملکرد اقتصادی دولت‌های یازدهم و دوازدهم باشد. رئیس‌جمهور اخیراً ادعا کرده که دولت را با رشد اقتصادی ۰,۴ درصدی تحویل گرفته و در طی دو سال به رشد ۴ درصد ارتقا داده است. نوبخت در این نامه با رد این ادعا اعلام کرده است: "تا زمانی که سایه شوم تحریم‌های ظالمانه بالای سر ملت ایران و فشار هزینه‌های آن روی دوش مردم سنگینی می‌کند، این نوع مقایسه‌ها، صرفاً برای آحاد مردم، آزاردهنده خواهد بود." ستاره صبح در این رابطه گفت‌وگویی با هادی حق‌شناس، اقتصاددان انجام داده که در ادامه می‌خوانید:
آیا مناقشه رئیس پیشین سازمان برنامه‌وبودجه با ادعای رئیس‌جمهور در رابطه رشد اقتصادی 4 درصدی دولت، بخشی از روایت‌ها میان دولت سیزدهم و دولت قبل است یا در این اعداد و ارقام یک بحث اقتصادی قابل اعتنا وجود دارد؟
محل اختلاف و بحث بین آقای نوبخت و رئیس‌جمهور در رشد 4 درصدی دولت سیزدهم نیست. این بحث یک عمق دارد.
آقای نوبخت در سخنان خود نسبت به ادعای رشد 4 درصد مخالفتی نشان نداده است، بلکه بحث و انتقاد ایشان به اظهارنظر رئیس‌جمهور نسبت به دولت قبل وجود دارد. آقای رئیسی ادعا کرده بود، اقتصاد را با رشد اقتصادی چهاردهم درصد تحویل گرفته است. درحالی‌که کابینه دولت سیزدهم در سوم شهریور 1400 شروع به کارکرد و در فصل بهار رشد اقتصادی 6.7 درصد بود. همچنین یک سال قبل از استقرار دولت رشد اقتصادی بالای 4 درصد بود. وقتی رشد اقتصادی 1399 بالای 4 درصد است و رشد اقتصادی در بهار 1400 رقم 6.7 درصد است با چه استنادی ادعاشده که دولت سیزدهم کشور را با رشد اقتصادی چهاردهم درصد تحویل گرفته است؟!
آقای نوبخت در تلاش برای بیان حقیقت و احقاق حق دولت‌های یازدهم و دوازدهم است در شرایطی که اکثر مسئولین دولت قبلی مقام، مسئولیت و تریبونی در اختیار ندارند.
برای اثبات سخنان آقای نوبخت در دفاع از عملکرد اقتصادی دولت‌های یازدهم و دوازدهم؛ مرجع رسمی وجود دارد. مرکز آمار رشد اقتصادی در زمان‌های یادشده را ثبت و منتشر کرده است. کاملاً مشخص است که کدام عددها واقعی است و کدام اظهارنظر نسنجیده است! نباید بدون توجه به داده‌های معتبر در نطق‌ها آمار داد.
اعلام آمارهایی به دور از واقعیت و زیر سؤال بردن عملکرد دو دولت قبلی ناشی از چیست؟ آیا دولت مخاطبان نطق‌های رئیس‌جمهور را افرادی از اقشار کم اطلاع جامعه می‌داند؟
کسانی که اهل تحقیق هستند و حرفی را بدون سند نمی‌پذیرند، می‌توانند به آمارهای رسمی مراجعه کنند و عددهای درست را استخراج کنند. ولی اقشاری روحیه جست‌وجوگری، اراده برای کنکاش، نگاه منتقد و یا فرصت لازم را ندارند. باوجوداینکه چنین واقعیت‌هایی غیرقابل کتمان است اما این اقشار هدف قرار می‌گیرند. دوران انتخابات گذشته و مسئولین باید از شعار فاصله بگیرند. متأسفانه روح رقابت‌های انتخاباتی و جناحی هنوز در بخش‌های مختلف حاکمیت جاری است.
به‌عنوان یک اقتصاددان که سابقه فعالیت در دولت را داشتید به کارنامه اقتصادی دولت چه نمره‌ای می‌دهید و چه توصیه‌هایی برای تیم اقتصادی دولت دارید؟
برای اینکه بدانیم عملکرد دولت ازنظر اقتصادی چگونه بوده، کافی است به وضعیت ارزاق عمومی مراجعه کنیم. اگر ارزاق عمومی خانوار را یک سبد ثابت در نظر بگیریم. باید ببینیم آیا توان خرید مردم در یک بازه زمانی مشخص مثلاً تابستان، در امسال و سال گذشته و سال‌های قبل چگونه بود و چه تغییراتی داشته است؟! آیا قدرت خرید رد تابستان جاری بیشتر شده است یا در تابستان دو سال گذشته قدرت خرید بیشتر بود؟ به‌طور مثال در سال 1389 وقتی دولت 45 هزار تومان یارانه پرداخت می‌کرد ارزش دلاری آن حداقل معادل 45 دلار بود. امروز یارانه‌های 300 یا 400 هزارتومانی پرداخت می‌شود، ولی ارزش دلاری‌اش به حدود 6 تا 7 دلار رسیده است. با بررسی قیمت گوشت، مرغ، روغن، برنج و یا نان که ارزاق عمومی هستند و مقایسه قیمت‌ها بازمان مشابه در دولت‌های قبل، می‌توان کاهش قابل‌توجه قدرت خرید مردم را دید. مراکز پژوهشی کشور داده‌هایی از وضعیت فقر استخراج کرده‌اند که گاه‌به‌گاه در کلام نمایندگان مجلس درباره آن‌ها می‌شنویم و اعلام می‌شود که نزدیک به 30 میلیون ایرانی زیرخط فقر هستند. فاصله طبقاتی بالا رفته و مشخص است در دو سال گذشته وضعیت اقتصادی کشور از چه نقطه‌ای به کجا رسیده است. عملکرد اقتصادی دولت سیزدهم اظهرمن الشمس است. نکته اینجا است که دولت سیزدهم با شعار: " قیمت مرغ و تخم‌مرغ ربطی به تحریم‌ها ندارد" از مردم رأی گرفت. نیمی از عمر دولت سیزدهم گذشته است اگر قیمت مرغ و تخم‌مرغ ربطی به تحریم‌ها نداشت، چرا قیمت‌ها کم که نشد هیچ، چند برابر رشد کرده است؟! لذا مشکل اساسی دولت همچنان تحریم و نداشتن روابط با دنیا است. سفر مسئولین به کشورهای جهان، ارتباط با کشورهای منطقه و عضویت در پیمان‌هایی نظیر شانگهای و بریکس قطعاً خوب است اما این‌ها شرط لازم است، شرط کافی برطرف شدن تنش‌ها با قدرت‌های بزرگ جهان است. کشورهایی که با رهبرانشان دست داده‌ایم نمی‌توانند پول تجارت پر از تخفیف با ایران را به ما برگردانند! برای خارج شدن مبادله‌های اقتصادی ایران از تخفیف و برای داشتن ارتباطات اقتصادی به لغو تحریم‌ها نیاز داریم. دولت دو سال را در تردد بین کشورهای منطقه و کشورهای آفریقایی و... گذراند، ولی همین نزدیک‌ترین همسایه یعنی عراق نمی‌تواند بدون چراغ سبز آمریکا پول برق ایران را مستقیماً پرداخت کند. تا زمانی که تحریم‌های ظالمانه برداشته نشود وضعیت اقتصادی کشور بهبود پیدا نمی‌کند. امروز دولت ادعا دارد که فروش نفت را به بالاترین میزان خود رسانده است ولی تورم و وضعیت معیشت مردم چیز دیگری می‌گوید. دولت باید به فکر حل مسئله اصلی باشد. با برداشته شدن تحریم‌ها رشد اقتصادی خواهیم داشت و نیازی به آمار سازی نیست.