ستاره صبح - پیام فیض: گفت‌وگوی تلویزیونی سید ابراهیم رییسی با مردم به مناسبت دوسالگی انتخابش به ریاست جمهوری درحالی از رسانه ملی پشخ شد که رئیس جمهور به ارائه آماری پرداخت که با واقعیت های کف جامعه در تضاد است.سخن از رشد اقتصادی و کاهش تورم در زمانی که تورم خرداد ماه توسط بانک مرکزی 59درصد اعلام شد جای تامل دارد. همزمان با آن گروه ویژه اقدام مالی یا اف ای تی اف، ایران را در کنار میانمار و کره شمالی در لیست سیاه خود نگه داشت. در ارتباط با حکمرانی اقتصادی ستاره صبح گفت‌وگویی با مهدی پازوکی، اقتصاددان و مدرس دانشگاه انجام داده که در ادامه می‌خوانید:
نظر شما درباره حکمرانی اقتصادی در کشور چیست؟
مشکل فعلی «عدم حاکمیت نظام امور» است. به تعبیری می‌توان گفت نظام حکمرانی اقتصادی خوب نیست. در نظام حکمرانی خوب سیاست خارجی در خدمت امر توسعه قرار می‌گیرد. در چنین نظامی نحوه به‌کار گیری نیروی انسانی مسئله‌ای مهم ارزیابی می‌شود. نظام‌های توسعه‌یافته متخصص‌ترین افراد را در نهادهای تصمیم گیر به کار می‌گیرند. تا مادامی‌که چنین نیروهایی در بدنه حکمرانی کشور وجود نداشته باشد آن کشور در مسیر توسعه قرار نمی‌گیرد.
پرسش این است که چرا آمریکا به فارغ‌التحصیلان دانشگاه‌های معتبر ایران مانند شریف و.. بورسیه می‌دهد؟ چرا به دانشجویان دانشگاه آزاد و پیام نور بورسیه نمی‌دهد؟ علت این است که سیاست دولت ایالات‌متحده جذب نیروهای متخصص و برتر از تمام دنیا است. آمریکا برای جذب نیروی انسانی متخصص به رنگ پوست و دین آن‌ها نگاه نمی‌کند، بلکه ملاکش میزان تخصص و توانایی افراد است.
منشأ تربیت نیروی انسانی خوب وزارت آموزش‌وپرورش است. اما با وجود اینکه در هر شهر یک دانشگاه دولتی وجود دارد، یک دانشگاه فرهنگیان هم درست‌شده است. آموزش‌وپرورش از فارغ‌التحصیلان دانشگاه‌های برتر نیرو نمی‌گیرد، اما از دانشگاه فرهنگیان نیرو جذب می‌کند. این مسئله نشان می‌دهد از افراد برتر و با دانش در آموزش و تعلیم نسل بعد استفاده درست نمی‌شود.
کشورهای توسعه‌یافته دنیا نظام تصمیم‌ساز دارند که ابزار آن علم، کتاب و آزمایشگاه است. بر اساس داده‌های علمی تصمیم‌گیری می‌کند.
در این نظام بررسی می‌شود که برای رسیدن به شاخص‌های رشد اقتصادی سیاست خارجی چگونه باید تعریف گردد، اما متأسفانه به‌رغم اینکه در برنامه‌های پنجم، ششم و هفتم توسعه نرخ رشد اقتصادی 8 درصد تعیین‌شده، این عدد محقق نشده است. علت این است که سیاست خارجی در خدمت توسعه نیست و 8 درصد رشد محقق نمی‌شود. برای اینکه رشد 8 درصد محقق شود باید انتقال تکنولوژی صورت گیرد.
وقتی اقتصاد در گرو سیاست خارجی قرار گیرد. کسی برای سرمایه‌گذاری در ایران وارد نمی‌شود.
تکنولوژی مهم‌ترین ابزار برای رشد اقتصادی است. به‌طور مثال قطر که یک‌سوم استان هرمزگان است سالانه 11 میلیارد دلار انرژی صادر می‌کند، چون تکنولوژی دارد. تکنولوژی قطر را حتی شرکت‌های روسی و چینی هم ندارند.
اواخر دهه 90 روسیه وقتی در مسیر توسعه قرار گرفت که شرکت‌های بزرگ انرژی دنیا مانندانی در ایتالیا یا توتال در فرانسه در حوزه صادرات انرژی روسیه سرمایه‌گذاری کردند و روسیه بعد از عربستان دومین صادرکننده نفت دنیا شد. این موضوع باعث افزایش سرمایه اجتماعی پوتین در روسیه شد سرمایه‌ای که دیگر امروز پوتین دیگر آن را ندارد زیرا به دلیل جنگ و تحریم شرکت‌ها از روسیه خارج شدند. نکته‌ای هم بنده می‌گویم که این جنگ احتمالا تا سال 2024 خاتمه خواهد یافت.
رشد اقتصادی با دستور به وجود نمی‌آید. نیاز به تکنولوژی دارد. بخش بزرگی از این تکنولوژی اطلاعات است و اطلاعات علمی هم در دست افراد نخبه قرار دارد. بنابراین کشور نیاز به‌نظام کارشناسی دارد که برای مشکلات جامعه راه‌حل علمی ارائه دهد.
به‌طور مثال نیروی انسانی در ژاپن از نیروی انسانی در ایران ضعیف‌تر است. هوش ژاپنی‌ها به‌مراتب از ایرانی‌ها کمتر است. اما آن 10 درصدی که در رده‌های ارشد حکمرانی هستند جزو باسوادترین افراد هستند بنابراین ژاپن در مسیر توسعه قرار می‌گیرد.
آیا آمارهای بد به دلیل عدم به‌کارگیری نیروی متخصص است؟
یکی از مشکلات فعلی این است که مردم کف جامعه واقعیت‌ها را می‌دانند. وقتی دولت سیزدهم آغاز بکار کرد دلار 25 هزار تومان بود، اما این عدد در سال گذشته به 27 هزار تومان و در فروردین امسال به بالای 50 هزار تومان رسید. دولت مدعی است که نفت بالای یک‌میلیون بشکه در روز فروخته است، بنابراین طبق ادعای دولت درآمد ارزی وجود داشته است. حال پرسش این است که چرا ارزش پول ملی کاهش پیداکرده است؟
بنده بارها تأکید کرده‌ام که عدم به‌کارگیری نیروهای متخصص ضربه سنگینی به کشور زده است. چرا روند انتخاب افراد کارآمد نسبت به قبل نزولی بوده است؟ اگر شما مرحوم نوربخش را با صالح‌آبادی، رییس کل سابق بانک مرکزی مقایسه کنید، متوجه خواهید شد که افراد کم تخصص در رأس امور هستند. یکی از مزیت‌های ایران نیروی انسانی است که در آسیا از این جنبه سرآمد است، اما نیروهای انسانی متخصص از کشور می‌روند.
بنابراین مشکل کشور نظام تدبیر است. اگر تدبیر در اداره جامعه حاکم باشد مشکلات حل می‌شود.
خواهش می‌کنم این را از قول بنده منتشر کنید. به عنوان یک کارشناس می‌گویم رابطه با ایالات‌متحده به نفع ایران و به ضرر دشمنان جمهوری اسلامی است.
نظر شما راجع ماندن ایران در لیست سیاه اف ای تی اف چیست؟
جمهوری اسلامی ایران باید تکلیف خود را با دنیا روشن کند که آیا می‌خواهد به سمت پیشرفت حرکت کند یا خیر؟ توسعه با دستور اتفاق نمی‌افتد. برای رفتن به سمت توسعه نیاز است با جامعه جهانی تجارت شود.برای اینکه تجارت صورت گیرد باید سیستم بانکی دو کشور با یکدیگر کار کنند. تا مادامی‌که اف ای تی اف پذیرفته نشود بانکی در جهان حاضر به کار کردن با کشوری نیست.
موضوعی که درباره عضویت ایران در اف ای تی اف وجود دارد این است: اعضای اصلی این سازمان 35 کشور است اما ایران قرار است که عضو همکار باشد. این در حالی است که سه شریک اصلی تجاری ایران یعنی چین، روسیه و ترکیه عضو اصلی کشورهای اف ای تی اف است. حال پرسش این است که اگر اف ای تی اف بد است چرا شرکای تجاری ما عضو اصلی هستند اما ما حتی نباید عضو همکار باشیم؟ اگر اف ای تی اف امروز تصویب شود قیمت دلار کاهش می‌یابد. اف ای تی اف مانند برجام به نفع توسعه است.
البته مشکل اقتصاد تنها اف ای تی اف نیست، بلکه بحران عقلانیت وجود دارد.