ستاره صبح آنلاین/پیام فیض: رویترز مدعی شد دو مقام ایرانی گفته اند که پیشرفت در احیای برجام حاصل شده است.یک مقام ایرانی دیگر نیز گفت، رابرت مالی نماینده ویژه امریکا در امور ایران و امیر سعید ایروانی، سفیر و نماینده دائم ایران در سازمان ملل متحد، در هفته‌های گذشته با یکدیگر ملاقات کرده اند، اما جزئیاتی درباره این دیدار‌ها منتشر نشده است.در این ارتباط میدل ایست آی نوشت که ایران با آمریکا به توافق موقت دست پیدا کرده است اما این خبر توسط کاخ سفید تکذیب شد.در ارتباط با این موضوع ستاره صبح گفتگویی با عبدالرضا فرجی راد دیپلمات پیشین انجام داده که در ادامه می خوانید:
به نظر شما آیا ایران و آمریکا تمایلی به توافق دارند؟بله دو طرف انگیزه هایی برای توافق هسته ای دارند. به نظر می رسد دو انگیزه در این ارتباط وجود دارد.اول اینکه انتخابات ریاست جمهوری آمریکا آبان سال آینده برگزار می شود و بایدن باید درباره عملکرد 4 ساله خود پاسخگو باشد. چراکه جمهوری‌خواهان مدعی هستند سطح غنی سازی ایران افزایش پیدا کرده و دولت آمریکا در این باره اقدام درخوری صورت نداده است.
جمهوری‌خواهان معتقدند که ایران به آستانه ساخت بمب هسته‌ای نزدیک شده و دولت بایدن در این خصوص نه تنها نتوانسته کاری کند بلکه دست ایران را هم برای به کار بردن سانتریفیوژهای جدید و افزایش سطح غنی‌سازی باز گذاشته است. در نتیجه این موارد در انتخابات به دموکرات‌ها ضربه می‌زند. دموکرات‌ها می‌خواهند دستاوردی داشته باشند تا به رای دهندگان بگویند ما به توافق رسیده و اجازه نداده‌ایم که ایران به بمب هسته‌ای دست یابد.» ایران نیز تحت فشار اقتصادی و کمبود ارز است. منابع مالی ایران در کشورهای دیگر بلوکه شده و نمیتواند از آن بهره برداری کند. افزون بر این نگرانی مردم به دلیل بالا رفتن قیمت مسکن، خدمات و مواد غذایی وجود دارد.پیش‌بینی می‌شود که در آینده نرخ تورم بالا برود. بنابراین هم ایران و هم آمریکا به توافق نیاز دارد. با این تفاصیل این دو نیاز باعث شده است که دو طرف پای مذاکره بنشیند.
به نظر شما اگر تلاش های کنونی به نتیجه نرسد و توافقی بدست نیاید روابط تهران-واشنگتن چگونه خواهد شد؟
آمریکا می‌داند که شرایط درگیری نظامی فراهم نیست. مضاف بر این اگر هم درگیری صورت گیرد، به ایران منحصر نمی‌شود. آمریکا اکنون هم با روسیه و چین نزاع و درگیری دارد و دیگر نمیتواند وارد یک درگیری و تنش دیگر شود
به نظر شما در صورت توافق موقت ایران سطح غنی سازی خود را کاهش می دهد؟
بله، این امکان وجود دارد که اگر ایران با آمریکا به توافق برسد، چه به صورت توافق مجزا از برجام یا حتی توافق موقت، غنی‌سازی کاهش یابد و در قبالش طرف غربی کمک کنند تا منابع مالی ایران آزاد شود و همچنین ایران بتواند نفت خود را بفروشد و پولش به سیستم بانکی بیاید.
اینکه اروپایی‌ها گفته‌اند که اگر ایران با آژانس هماهنگ نشود، در نشست بعدی اقدامات بیشتری می‌کنند، منظور مکانیسم ماشه است. مکانیسم ماشه هم طبیعتا تحریم‌های شورای امنیت را باز می‌گرداند.
غرب روسیه، چین و برخی از کشورهای دیگر را تحریم کرده و بهتر است توافقی صورت گیرد. ضمن اینکه اعتقاد دارم اکنون بین آمریکا و اروپا تفاوت دیدگاهی پیدا شده است.
اروپایی‌ها بیانیه تهدیدآمیز می‌دهند اما از آن طرف آمریکا بیانیه نمی‌دهد و حتی مسئله موشک هایپرسونیک ایران را خیلی بزرگ نمی‌کند تا تنشی ایجاد نشود. این مهم نشان می‌دهد که نگرانی اروپا بیشتر است و امریکا دارد مذاکره می‌کند و نمی خواهد بازی را برهم زند.
وقتی شکاف و اختلاف میان اروپا و آمریکا وجود دارد، طبیعتا نمی‌توانند مکانیسم ماشه را فعال کنند. نشست بعدی آژانس هم سه ماه دیگر است که تا آن زمان تحولات زیادی را خواهیم دید و امیدواریم ایران و آمریکا به توافق برسند.
به نظر شما در شرایط کنونی احیای برجام امکانپذیر است؟
برای هر دو طرف دشوار است. چراکه از یک طرف ایران غنی‌سازی بالای 60 درصد و بنابر ادعای آژانس 84 درصد را دارد. اگر بخواهند که ایران بر اساس متن برجام به غنی‌سازی و 3.67 درصد بازگردد، باید امتیاز زیادی دهند که این نشدنی است. از طرفی هم غربی‌ها می‌گویند اقداماتی از سوی ایران صورت گرفته که دیگر خیلی از بندهای برجام قابل احیا نیست. ضمن اینکه نمی‌خواهند به برجام برگردند چون بر اساس برجام، ایران سه ماه دیگر به راحتی می‌تواند سلاح بخرد و بفروشد و غربی‌ها نمی‌خواهند این امتیاز را به ایران بدهند. با این تفاصیل، غربی‌ها دنبال یک توافق دیگر هستند.
ممکن است که ایران در حال حاضر به برجام تکیه کند یا توافق دراز مدت بخواهد اما تصورم این است که آمریکایی‌ها در درجه اول یک توافق موقت می‌خواهند و اگر به آن نرسند ممکن است به سمت توافق دراز مدت بروند.