ستاره صبح آنلاین:امانوئل مکرون رئیس جمهور فرانسه طی سخنانی خواهان استقلال اروپا از ایالات متحده شد.مکرون معتقد است تنش آمریکا با چین اگر به جنگ ختم شود می تواند هزینه های غیر قابل جبرانی برای اروپا داشته باشد.این در حالی است که رئیس کمیته امور خارجی مجلس نمایندگان آمریکا که به تایوان سفر کرده بود، گفته در صورت حمله پکن به تایپه، کنگره مجوز درگیری نظامی مستقیم با چین را خواهد داد. او همزمان با رزمایش سهروزه ارتش چین در تنگه تایوان، از عزم آمریکا برای آموزش نظامی ارتش تایوان و همچنین تسریع در ارسال سلاح به تایپه خبر داده بود.در ارتباط با تنش بین پکن و واشگتن ستاره صبح گفتگویی با سید جلال ساداتیان دیپلمات پیشین انجام داده که در ادامه می خوانید:
ارزیابی شما از تنش بین آمریکا و چین بر سر تایوان چیست؟
در شرایط کنونی پکن بهرغم آنکه با واشنگتن زاویه دارد، اما نمیخواهد به صورت جدی وارد مجادله آشکار و سخت با آمریکا شود؛ زیرا آنها میدانند ورود به یک تقابل تمامعیار آن هم با محوریت تایوان، در وضعیت کنونی نظامبینالملل میتواند هزینهزا باشد.
در مقابل ایالات متحده هم به دنبال آن است تا از هر طریقی که شده چین را در مورد تایوان به تکاپو بیندازد اما نکتهای که در این میان وجود دارد، اهمیت سرمایهگذاریهایی است که پکن از سالها قبل روی مسائل مختلف انجام داده است. توجه داشته باشید که چین بر روی مسائل گوناگون نظامی و سیاسی سرمایهگذاریهای متعددی را صورت داده و به همین دلیل آنها برای خودشان یک افق بلندمدت و مشخص را تا سال ۲۰۳۵ میلادی تبیین کردهاند.
بنابراین بهرغم آنکه آمریکا در لایههای مختلف و به خصوص بر سر مسئله تایوان حاکمیت ملی چین را تهدید میکند اما پکن مایل به شروع یک درگیری تمامعیار در دریای چین و حتی اطراف تایپه نیست.
سرمایهگذاریهایی که به آنها اشاره کردم از حیث اقتصادی میتواند افق توسعه و تجارت چین را مورد نظر قرار دهد و به ما این مفهوم را برساند که پکن و در رأس آن حزب کمونیست خلق چین از سالیان گذشته به دنبال هدفگذاریهای مشخص در این عرصه بوده است.
در این مورد البته یک تحلیل دیگر هم وجود دارد که نشان میدهد پکن با این اقدامات به دنبال آن است تا بتواند خود را برای نبرد آینده با آمریکا که حتی میتواند نظامی هم باشد آماده کند. این در حالی است که چندی پیش کوین مک کارتی، رئیس مجلس نمایندگان آمریکا با رئیسجمهور تایوان دیدار داشت که این موضوع به عنوان نادیده گرفتن خطوط قرمز پکن از سوی چین تلقی میشود.
به نظر شما دو حزب اصلی آمریکا بر سر مسئله تایوان توافق دارند؟
اینکه رئیس جمهور تایوان به لسآنجلس میرود و سپس با رئیس مجلس نمایندگان آمریکا دیدار میکند، صراحتاً این پیام را مخابره میکند که هر دو حزب اصلی در آمریکا راهبرد مشترکی علیه چین در پیش گرفتهاند؛ چراکه بر اساس استراتژیهای کلان و همچنین راهبردهایی که از گذشته در آمریکا نگاشته شده، چینیها هدف اصلی ایالات متحده به حساب میآیند.
بر همین اساس معتقدم که درگیری میان دو طرف، آن هم به صورت سخت دور از ذهن نیست اما پکن فعلاً خواهان تحقق اهداف خود خصوصاً در محور اقتصادی و تجاری است.
توجه داشته باشید که آمریکاییها به دنبال تحقیر چین هستند تا بتوانند این کشور را که رقیب شماره یک واشنگتن به حساب میآید، به عقبنشینی وادار کنند و در نهایت اهداف خود را در تایوان محقق کنند.
ارزیابی شما از رزمایش های نظامی چین و ایالات متحده در اطراف مرزهای آبی این دو کشور چیست؟
برگزاری مانورهای نظامی از سوی چین و آمریکا به وضوح نشان میدهد که دو طرف عزم و توان تقابل سخت با یکدیگر را دارند اما فعلاً مایل به عملیاتی کردن این تقابل در حوزه میدانی نیستند.
در این میان و پس از سفر رئیس جمهور تایوان به آمریکا شاهد آن بودیم که چینیها برای تهدید تایپه، برگزاری یک رزمایش سه روزه را در دستور کار قرار دادند و حتی منابع رسمی ارتش و دولت چین اعلام کردند که این کشور یک شبیهسازی گسترده با محوریت حمله به تایوان را انجام داده است.
در مقابل نمایندگان کنگره آمریکا هم به صورت شفاهی سخن از احتمال اعزام نظامیان خود به تایوان در صورت حمله چین به این شبهجزیره خبر دادند ولی باز هم میگویم که همچنان اوضاع و احوال به سمتی نرفته که دو طرف بخواهند یکدیگر را به صورت مستقیم یا غیرمستقیم مورد هدف قرار دهند.
تنش بین پکن و واشگتن چه ارتباطی با جنگ اوکراین دارد؟
پرونده اوکراین به نقاط حساس و پیچیده خود رسیده است و در این میان چینیها هم به دنبال ایفای نقش خود در این پرونده هستند. نکته ای که در این میان باید مورد اشاره قرار بگیرد این است که تنش میان چین و آمریکا صرفاً تقابل میان این دو قدرت سیاسی و اقتصادی به حساب نمیآید؛ بلکه این تنش کشورهای دیگر را هم درگیر میکند. به عنوان مثال کرهشمالی و روسیه هرکدام در ائتلاف صددرصدی با چین هستند و در سوی دیگر این معادله، کره جنوبی و ژاپن هم متحد اصلی آمریکا به حساب میآیند که همین موضوع میتواند هزینه را هم برای بازیگران اصلی و هم بازیگران مکمل این سناریو بالا ببرد.
تقابل چین و آمریکا بر سر تایوان صرفاً یک مجادله سیاسی یا ژئوپلیتیکی نیست.تایوان جدیترین و حیاتیترین نقطهای است که چین و آمریکا در آنجا با یکدیگر درگیر هستند. چراکه علاوه بر مسائل نظامی و سیاسی موضوعاتی از قبیل اقتصاد و تکنولوژی حرف اول را میزند و به همین جهت آمریکاییها همانگونه که روسها را علیه اوکراین ترغیب و تحریک کردند، حالا به دنبال تحریک چین علیه تایوان هستند تا بتوانند چین را در این مسیر مانند روسیه زمینگیر کنند.
لذا باید بگویم که دو طرف فعلاً خواهان ایجاد درگیری در یک منطقه مشخص مانند تایوان نیستند و معتقدم که این تقابل و رویارویی را به آینده موکول خواهند کرد.