ستاره صبح آنلاین-مذاکرات جهانی آب و هوایی در گلاسکو، با پیمانی به پایان رسید که سازمان ملل آن را «سازش» و «گامی مهم» خواند، اما برخی از فعالان محیطزیست آن را بهعنوان «خیانت به کره زمین و مردم» رد کردند. این پیمان که توسط نزدیک به 200 کشور در روز شنبه به تصویب رسید، برای زنده نگه داشتن امید به محدود کردن گرمایش جهانی در 1.5 درجه سانتیگراد (2.7 درجه فارنهایت) مورد تشویق قرار گرفت، اما با تغییر لحظه آخری که درباره موضوع زغالسنگ رفتار ضعیفی صورت گرفت، بسیاری را ناامید کرد. این پیمان همچنین کار چندانی در جهت کاهش نگرانی کشورهای آسیبپذیر در مورد قول حمایتهای مالی توسط کشورهای ثروتمند انجام نداد. به دنبال مقاومت ایالاتمتحده و اتحادیه اروپا، هر اشارهای که میتوانست به تسهیلات مالی خاص برای جبران «خسارت و آسیب» ناشی از تغییرات اقلیمی به کشورهای درحالتوسعه کمک کند، از متن پیمان حذف و در عوض، وعده «گفتگو» در آینده جانشین آن شد.
دراینارتباط آنتونیو گوترش، دبیر کل سازمان ملل متحد گفت: «متون تصویب شده یک مصالحه و منعکسکننده منافع، شرایط، تضادها و وضعیت اراده سیاسی در جهان امروز است.»
بوریس جانسون، نخستوزیر بریتانیا، میزبان این اجلاس نیز نسبت به این پیمان نسبتاً خوشبین بود و گفت: «هنوز راه طولانی تا زمانی که بتوانیم بگوییم با تغییرات اقلیمی مقابله کردهایم، وجود دارد، اما خبر خوب اینکه جهان به پیشرفتهای مهمی دست یافته است.» اتحادیه اروپا نیز از این توافق استقبال کرد و گفت که این پیمان به ما فرصتی میدهد تا گرمایش جهانی را به 1.5 درجه سانتیگراد محدود سازیم.
همچنین اورسولا فون در لاین، رئیس کمیسیون اروپا گفت: «نمایندگان در تعهدات خود برای کاهش انتشار گازهای گلخانهای خطرناک و همچنین تعهد به کمک به کشورهای درحالتوسعه و آسیبپذیر پیشرفت داشتهاند؛ اما زمانی برای استراحت وجود نخواهد داشت و هنوز کارهای سختی در پیش است.»
در همین حال، نماینده عربستان سعودی، یکی از بزرگترین تولیدکنندگان نفت جهان، از پاسخ دادن به سؤالات خبرنگاران خودداری کرد و گفت که همه طرفها از پیمان آبوهوا راضی هستند.
ایمن ام شاسلی، نماینده عربستان سعودی گفت: «ما خوب هستیم، ما خوب هستیم. تصمیم اتخاذ شده و به تفسیر نیاز ندارد. همه طرفها از این تصمیم راضی هستند، بنابراین ما خوب هستیم.»
لی وایت، وزیر محیطزیست گابن و رئیس مذاکرهکنندگان آفریقایی گفت: «تیم آفریقا 60 درصد ازآنچه ما امیدوار بودیم را به دست آورد. ما دوست داشتیم روی کمکهای مالی تأکیدات بیشتری میشد. بااینحال یک تعامل اخلاقی بسیار قوی از اتحادیه اروپا و ایالاتمتحده دریافت کردیم.»
کشورهای جزیرهای کوچک گفتند که «پیشرفت» در گلاسکو کافی نبوده است.
آمینات شاونا، وزیر محیطزیست مالدیو جزیرهای کم ارتفاع در اقیانوس هند گفت: «آنچه برای طرفهای دیگر متعادل و عملگرایانه است، کمکی برای مالدیو بهحساب نمیآید. این موضوع برای ما خیلی دیر خواهد بود... ما پایههای این نتیجه را میشناسیم، اما امیدی به قلب ما نمیآورد. این پیمان خانههایمان را در معرض خطر قرار میدهد.»
سلیم الحق، مدیر مرکز بینالمللی تغییرات و توسعه آبوهوا، رکتر بود و گفت: «تا جایی که به من مربوط میشود، این یک شکست است. من با یک دستور کار اینجا آمدهام که قرار است به فقیرترین مردم روی کره زمین که از تأثیرات تغییر اقلیمی رنج میبرند، کمک شود. ما در گلاسکو به تسهیلات مالی برای جبران خسارتها نیاز داشتیم. در روز پایانی اجلاس گلاسکو 138 کشور درحالتوسعه مشکلات خود را در متن پیمان قرار دادند که یک شبه از متن توافقنامه حذف شد و دیگر انعکاسی از چنین مشکلاتی در قطعنامه پایانی اجلاس دیده نمیشود. تنها با جایگزین کردن یک پیشنهاد با عنوان ادامه گفتگوها اکتفا شده است … موضوعی که ناامیدکننده و غیرقابلقبول است.» سایر فعالان نیز این انتقاد را تکرار کردند.
گرتا تونبرگ، فعال برجسته محیطزیست، گفت: «این گفتگوها چیزی جز «بلا بلا بلا» به دست نیاورده است.»
رهبر جنبش جمعهها برای آینده در توییتر نوشت: «کار واقعی در خارج از این سالنها ادامه دارد و ما هرگز تسلیم نخواهیم شد.»
اسد رحمان، رئیس مؤسسه امداد برای مبارزه با نیازها، گروهی که جهت پایان دادن به فقر جهانی تلاش میکند، این معامله را «خیانت مردم و کره زمین» توصیف کرد. او گفت: «این یک خیانت به علم و واقعیتهای تأثیرات اقلیمی در حال وقوع است و زندگی و معیشت مردم را ویران میکند. تنها افرادی که این نتیجه را جشن میگیرند، صدها لابیگر صنعت نفت و گاز هستند که اساساً منافعشان میگوید ما نمیتوانیم هیچ تغییری را ببینیم و نمیتوانیم از اعتیاد به سوختهای فسیلی در اقتصاد خود دست بکشیم.»
در 14 نوامبر 2021
هیئت تحریریه
تارنمای الجزیره
برگردان و کوتاهسازی علیاصغر شهدی
Asghar.shahdi@gmail.com