توسط سیمون واتکینز
ستاره صبح آنلاین- تعدادی از مفروضات نادرست همچنان باعث سایه انداختن بر فضای مذاکرات مجدد بین ایالاتمتحده و ایران در خصوص توافقنامه برجام شده است. توافقی که واشنگتن در ماه مه 2018 بهطور یکجانبه از آن خارج شد. یکی از مرتبطترین فرضهای غلط - بهخصوص پس از انتخاب ابراهیم رئیسی رئیسجمهور جدید– در ایران این است که میتوان سیاستمداران را بهعنوان «میانهرو» یا «تندرو» تقسیم کرد. یک منبع ارشد نزدیک به دولت ایران بهطور اختصاصی به شبکه خبری «اویل پرایس» گفت: «در ایران نمیتوان یک سیاستمدار جدی بود، مگر اینکه کاملاً به اصول اساسی موردنظر مؤسسین جمهوری اسلامی اعتقاد داشته باشید. ... بهطور خلاصه در ایران، چیزی به نام سیاستمدار میانهرو یا تندرو وجود ندارد. کاربرد واژههای تندرو و میانهرو در ایران صرفاً بهعنوان یک ترفند در مذاکرات استفاده میشود تا بهطرف مقابل گفته شود که اگر شما با این مسئله موافق نباشید، ما قادر به کنترل تندروهای خودمان نخواهیم بود».
لذا این موضوع ربطی به جناح خاصی ندارد که بگوییم چه کسی به ریاست جمهوری ایران برگزیده میشود و رئیسی - که تندرو معرفی میشود - تفاوتی با دیگران ندارد؛ زیرا تصمیمگیری در مورد سیاستهای کلان توسط مقام رهبری گرفته میشود. ... اگرچه پارلمان 290 نفری ایران یک مجلس منتخب است، اما قدرت آن زیاد نیست، زیرا شورای نگهبان میتواند تصمیمات مجلس را لغو کند.
اکنون ایران به فضای تنفس اقتصادی نیاز دارد که میتواند از برجام جدید به دست آید. به گفته منبع ایرانی «مشکل اساسی اقتصادی ایران این است که ذخایر ارزی این کشور فقط در حدود 10 میلیارد دلار است [در مقایسه با 114 میلیارد دلار قبل از خروج آمریکا از برجام در ماه مه 2018]». در حال حاضر راه نجات اقتصاد ایران توسط چین متصور نیست، زیرا علیرغم معاهده بزرگ امضاشده در سال 2019، چین بسیار محتاطانه عمل میکند و مراقب است تا کاری نکند که سبب تحریک آمریکا شود. مشکلات اقتصادی در ایران ممکن است منجر به تغییر سیاستهای کشور شود؛ بهطور مثال در سال 2013- 2014، پس از پیوستن اتحادیه اروپا به ایالاتمتحده در افزایش تحریمها علیه ایران و کاهش میزان ذخایر ارزی به میزان 50 درصد در یک سال، ایران به درخواستهای مذاکره برای کاهش سطح غنیسازی اورانیوم به میزان موردتوافق 3.67 درصد توافق کرد.
از دیدگاه ایالاتمتحده، نکته اصلی در برجام که در سال 2015 امضا شد این بود که بندهای سخت در پیشنویس سند برجام JCPOA اصلی 2014 که مربوط به برنامه موشکهای بالستیک ایران میشد، توسط تیم باراک اوباما رئیسجمهور وقت به دلیل فشار دیگر امضاکنندگان چون فرانسه و آلمان از سند اصلی خارج شد. ... تمایل تیم سیاست خارجی ترامپ در گنجاندن بندهای مربوط به سیستمهای موشکی در برجام جدید بود که موجب رد آن توسط ایران و درنتیجه خروج آمریکا از برجام موجود در ماه مه 2018 شد. ... امیر عبداللهیان دستیار ویژه رئیس مجلس ایران در امور بینالملل گفت: «جو بایدن، رئیسجمهور آمریکا نباید موضوعات منطقهای یا موشکی را در برجام بگنجاند.» مطلب کلیدی این اظهارنظر این است که دو موضوع جداگانه را درهمآمیخته است 1- موشکها بهطورکلی و 2- موشکهای منطقهای - و ایرانیها بهخوبی میدانند که ایالاتمتحده اهمیتی به موشکهای با برد کوتاه ایران نمیدهد. ایالاتمتحده فکر میکند که تهدید موشکهای با برد کوتاه ایران، سعودیها را برای محافظت بیشتر ازآنچه مرسوم است به آمریکا وابسته نگهداشته و صدها میلیارد دلار قرارداد دفاعی را برای واشنگتن به ارمغان خواهد آورد.
28 ژوئن 2021
تارنمای اویل پرایس
برگردان و کوتاهسازی علیاصغر شهدی
Asghar.shahdi@gmail.com