نویسندگان: تونی چوچکا و نیک وادهامز
ستاره صبح آنلاین-پنتاگون با حمله به مواضع شبهنظامیان طرفدار ایران در مرز عراق با سوریه درواقع سعی کرد تا رئیسجمهور جدید ایران را بیازماید. رئیسجمهوری که انتخابش ممکن است تلاشها برای احیای مجدد توافق سال 2015 را با پیچیدگی روبرو کند.
جان كربی سخنگوی پنتاگون گفت: «این حرکت نظامی در پاسخ به حمله شبهنظامیان عراقی به منافع آمریكا صورت گرفت.» شبهنظامیان عراقی کتائب حزبالله تشکیلات خود را برای مقابله با داعش و حمایت از دولت سوریه در اطراف منطقه مرزی بین دو کشور عراق و سوریه سازماندهی کردند. تشکیلاتی که از ابتدای تأسیس به اتهام «طرفدار ایرانی» بودن مورد خصومت آمریکا قرار گرفت.
هیچ عکسالعمل فوری در منطقه نسبت به حملات ایالاتمتحده دیده نشد، منطقهای که اقدامات بعدی ابراهیم رئیسی رئیسجمهور منتخب ایران اعم از اینکه به دنبال مذاکره با غرب باشد و یا به دنبال تنش با آن مورد ارزیابی قرار خواهد گرفت. ایران و قدرتهای جهانی در گفتگوهای وین با موانع جدی روبرو شدهاند. گفتگوهایی که در صورت موفقیت میتواند در ازای پذیرش محدودیت برنامههای هستهای توسط ایران منجر به کاهش تحریمهای موجود علیه جمهوری اسلامی شود.
به نظر میرسد که بازار نفت اعتنایی به این اقدام نظامی نکرده است. درحالیکه قیمتهای نفت در بالاترین سطح دوساله ثابت مانده است، معامله گران نفتی چشم بر تحولات نشست روز پنجشنبه سازمان اپک پلاس دوختهاند. نفت برنت در معاملات نیویورک در حدود 74 دلار در هر بشکه معامله شد.
انتظار میرود مذاکرات وین طی روزهای آینده دوباره برگزار شود، اما با انقضاء پیمان نظارت هستهای بین ایران و آژانس بینالمللی انرژی اتمی در هفته گذشته، خطر دیگری بر مشکلات موجود بر سر راه احیای توافق هستهای 2015 افزوده شده است. ایران هنوز تصمیم نگرفته که آیا به دنبال تمدید این پیمان است و یا اینکه قصد پاک کردن فیلمهای ضبطشده از سایتهای هستهای خود را دارد.
کربی گفت: «جو بایدن رئیسجمهور امریکا روز یکشنبه دستور حمله به «مراکز عملیاتی و ذخیرهسازی اسلحه در دو مکان در سوریه و یک مکان در عراق» را صادر کرد تا از حملات آینده علیه منافع ایالاتمتحده در عراق جلوگیری کند؛ جایی که ایالاتمتحده به نیروهای دولتی عراق کمک میکند تا نیروهای داعش را شکست دهند. وی در بیانیهاش روشن ساخت که ایران نقطه مشترک در اهداف به شمار میرود و اینکه حرکت آمریکا از ماهیت دفاعی برخوردار بود. ...
بلینکن در اروپا
آنتونی بلینکن وزیر امور خارجه آمریکا در ایتالیا به سر میبرد و احتمالاً پس از ملاقات با مقامات این کشور با سؤالاتی درباره حملات نظامی آمریکا و پیامدهای احتمالی آن روبرو خواهد شد. در آخر هفته، بلینکن با یایر لاپید وزیر خارجه اسرائیل دیدار کرد. وی در این دیدار گفت که کشورش در مورد مذاکرات وین «نگرانی جدی» دارد. اسرائیل قول داده است تا مانع ساخت سلاح اتمی ایران شود، موضوعی که تهران آن را انکار کرده است.
حتی قبل از حملات نظامی، گفتگوهای غیرمستقیم در وین که هدفش کشاندن ایالاتمتحده و ایران به توافق 2015 بود، با نوعی بنبست روبرو شده بود. دیپلماتها اکنون قصد دارند توافقنامهای را قبل از واگذاری قدرت حسن روحانی رئیسجمهور به ابراهیم رئیسی در ماه اوت (مرداد)، امضا کنند.
رئیسی هفته گذشته خواستار پایان دادن به تحریمهای ایالاتمتحده علیه کشورش و بازگشت کاملاً سازگار واشنگتن به توافق هستهای سال 2015 شد، گرچه او هنوز چندین هفته با دستیابی رسمی به قدرت فاصله دارد.
مشخص نیست که آیا حملات هوایی باعث تأخیر در جلسات وین میشود یا خیر، اما این اولین باری نیست که دولت بایدن دست به چنین حملاتی میزند. اولین اقدام نظامی وی بهعنوان رئیسجمهور در ماه فوریه در شرق سوریه به سایتهای مرتبط با گروههای تحت حمایت ایران پس از حملات موشکی به مراكز آمریکاییها در عراق صورت گرفت. هیچکدام از این حملات منطقهای از ترور ژنرال قاسم سلیمانی، در خارج از فرودگاه بغداد توسط ایالاتمتحده در اوایل سال 2020 تحریکآمیزتر نبود. این حرکت ترس از تجدید حیات فعالیتهای گروههای موردحمایت ایران یا حتی جنگ بین ایران و آمریکا را دامن میزند.
حملات آمریکا بهطور موقت میتواند انتقادات مخالفین بایدن (بیشتر در میان جمهوری خواهان) را ساکت کند، مخالفینی که تلاشهای دولت بایدن برای رسیدن به توافق جدید با ایران را نشاندهنده تسلیم شدن آمریکا در برابر جمهوری اسلامی میدانند.
28 ژوئن 2021
تارنمای بلومبرگ
برگردان و کوتاهسازی علیاصغر شهدی
Asghar.shahdi@gmail.com