قاسم محبعلی کارشناس مسائل سیاسی گفت: هر مذاکره سیاسی ۲ لبه دارد. یک لبه توافق است و لبه دیکر عدم توافق. همچنین عدم توافق میتواند ۲ حاصل داشته باشد. یکی این که ۲ طرف کلا از توافق خارج و وارد درگیری شوند که مصادیق آن اقدامات تحریمی است. یا این که ممکن است مذاکرات طولانی مدت و فرسایشی شود.
به نظر میرسد با توجه به شرایطی که هم درباره مسئله هستهای وجود دارد و هم آمریکاییها و هم ایران، روی مسئله زمان حساسیت دارند. به خصوص با توجه به این که اگر تا گزارش بعدی آژانس (مرداد یا تیر) توافقی صورت نگیرد، احتمال این که از طریق اروپاییها برنامه هستهای ایران مجددا به شورای امنیت ارجاع شود و شورای امنیت تا اکتبر (مهرماه) نسبت به این موضوع واکنش نشان دهد، بالا میرود. این دیپلمات با سابقه ایران در ادامه در خصوص مسائل هستهای و مناقشات ایران و آژانس گفت: «درباره توافق بر سر مسائل هستهای، نمیتوانیم بگوییم رسیدن به توافق ساده است، اما توافق در این خصوص، سادهتر از سایر مسائل است.
شرایط منطقهای نیز تغییر کرده است. حتی اگر توافق هستهای حاصل شود، با توجه به این که رشتههای متعدد و به هم پیوسته تحریم علیه ما فعال است، خواهی نخواهی مسائل دیگری نیز در ادامه مطرح خواهد شد و نمیتوان جلوی این موارد را گرفت که شامل تحریمهای موشکی، گروههای شبه نظامی منطقهای، مسائل حقوق بشری، تحریمهای مرتبط با حمایت ایران از روسیه در اوکراین، تحریمهای مرتبط با حوثیها و امثالهم است و در نتیجه معتقدم حتی اگر تحریمهای هستهای مثل دوران باراک اوباما برداشته شود، باید روی دیگر موارد مجددا مذاکره کرد.
همه اینها مسائل بسیار پیچیدهای است. شاید یکی از شانسها این است که کنگره در اختیار جمهوری خواهان است و اگر هم توافقی انجام شود، کنگره مخالفتی نخواهد کرد.»
اخبار واصله از مذاکرات مثبت است
عباس آخوندی، عضو هیات علمی دانشکده مطالعات جهان دانشگاه تهران، با انتشار یادداشتی در کانال تلگرامی خود نوشت: تا اینجا خبرهای دریافتی از رم مثبت است و گویا جلسات کارشناسی قرار است بهزودی تشکیل گردد. نفس تشکیل جلسات کارشناسی علامت مثبتی است.
البته من نکتهای را بلافاصله پس از نامهنگاری ترامپ به رهبری نوشتم مبنی بر اینکه لحظهی تاریخی توافق فرا رسیدهاست. البته هنوز زود است که قضاوت نهایی کرد ولی، از جهت تاریخی برخی اتفاقات بزرگگویی زمانشان فرا میرسد.
تا این لحظه من بر این باورم که لحظهی سازش ایران و آمریکا فرا رسیدهاست، لذا، همچنان که پیش از این برآورد میکردم مذاکرات با سرعتی بسیار تندتر از آنچه همه تصور میکنند بهپیش میرود. و شاهد اتفاقاتی خواهیم بود که پیشبینی نمیکردیم.
بخشی از ان نیز با فرایند تصمیمسازی و تصمیمگیری در امریکا باز میگردد. آنان وقتی در بارهی موضوعی به نتیجه میرسند در مذاکره خیلی روان هستند. من این بحث را در مذاکره با بوئینگ تجربه کردم. ایران نیز به آیندهی دیگری فکر میکند.زمان به زیان ایران است. ایران باید در کوتاهترین زمان تصمیمهای بزرگ بگیرد.