ستاره صبح- اعظم طاهری: اقتصاد ایران به دلیل سوء مدیریت و تاثیر مداوم تحریم ها در وضعیت خطرناکی قرار دارد. با پیروزی نامزد حزب جمهوری خواه در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا، سابقه ای که از دولت اول دونالد ترامپ وجود دارد و معرفی اسامی شخصیت های تندرو برای حضور در دولت دوم ترامپ، بیم آن می رود که کاخ سفید در 4 سال پیش رو به ستادی برای اعمال تصمیمات سختگیرانه علیه تهران تبدیل شود. ستاره صبح در این رابطه با علی بیگدلی، استاد دانشگاه و تحلیلگر سیاسی به گفت و گو نشسته که در ادامه می خوانید:
با توجه به اخبار منتشر شده از واشنگتن، در محافل سیاسی و در جمع تحلیلگران داخلی و خارجی چه پیش بینی از رفتار دولت دوم ترامپ در قبال ایران وجود دارد؟
انتظار می رود با روی کار آمدن دولت دوم ترامپ، سیاست های ایالات متحده در قبال ایران تغییر کند. بازگشت استراتژی فشار حداکثری و تشدید تحریم های اقتصادی علیه ایران قابل پیش بینی است چون رویکرد بایدن و دموکرات ها درباره ایران، همواره در سخنان انتخاباتی ترامپ مورد نقد و مخالفت واقع می شد.
رویکرد بایدن درباره تحریم های ایران باعث شده تا صادرات نفت ایران به دو میلیون بشکه در روز افزایش پیدا کند. چین بدون ترس از آمریکا نفت ایران را خریداری می کرد. رابطه اقتصادی ایران و چین اولین نقطه ای خواهد بود که ترامپ در سیاست گذاری های خود آن را هدف می گیرد.
مساله بعدی ایران، رابطه ترامپ با نتانیاهو است. چراغ سبز ترامپ به اسرائیل می تواند سناریوی نظامی و امنیتی منطقه را تغییر دهد. در این خصوص هم رییس جمهور جدید آمریکا تصمیماتی اتخاذ می کند که به نفع متحد منطقه ای اش یعنی اسرائیل و به ضرر اقتصاد و امنیت ایران خواهد بود
سیاست ترامپ در رابطه با اروپا، خاورمیانه و ایران مشابه سیاست دوره قبل خواهد بود با این تفاوت که او یک بار این مسیر را آزموده و گلوگاه ها را می شناسد. چهار سال فرصت تحلیل و بررسی ایده هایش را داشت و در این دوره با خطا و فرصت سوزی کمتری عمل می کند و نواقص سیاست هایش و فقدان تجربه در دوره قبل را جبران خواهد کرد.
ترامپ بعد از دوره اول ریاست جمهوری و شکست از بایدن عقب ننشست و برای چهار سال بعد و حضور مجدد در قدرت برنامه ریزی کرد. طی چهار سال گذشته تجربیاتی کسب کرده و علاوه فضای آمریکا، نظام بین الملل و مناطق مهمی مثل خاورمیانه و مناسباتی نظیر روابط اقتصادی با چین را آنالیز کرده است. ترامپ با برنامه سر کار آمده است.
مهره چینی ترامپ برای کابینه جدیدش چه پیامی برای جهان، خاورمیانه و ایران دارد؟
انتخاب کسانی که بتوانند چهار سال زیر دست کسی با شخصیت و ویژگی های دونالد ترامپ کار کنند، مشکل است. مگر اینکه اشخاص از همان مکتب فکری و شخصیتی ترامپ برآمده باشند.
با توجه به حضور سرمایه داران، چهره های مشهور جمهوری خواه، راستگرا های افراطی و سیاستمداران یهودی در تیم جدید باید گفت دولت جدید ترامپ، آمریکای مطلوب اسرائیل است.
پیشبرد سیاست های تهاجمی نتانیاهو در 4 سال اینده قابل پیش بینی است. به نظر می رسد با قدرت گرفتن ترامپ در آمریکا، خاورمیانه بیشتر به میل اسرائیل اداره خواهد شد. شاید تنش منطقه کاهش پیدا کند یا خاموش شود، ولی نارضایتی فلسطینیان و فعالیت گروه های مقاومت گسترش پیدا می کند.
یک جانبه گرایی ترامپ با تفکر چند جانبه گرای رهبران اروپایی در تعارض است. اروپا مخالف پیروزی ترامپ بود زیرا ترامپ مروج تفکر حذف اتحادیه اروپا است.
برخورد ترامپ با هر آنچه اروپاییان برای ساختن و پرداختنش زحمت کشیده اند، تخریبی است. ترامپ ارزش های اتحادیه اروپا را تحقیر می کند و نسبت به نظم سیاسی جهان احساس نارضایتی دارد. این حس وی در اظهار نظرش درباره ناتو، پیمان آب و هوای پاریس، اتحادیه اروپا و... مشاهده شده است.
موجودیت اتحادیه اروپا امروز از جانب احزاب راست گرا مورد تهدید قرار گرفته و قدرت گرفتن دونالد ترامپ در آمریکا به راست گرایان در جهان فرصت بروز و ظهور بیشتری می دهد.
جان مایه تفکر ترامپیسم که برتری را با نژاد سفید پوست، غربی ها و سرمایه داری می بیند و به باقی قشار از جمله زنان، رنگین پوستان، مهاجران و اقلیت های مذهبی نگاهی درجه دو دارد. با توجه به تاثیر ایالات متحده در جغرافیای جهان، با حضور ترامپ در کاخ سفید و ترویج اندیشه هایش در قالب سیاست های آمریکا، باید تقویت جریان های افراطی در جهان را پیش بینی کرد، جریان هایی که تعامل با آن ها برای دولت ها بسیار مشکل خواهد بود.
آیا می توان تغییری در رفتار ترامپ نسبت به دوره اول پیش بینی کرد؟ آیا با دونالد ترامپ سال 2016 روبرو هستیم، کسی که روی تجربه اش کار کرده یا تفاوت جدی و محسوس خواهد بود؟
احتمالا ترامپ از جهت رفتاری تغییر کرده و پختگی بیشتری نشان خواهد داد اما از نظر شخصیتی او همچنان واجد ویژگی های پیشین از جمله تکبر و خود بزرگ بینی است و همچنان با پیش فرض تقسیمات خودی و غیر خودی عمل می کند.
ترامپ در دوره قبل طرفدار استقرار نظام قبیله ای در کاخ سفید بود و احتمالا در این دوره هم با وجود تغییراتی باز همان سیستم را برقرار می کند و از اطرافیان و کسانی که به آن ها اعتماد ددارد و بله قربان گو هستند در دایره نزدیک به خود استفاده خواهد کرد. این روحیه چیزی نیست که با گذر زمان تغییر کند.
احتمال دارد ترامپ در این دوره رادیکال‌تر از قبل عمل کند و اشخاصی را انتخاب کند که وفاداریشان به وی را ثابت کرده اند و کاملا گوش به فرمان هستند.
ترامپ در چهارچوب قلمرو خود تغییراتی ایجاد کند اما به صورت کلی او توان اعمال تغییر شگرف و اساسی در ساختارهای ایالات متحده را ندارد و نمی تواند به صورت کلان ساختار را دستخوش تغییر قرار دهد.