گروه اجتماعی: ابراهیم فیاض پژوهشگر در حوزه مردمشناسی و استاد دانشگاه تهران است. او صاحب آثاری از جمله «ایران آینده به سوی الگویی مردم شناختی برای ابرقدرتی ایران، مردم شناسی دینی توسعه در ایران، تولید علم و علوم انسانی، سیاست دین و فرهنگ، سیاست دین و فرهنگ، مردم شناسی ایرانی تاملاتی در وضع امروز ایران، حکمت اجتماعی و پویایی ایرانی، جغرافیای فرهنگی سینمای ملی ایران» است. ابراهیم فیاض درباره کاندیداهای انتخابات ریاست جمهوری می گوید: گفتمان انتخابات جهانی است مردم به دنبال صلح هستند.
اهمیت انتخابات ایران در جهان
انتخابات در ایران دیگر یک انتخابات ملی نیست بلکه انتخابات جهانی و منطقهای است که به آن توجه میشود و تلاش میکنند روند دموکراسی تاثیر گذارباشند. قبل از انقلاب اسلامی، شاه طرفدار جمهوریخواهان در آمریکا بود و میخواست بر انتخابات آمریکا اثر بگذارد تا جمهوری خواهان رای بیاورند. شاه با کارتر رابطه خوبی نداشت و شاید به همین دلیل او به شاه فشار می آورد. انتخابات فقط گفتمان درون کشوری نیست و گفتمان جهانی هم بر انتخابات تاثیر دارد. دو گفتمان در سطح جهانی یعنی بنیادگرایی و سکولاریسم در ایران طرفدار دارد.
گفتمانی که اخیرا در آمریکا با تظاهرات به نفع فلسطین در حال شکل گیری است، گفتمان «زندگی محوری و مصلحتسنجی» است که در اندیشه شعرای ما از جمله سعدی، حافظ و فردوسی یا ناصر خسرو هم میبینیم که زندگی را نباید بر هم زد یا میازار موری که دانهکش است.
جنگ جهانی ویرانگر سوم
از سویی ایده صلح جهانی در مقابل جنگ جهانی وجود دارد و همه از جمله روسیه، اروپا و آمریکا درباره شروع جنگ جهانی سوم هشدار میدهند که ویرانگر است و کره زمین نابود میشود و دیگر کسی در امان نیست. همین صلحگرایی ریشه در گفتمان سوم جهان دارد. گفتمان سوم هنوز شکل نگرفته است ولی در همین انتخابات شکل پیدا خواهد کرد و بر انتخابات تاثیر میگذارد و رئیسجمهور آینده رئیسجمهور «مصلحت گرای زندگی محور» خواهد بود.
صلح جهانی
هابرماس گفته که سکولاریسم جامعه غیراخلاقی به وجود میآورد و جنگهای اول و دوم جهانی و جنگهای نیمه دوم قرن بیستم زیر سر همین سکولاریسم بود. گفتمان برای صلح جهانی در حال شکلگیری است البته نه فقط صلح در سر مرزها بلکه صلح در کل کشورها، عدالت طلبی، محیط زیست، مبارزه با خشونت و صلحگرایی در دنیا آغاز شده است و انتخابات ایران هم تابع همین گفتمان خواهد بود. در مناظرات گفتمان سوم هم ایجاد خواهد شد زیرا در فرهنگ نسبیت وجود دارد و با جامعه عرفانی ما هم جور است و در نتیجه جنگ بین عرفان و فلسفه پیش میآید که فلسفه در سکولاریسم و عرفان در بنیادگرایی وجود دارد. ما فکر میکنیم در بنیادگرایی، روشنفکری وجود ندارد ولی روشنفکری دینی است و بر آن اومانیسم عرفانی حاکم است.
گفتوگو یعنی تفاهم
همه احتیاج به ارتباطات میانفرهنگی دارند تا یکدیگر را فهم و درک کنند. ما در حال انقلاب پارادایمی در جهان هستیم که بر همه سیاستها تاثیر میگذارد. بنیادگرایی ترامپی در مقابل سکولاریسم بایدن داریم. ما همین قصه را در ایران داریم. ترامپ میخواهد دوباره در انتخابات شرکت کند. گفتمان بنیادگرایی در مقابل سکولاریسم در ایران هم وجود دارد ولی مردم ایران دنبال گفتمان جدید هستند.
گفتمان صلح
مردم زندگی میکنند و دنبال صلح هستند. زندگی براساس صلح است و جنگ، ضد زندگی است و مردم ایران طرفدار صلح هستند. در سال ۱۴۰۱ جنبشی در ایران ایجاد شد، جنبشی در راستای صلح جهانی بود. معتقدم جنبش صلحمحور و دنبال زندگی بود ولی چون آن جنبش درست بررسی نشد، ساختار دچار شوک سیاسی و فرهنگی شد.
نامزد نماینده کدام گفتمان هستند؟
نامزدها دچار اغتشاش تئوریک هستند. آنها فقط روی راهبرد صحبت میکنند. وقایع جهانی درست در ایران بحث نمیشود. حتی وقایع داخلی هم درست بحث نمیشود. گفتمان سوم جهانی که طرفدار صلح جهانی است، در ایران در حال شکل گیری است. اگر خواسته باشیم از زاویه دیگری هم نگاه کنیم، در ایران هم انقلاب اسلامی برای صلح جهانی بود و هیچ وقت نمیخواست بجنگد و نمیگفت ما جنگطلبیم. آیت الله بهجت گفت که امام زمان (عج) برای صلح جهانی ظهور میکند.