خاطرات هاشمی رفسنجانی
۳ اردیبهشت سال ۱۳۷۷:قرار بود براى شركت در جلسه توجيه مبلغان اعزامى، به قم برويم. صبح احساس تب كردم و سردرد داشتم. دكتر ميلانى آمد، معاينه‌كرد و توصيه نمودكه استراحت‌كنم. نتيجه آزمايش‌ها را آورد؛ همه شاخص‌ها خوب است: قند و چربى و... به قم اطلاع دادم كه نمى‌روم.آقاى [محمود] محمدى عراقى، [رییس سازمان تبلیغات اسلامی]، خواسته بود كه پيام كوتاهى بفرستم. با توجه به وضع قم و مسايل آیت‌الله منتظرى و اختلافات، قلباً تمايلى هم به رفتن نداشتم و خدا اين جور درست‌كرد.تا شب، بيشتر وقت به مطالعه گذشت. تاريخ سياسى روحانيت را براى سخنرانى قم بررسى مى‌كردم و در جريان مطالعه، به نظرم آمد كه موضوع تأليف مستقلى است؛ به فكر افتادم كه تحقيق جامعى بنمايم.
حمله تیمور لنگ به هند
امیر تیمور ۲۳ اپریل ۱۳۹۸ میلادی از طریق تنگه خیبر آهنگ تصرف هند کرد و ۱۷ دسامبر همین سال پس از غلبه بر ارتش ۵۰ هزار نفری سلطان هند وارد دهلی شد و این شهر را غارت کرد و ویران ساخت. امپراتوران هند تا زمان سلطه انگلستان از اعقاب او بودند، به فارسی سخن می گفتند و مغولها خطاب می شدند. امیر تیمور مغول تبار بود. وی قبلا در اصفهان، بغداد و دمشق قتل عام کرده بود.
نخستین لشکر کشی عثمانی به ایران
23 اپریل سال 1514 قشون عثمانی اردوی آمادگی خود را برپا کرد تا با همه امکانات و در راس آن سلطان سلیم یکم به سوی ایران به حرکت درآید و دولت نوبنیاد ایران به رهبری شاه اسماعیل صفوی را که می رفت تا امپراتوری ساسانیان را احیاء کند نابود سازد. برخورد دو نیرو 23 اوت (درست چهار ماه بعد) در چالدران نزدیک خوی صورت گرفت .
اخراج انگلیسی ها از شمال ایران با کمک بلشویکهای روسیه
لئو تروتسکی L. Trotsky کمیسر ارتش سرخ (نیروی نظامی بلشویکهای روسیه) در اپریل ۱۹۲۰ چند واحد ضربتی را با کشتی روانه بندر انزلی کرد تا انگلیسی ها را از شمال ایران برانند. این یگانها ۲۵ اپریل گام به خاک ایران گذاردند و تا بیستم ماه می (پایان اردیبهشت ۱۲۹۹) ماموریت خود را پیروزمندانه به انجام رسانیدند. انگلیسی ها پس از سقوط حکومت تزاری روسیه در صدد بلعیدن همه ایران برآمده بودند. قبلا دو دولت لندن و مسکو طبق موافقتنامه آگوست سال ۱۹۰۷ سن پترزبورگ ایران را به سود خود به دو منطقه نفوذ تقسیم کرده بودند و هرکدام از آنها در منطقه نفوذی نیروی نظامی داشت. با پیروزی انقلاب بلشویکی و لغو سازشنامه سن پترزبورگ از سوی لنین و خروج نظامیان روس از ایران، انگلیسی ها یکه تاز میدان شده بودند.
جنگ نفتکشها از سوی عراق علیه ایران در خلیج فارس
پس از گذشت نزدیک به چهار سال از وقوع جنگ تحمیلی علیه ایران، عراق با کمک قدرتهای بزرگ درصدد فشار بیشتر به ایران و شکستن بن بست جنگ برآمد. از اینرو طی یک برنامهریزی مشترک، قرار بر این شد که مانع از صدور نفت ایران گردد و برای جایگزینی نفت ایران در بازارهای بینالمللی، تولید و صادرات نفت کشورهای منطقه افزایش یابد، طوری که به موازات تشدید حملات عراق به پایانههای صدور نفت ایران و نفتکشها، قیمت نفت به تدریج کاهش یافت. بدین ترتیب، عراقیها با حمایت آمریکا و غرب، برای نخستین بار با استفاده از هواپیماهای سوپراتاندارد فرانسوی، ضمن حمله به جزیره خارک، نفتکشهای حامل نفت ایران را در سوم اردیبهشت ۱۳۶۳، مورد حمله قرار دادند. مقامات عراقی در مورد این اقدام چنین استدلال کردند که این حمله سبب پایان یافتن جنگ خواهد شد زیرا اگر ایران پول نفت را نداشته باشد، نمیتواند اسلحه مورد نیاز خود را از بازارهای سیاه تهیه کند.