با توجه به تحولاتی که در فصل پایانی سال 2024 روی داد و بازگشت قریب‌الوقوع دونالد ترامپ، رئیس جمهور امریکا به کاخ سفید، می‌توان 2025 را سالی مهم برای برنامه هسته‌ای ایران توصیف کرد. احتمال تشدید تنش بین ایران و قدرت های غربی در شورای امنیت سازمان ملل به علت پیشرفت برنامه هسته‌ای ایران و نزدیک شدن به آستانه ساخت سلاح هسته‌ای و همچنین احتمال بازگشت به سیاست «فشار حداکثری» در دوره ریاست جمهوری دونالد ترامپ موجب شد وزیر امور خارجه ایران 2025 را سالی سرنوشت‌ساز برای برنامه هسته‌ای کشورش توصیف کند. با نزدیک شدن به زمان پایان اعتبار قطعنامه 2231 در ماه اکتبر آینده، پیش‌بینی می‌شود فشارهای غرب بر تهران به ویژه زیر سقف آژانس بین‌المللی انرژی اتمی افزایش یابد. از سوی دیگر، ایران دونالد ترامپ را در برابر خود خواهد داشت که ماه آینده کار خود را به عنوان رئیس جمهور ایالات متحده امریکا آغاز خواهد کرد. در عین حال نگاه‌ها به تنش بین اسرائیل و ایران جلب خواهد شد که چند فصل پرنوسان را پشت سر گذاشته است.
مکانیسم ماشه
روز ششم دسامبر 2024، سه کشور انگلیس، فرانسه و آلمان به شورای امنیت سازمان ملل متحد اطلاع دادند که آماده‌اند در صورت لزوم، مکانیسم ماشه را فعال کنند تا همه تحریم‌های بین المللی علیه ایران با هدف جلوگیری از دستیابی این کشور به سلاح هسته‌ای، دوباره برقرار شود. با منقضی شدن قطعنامه 2231 در 18 اکتبر 2025، تاریخ مصرف مکانیسم ماشه نیز به پایان خواهد رسید و تهران نگران است که سه کشور اروپایی پیش از آن تاریخ، مکانیسم ماشه را فعال کنند. ایران در مقابل، سه کشور اروپایی را به اعتمادسازی به منظور خروج از بن‌بست کنونی و دست برداشتن از سیاست‌های شکست خورده و ناکارآمد با محوریت فشار و رویارویی، دعوت کرده است. روسیه نیز با تهدید سه کشور اروپایی برای فعال کردن مکانیسم ماشه مخالفت و اعلام کرد قدرت‌های غربی حق استفاده از مکانیسم ماشه را ندارند و سخن گفتن از فعال کردن آن، رفتاری غیرمسئولانه از سوی آنان محسوب می‌شود.
تنش اسرائیل و ایران
در ماه دسامبر کنونی منابع اسرائیلی فاش کردند دونالد ترامپ به دنبال دستیابی به توافق با ایران به جای حمله نظامی به این کشور است. به گفته این منابع، هدف رئیس جمهور امریکا ارسال این پیام روشن به ایرانی‌هاست که هر دو گزینه نظامی و دیپلماتیک برای مقابله با تهدید هسته‌ای ایران روی میز است. «جیک سالیوان» مشاور امنیت ملی دولت بایدن درباره تلاش احتمالی ایران برای دستیابی به سلاح هسته‌ای ابراز نگرانی و تاکید کرد دولت ترامپ را از ارزیابی‌های انجام شده در این زمینه آگاه خواهد کرد. تشدید تنش بین ایران و اسرائیل که اخیرا دست به حملاتی مستقیم علیه یکدیگر زدند، نگرانی غربی‌ها از احتمال انحراف برنامه هسته‌ای ایران به سوی ساخت سلاح هسته‌ای را افزایش داده است. به خصوص که برخی مسئولان ایرانی تهدید کرده‌اند که اگر تاسیسات هسته‌ای ایران هدف حمله اسرائیل قرار گیرد، تهران دکترین هسته‌ای خود را تغییر خواهد داد. طبق گزارش خبرگزاری رویترز، نگرانی اصلی مقامات ایرانی این است که ترامپ به بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل برای حمله به تاسیسات هسته‌ای ایران هم‌زمان با تشدید تحریم‌های امریکا علیه صنعت حیاتی نفت ایران، چراغ سبز نشان دهد. این تنش‌ها و نگرانی ها کاهش ارزش ریال ایران در برابر دلار امریکا را موجب شده و ایرانی‌ها تلاش می‌کنند با خرید دلار و دیگر ارزها، طلا و رمزارزها، ارزش پس‌اندازهای خود را حفظ کنند به خصوص که نرخ تورم نیز به 35 درصد رسیده است.
منبع: دیپلماسی ایرانی