گروه اجتماعی: بر اساس گزارش یک شرکت سوئیسی (IQAir)، تهران با شاخص ۱۸۴ درباره آلودگی هوا رتبه ششمین شهر آلوده جهان را دارد. آلودگی هوا و افزایش غلظت آلاینده‌ها دیروز هوای بسیاری از شهرها در وضعیت قرمز قرار داشتند. آلودگی هوا که پیش از این در تهران و کلانشهرها بود اکنون به شهرهای کوچک نیز رسیده است. دیروز آمل، تاکستان، محمدیه، آبیک، نظرآباد، ساوجبلاغ، شهریار، باغستان فردیس، کرج، قنوات، ساوه، تبریز و... در وضعیت قرمز قرار داشتند. نفس‌ها در این شهرها بندآمده، فریادرسی نیست! مردم چند هفته است که در محاصره آلاینده‌ها گرفتارشده‌اند. یکی از علت‌های مهم وجود 11 میلیون خودرو و 13 میلیون موتورسیکلت فرسوده و دودزا در کشور است. یعنی 24 میلیون وسیله نقلیه فرسوده متحرک در شهرها در حال تردد و تولید آلاینده هستند و به ریه‌های مردم دود پمپاژ می‌کنند. سال گذشته 50 هزار ایرانی جان خود را بر اثر آلودگی هوا از دست دادند. چرا حاکمیت جلوی خودروها، موتورسیکلت‌ها، اتوبوس‌ها و کامیون‌های فرسوده را نمی‌گیرد و چرا مثل کشورهای دیگر از اتوبوس، خودرو و موتور سیکلت برقی استفاده نمی‌شود؟ مردم می‌خواهند زنده بمانند و نفس بکشند. مطالبه ایرانی‌ها از حاکمیت نان، آب، هوا و ... است که در گذشته داشته‌اند اما اکنون این موضوعات به مخاطره افتاده است.
5 کلانشهر غرق در دود
صدیقه ترابی، معاون محیط‌زیست انسانی سازمان حفاظت محیط‌زیست گفت: ۵ کلانشهر اصفهان، تهران، اراک، مشهد و البرز به ترتیب ازنظر میزان آلایندگی در صدر روزهای ناسالم قرار دارند، البته اهواز در 3 سال گذشته بیشترین آلودگی هوا را داشته به‌طوری‌که در این مدت ۵۵ درصد از روزهای اهواز به‌طور متوسط ناسالم بوده است. بر اساس گزارش روزانه مرکز کنترل هوای تهران، امسال پایتخت 14 روز را در وضعیت ناسالم و 85 روز را در شرایط ناسالم برای گروه‌های حساس به سر برد و تنها 5 روز در شرایط پاک را تجربه کرد.
ریشه آلاینده‌ها
معاون محیط‌زیست انسانی سازمان حفاظت محیط‌زیست تصریح کرد: بررسی‌ها نشان می‌دهد که خودروهای فرسوده عامل اصلی آلودگی هوا در تهران و مشهد هستند. در جلسه کارگروه ملی کاهش آلودگی هوا، نوسازی ۶ هزار دستگاه تاکسی فرسوده و برقی کردن آن‌ها در شهر تهران و از رده خارج کردن ۷۰ هزار موتورسیکلت فرسوده در شهرهای تهران و مشهد توافق شد.
آلودگی منابع ثابت
بیشترین سهم منابع آلاینده در شهرهای اصفهان، اراک و اهواز منابع ثابت هستند. اهواز به دلیل اینکه علاوه بر بحث منابع ثابت و متحرک گردوغبار هم در آلودگی این شهر نقش قابل‌توجهی دارد، حدود ۳۰ درصد آلودگی هوای اهواز و خوزستان به این دلیل است. اگر قرار است نیروگاه‌ها مازوت بسوزانند یا باید از فیلتر استفاده کنند یا اینکه مازوت های کم سولفور مورد مصرف قرار دهند که آلودگی هوا را به حداقل ممکن کاهش دهد. متأسفانه مازوت سوزی در سه نیروگاه البرز، شازند و ... ادامه دارد البته وزارت نیرو قول داده تا سال آینده بحث تولید انرژی‌های پاک و تجدید پذیر را از طریق انرژی خورشیدی دنبال کند.
خودرو و سوخت غیراستاندارد
ترابی می‌گوید: فرسودگی خودروها و نوع و کیفیت سوختی که در کلانشهرها استفاده می‌شود نقش قابل‌توجهی در آلودگی هوا دارد، بر این اساس قرار شد برنامه اولویت توزیع و مصرف سوخت در فصل سرد سال باکیفیت مناسب توسط وزارت نفت به سازمان محیط‌زیست ارائه شود.
افزایش بیماران تنفسی
عباس شاهسونی، رییس گروه سلامت هوا و تغییر اقلیم وزارت بهداشت گفت: آلودگب هوا افزایش ۳۷ درصدی تعداد مراجعین مشکلات تنفسی به مراکز درمانی را در پی داشته است کیفیت هوا در روزهای گذشته بالاتر از ۲۰۰ و در محدوده رنگ‌بندی بنفش و وضعیت بسیار ناسالم قرار داشت.
خطر سوخت مازوت برای سلامت
عباس شاهسونی گفت: مصرف مازوت در نیروگاه‌ها باعث افزایش آلودگی هوا و بروز مشکلات تنفسی و قلبی در گروه‌های حساس می‌شود و می‌تواند سلامت عمومی را به خطر بیندازد. استفاده از این سوخت سنگین منجر به انتشار گاز «دی‌اکسید گوگرد» و ذرات معلق کوچک‌تر از ۲.۵ میکرون، به‌ویژه به لک کربن می‌شود. سوختن مازوت موجب افزایش آلاینده‌های هوا شده و تأثیرات مخرب و خطرناکی بر سلامت انسان‌ها بر جای می‌گذارد. غلظت آلاینده‌های موجود در شهرها تنها به مصرف مازوت محدود نمی‌شود بلکه آلاینده‌های حاصل از منابع دیگر نیز به این وضعیت دامن می‌زند و تجمع آلاینده‌ها، سلامت افرادی را که در معرض آن قرار دارند به‌شدت تهدید می‌کند. مصرف سوخت سنگین مازوت منجر به تولید گاز «دی‌اکسید گوگرد» می‌شود که تأثیر مستقیم بر سیستم فوقانی تنفسی دارد. دی‌اکسید گوگرد به دلیل حلالیت بسیار بالای خود، می‌تواند باعث بروز تنگی نفس و خس‌خس سینه شود. این گاز بیماری‌های قلبی و تنفسی و آسم را تشدید می‌کند. مصرف مازوت به تولید ذرات معلق کوچک‌تر از ۲.۵ میکرون به‌ویژه به لک کربن منجر می‌شود. این ذرات برای همه افراد جامعه مضر هستند و برای گروه‌های حساس ازجمله بیماران قلبی- عروقی، سالمندان، کودکان، زنان باردار، بیماران تنفسی و افراد مبتلابه دیابت ایجاد می‌کنند. ذرات معلق کمتر از ۲.۵ میکرون در غلظت‌هایی که هوا را در وضعیت ناسالم برای همه گروه‌ها قرار می‌دهد، عامل افزایش مرگ‌های زودرس هستند.