خودروهای شوتی در سالهای اخیر به یکی از عوامل ناامن کننده جادههای کشور تبدیلشدهاند و نهتنها در قاچاق کالا بلکه در قاچاق انسان سهیم هستند. این ارابههای مرگ گاهی تا ۲۰ تبعه افغان را بهصورت غیرقانونی از مرزهای شرقی به داخل کشور میآورند.
عبور غیرقانونی این اتباع غیرمجاز از مرز به گفته سخنگوی دولت تعداد آنها از تعداد اتباع مجاز در کشور پیشی گرفته است. متولیان امر به دنبال احداث دیوار مرزی مشترک با افغانستان و پاکستان هستند؛ وزارت کشور امیدوار است با این کار جلوی بخشی از ورود غیرمجازیها را به کشور بگیرد. استفاده از «خودروهای شوتی» یا «افغانی کش» یا «افغانی بر» متداول است.
این خودروها اغلب ۴۰۵، پرشیا و سمند هستند، حداقل ۱۰ تبعه غیرمجاز را در خودرویی که حداکثر ظرفیت آن ۵ نفر است، جا میدهند و حتی در فیلمهای منتشرشده از خودروهای شوتی بعضاً تا ۲۰ تبعه نیز در یک خودرو جاسازیشدهاند. ۵ تا ۷ نفر را در صندوقعقب جا میدهند یا روی در صندوقعقب و کاپوت ماشین می نشینند.
رانندگان این خودروها برای اینکه گرفتار پلیس نشوند، با سرعتبالا در جاده میرانند و حوادث ناگواری را رقم میزنند؛ پارها در خبرها شنیدهایم که خودروی حامل اتباع افغان به دلیل سرعت غیرمجاز چپ کرده و بیش از ۱۰ نفر جانباختهاند.
شوتیها از هر تبعه غیرمجاز افغان در لب مرز حدود ۱۰ میلیون تومان میگیرند تا در هر خودرو ۱۰ نفر را جابجا کنند.اغلب شوتیها این مبلغ را از لب مرز تا تهران میگیرند؛ اگر بخواهند تا مرز ترکیه بروند هزینهاش بیشتر میشود.
سردار سید سعید منتظر المهدی معاون فرهنگی و اجتماعی فرا جا در این زمینه گفت: از ابتدای امسال بیش از ۲ هزار خودروی حامل اتباع غیرمجاز توقیفشده است. احمدرضا رادان فرمانده کل نیروی انتظامی بهتازگی اعلام کرد که بیش از ۸۵۰ هزار تبعه خارجی غیرمجاز از سطح کشور جمعآوری و به کشورهای خود بازگردانده شدند و هدفگذاری کشور برای اخراج اتباع تا پایان سال جاری (۱۴۰۳) ۲ میلیون نفر است. ذبیحالله خداییان رئیس سازمان بازرسی کل کشور نیز در آخرین نشست خبری خود ورود مکرر اتباع طردشده به کشور را مشکل دانست و گفت: یکی از مشکلات عمده کشور در رابطه با اتباع غیرمجاز، ورود مکرر آنها به کشور پس از اخراج است و گزارش داده میشود که این اتباع جلوتر از خود نیروهای ما به کشور برگشت داده میشوند؛ لازم است با صاحبان وسایل نقلیهای که اتباع غیرمجاز را وارد کشور میکنند، برخورد شود و این وسایل نقلیه توقیف شود. نیاز به یک سامانه جامع داریم و وزارت کشور باید این اقدام را انجام دهد که اگر کسی بهعنوان تبعه غیرمجاز شناسایی و دستگیر میشود، اطلاعات او در این سامانه ثبت شود تا درصورتیکه بار دیگر وارد کشور شد و مشخص شود که او پیشازاین در یک استان دستگیر و طردشده بوده است.