گروه بین الملل - الهام ابراهیمی: انتخاب ترامپ به عنوان چهل و هفتمین رییس جمهور امریکا موج تازهای از چینش سیاسی را در منطقه و جهان ایجاد کرده است. در این میان ایران نیز از قاعده تغییر آرایش دیپلماسی مستثنا نیست. همانطور که مقامات بارها گفتهاند راه مذاکره باز است به شرط آن که منافع ملی ایران تأمین شود.
ایران همواره تحت فشارهای سیاسی غرب و هجمه چندجانبه قرار داشته است و توانسته روابط دیپلماتیک را مدیریت کند. در آخرین اظهار نظرها گفته شده، رابطه ایران و امریکا در سطح تخاصم قرار دارد و نقش دستگاه دیپلماسی ایران مدیریت تخاصم است تا به درگیری و جنگ کشیده نشود. البته این نظر سنجیده نیست زیرا باید به فکر بهبود روابط بود نه مدیریت آن.
اروپاییها بعد از خروج ترامپ از برجام نشان دادند که خاصیتی برای ایران ندارند و حتی از حمایت هم کنار کشیدند.
در حال حاضر ایران سعی دارد مراودات خود را با کشورهای همسایه بهبود و توسعه بخشد. با توجه به این که ایران چهار دهه تحریم تسلیحاتی و غیر تسلیحاتی بوده است، به ناچار برای تأمین امنیت از شرکا و کشورهای دوست مثل روسیه و چین کمک گرفته است. شواهد و قرائن نشان میدهد که دوستی با چین و روسیه نه تنها نتوانسته از بار مشکلات بکاهد بلکه تأثیر تحریمها و مشکلات بیشتر هم شده است.
تمرکز قدرت در ایالات متحده
دولت واحد (United Government) با توجه به تسلط جمهوری خواهان بر همه نهادهای قدرت در امریکا میتواند همزمان چالش و فرصت برای ایران باشد. نحوه عملکرد دستگاه دیپلماسی، نداشتن نگاه ایستایی موجب میشود که در ازای ایجاد هر منفذی از فرصت استفاده کرده و معادله را به نفع ایران تغییر داد. تجمیع قدرت در دست ترامپ و جمهوری خواهان برای ایران خطرناک و برای اسراییل خوشایند است مگر این که در بهبود رابطه با امریکا پیش قدم شود و رویکردش را در قبال آن کشور و اسراییل تغییر دهد.
دولت پنهان
چنانچه تعارضی در حاکمیت یکدست ایجاد شود، دولت پنهان (deep state) ترمز آن را خواهد کشید. ابزار این کار دادگاه عالی است.
بنابراین باید دانست در شرایطی که سطح چالش ایران با امریکا بیشتر و حتی انباشته شده، مناسبات هیجانی و موضع گیری های نسنجیده راه به جایی نمیبرد.
در حال حاضر تهدیدانگاری امریکا از ایران بیشتر شده است مثلاً مطرح کردن پرونده قضایی ترور ترامپ توسط ایران، سؤال برانگیز است و گویا یک مین به مشکلات رابطه بین دو کشور افزوده است.
ایران و جهان دوره ریاست جمهوری قبلی ترامپ را تجربه کردهاند و خاطره تلخی از آن دارند. دستگاه دیپلماسی و مقامات باید این واقعیت را بپذیرند که امریکا متفاوت شده و این تفاوت با روی کار آمدن ترامپ قرار است حاکمیت امریکا را دگرگون و متفاوت از قبل کند. برای این کار ترامپ ایلان ماسک، ثروتمندترین مرد جهان را که صاحب ایکس و... است را مأمور پروژهای کرده که کارآمدی نام داردو تیم ترامپ در این دوره مصمم و قاطعتر از قبل به میدان میآید. هرچند دیدار ایلان ماسک با سعید ایروانی نماینده دائم ایران در سازمان ملل تکذیب شد، اما اگر چنین ملاقاتی صورت گرفته ولو این که با پیشنهاد نماینده ایران بوده کار درستی بوده زیرا ایلان ماسک جزو حکومت امریکا نیست بلکه نماد تجارت است نه سیاست. دیدار و گفت و گو با او به دلیل این که بیشترین تأثیر را بر ترامپ دارد میتواند به نفع ایران باشد، اما کیهان چنین رایزنیها را خیانت میداند!