این روز ها نام پمپئو در کنار نام ترامپ شنیده می شود اگر چه رییس جمهور منتخب ایالات متحده حضور وزیر امور خارجه پیشینش در کابینه جدید را تکذیب کرده ولی احتمال حضور مجدد این ترکیب دو نفره در راس دولت آمریکا چه احتمالات دیگری را تقویت می کند و یادآور کدام تصمیمات دولت اول ترامپ است؟
با پیروزی ترامپ، جامعه بین الملل باید خود را با وضعیت جدید آمریکا تطبیق دهد. واقعیت ترامپ در ایران نیز باید پذیرفته شود.
حضور ترامپ در قدرت و تکرار نام پمپئو در کنار ترامپ من را به یاد 12 ماده یا دوازده شرط آمریکا برای مذاکره با ایران می اندازد که اگر جمهوری اسلامی تصمیم به حرکت در مسیر منافع ملی داشت، فقط شرط دوازدهم کافی بود.
ماده 12 شروط پمپئو می گفت: «ایران باید رفتار های تهدید کننده علیه همسایگان خود را کاهش بدهد، که بسیاری از آنها متحدان آمریکا هستند. این مساله شامل تهدیدات ایران برای نابودی اسرائیل و شلیک موشک به عربستان و امارات متحده عربی نیز می شود. این موضوع همچنین شامل تهدیدات علیه کشتیرانی بین المللی و حملات سایبری هم می شود.»
مساله ایران با غرب این است که کشوری غیر عادی شناخته شده و آمریکا آن دوره در شرط دوازدهم از ایران می خواست به کشوری عادی تبدیل شود.
صداهایی در داخل حاکمیت مبنی بر بی تاثیر بودن انتخاب ترامپ بر وضعیت ایران و جایگاه جمهوری اسلامی در منطقه شنیده می شود. آیا می توان نقدی بر این تحلیل ارائه کرد یا خیر؟
عمده مسائل ایران در داخل کشور تولید شده و باید در داخل حل شود. متاسفانه امروز ایران وارد کننده گاز و بنزین است. این وضعیت محصول تحریم های خود خواسته است.
اگر ایران کشوری عادی و متعارف بود و می توانست موقعیت 50 سال پیش خود را به عنوان ثروتمند ترین کشور آسیا بعد از ژاپن حفظ کند، امروز نفتی برای صادر کردن وجود نداشت زیرا مصرف داخلی صنایع ایران به بیش از 7 تا 8 میلیون بشکه در روز ارتقا پیدا می کرد و نفت ما به فراورده های نفتی تبدیل می شد.
آیا رفتار دولت دوم ترامپ با ایران به اندازه تصمیماتش در اولین دوره ریاست جمهوری، سختگیرانه خواهد بود یا خیر؟
رفتار ترامپ قابل پیش بینی نیست او شخصیتی نامتعارف دارد، ولی مشاورانی دارد و خود او نیز فرد خامی نیست. چرا که اگر فردی بی تجربه بود به یکی از بزرگترین ثروتمندان جهان تبدیل نمی شد.
در چهار سال گذشته دنیا عوض شده است، ترامپ نیز تغییراتی داشته است. پس می توان منتظر رفتاری متفاوت بود. ولی او عمده کارهای خود را در دوره اول انجام داده بود. آن زمان تحریم های سختگیرانه ای در مورد ایران اعمال کرد چون می کوشید با تحریم ها ایران را پای میز مذاکره بیاورد. امروز ایران در حال جنگ است.
در دوره اول ریاست جمهوری ترامپ انفجار آرامکو رخ داد که حوثی های یمن این حملات را بر عهده گرفت درحالیکه این روند در عرصه بین الملل قابل قبول نیست. یکی از پهباد های آمریکا در آسمان دریایی ایران ساقط شد ولی آمریکا این موضوع را نادیده گرفت.
یکی از خطرناکترین کارهای ترامپ ترور سردار سلیمانی بود. این مساله هنوز هم اثر خود را بر مسائل ایران و آمریکا دارد.
در فاصله چند سالی که ترامپ در قدرت نبود اتفاقات زیادی در جهان و در خاورمیانه رخ داد امروز دریای سرخ مورد تهدید است. جنگی در خاورمیانه در جریان است و احتمال شعله ور شدن آتش جنگ بالاست.
باید دید اقدامات اولیه ترامپ در تامین امنیت خاورمیانه و دریای سرخ چگونه خواهد بود؟ ترامپ به عنوان بازرگانی موفق شناخته می شود او حتی برای گفت و گو با رهبر کره شمالی سفر کرد. از این رو شاید ایران در چهار سال آینده حتی پیشنهاد مذاکره مستقیم آمریکا را دریافت کند ولی آن فرصت در حقیقت اتمام حجت واشنگتن باتهران خواهد بود.