ستاره صبح، فائزه صدر: از میان شش نامزد حاضر در انتخابات پیش رو، مواضع علنی مسعود پزشکیان در مقایسه با دیگر نامزد ها بیشتر به تغییر در سیاست خارجی اشاره دارد. حضور محمد جواد ظریف در میتینگ های انتخاباتی پزشکیان در سطح کشور و اظهار نظر وی در دفاع از برجام و جریان مذاکره با غرب و اشاره به موضوعاتی مثل خروج از فهرست سیاه اف ای تی اف، مسعود پزشکیان را از دیگر نامزد ها متمایز کرده است. ستاره صبح در گفت و گو با قاسم محبعلی، دیپلمات پیشین به جست و جوی پاسخ این پرسش ها برامده که در ادامه می خوانید:
در صورت موفقیت اصلاحات در چهاردهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری، سیاست خارجی در چه سمت و سویی حرکت خواهد کرد؟ آیا می توان به از سر گیری مذاکراتی شفاف و بدون پنهان کاری امید داشت؟
چالش های حوزه سیاست خارجی در دولت چهاردهم روشن است، مشکلات داخلی ایران هم به نوعی به سیاست خارجی متصل است. عدم توسعه یافتگی در اقتصاد بدون تغییر در تصمیمات سیاست خارجی ممکن نیست اگر سیاست خارجی ایران بر اساس نظر نامزد اصلاح طلب و با الگویی که مشابه اش را در دوره اصلاحات، یا دولت اعتدال سراغ داریم، براساس سیاست تشنج زدایی و بازسازی مناسبات بین المللی پیش برود، می توانیم بگوییم سیاست خارجی تکانه های مثبتی خورده و تغییراتی در داخل کشور مشاهده خواهد شد. ولی به هیچ وجه از تحول صحبت نمی کنم و نمی توانیم انتظار زیادی داشته باشیم. تغییر چرخه سیاست، ایجاد بستر گفت و گو با غرب به ویژه قدرت های اروپایی و آمریکا و یا تغییر جهت سیاست خارجی نسبت به روسیه و چین و کشور های منطقه در حیطه اختیارات رییس جمهور نیست. اگرچه یک رییس جمهور باید بتواند از حوزه امنیت ملی و منافع ملی با دیگر کشور های جهان وارد مذاکره شود و برای حل و فصل دیپلماتیک چالش ها قدرت و اختیاراتی داشته باشد ولی من گمان نمی کنم نامزد های ریاست جمهوری در این دوره چنین اختیاراتی به دست بیاورند.
آیا تایید صلاحیت نامزد اصلاح طلب و ایجاد امید برای بازگشت اصلاحات به قوه اجرایی کشور به معنی تمایل قدرت برای گفت و گو با دنیاست یا خیر؟
حاکمیت می خواهد مشارکت پایین اسفند 1402 و تبعات بد آن را با انتخاباتی پر شور مرتفع و چهره جمهوریت نظام را بازسازی کند. یقینا با چنین هدفی قرار نیست رییس جمهوری بر سر کار بیاید که سیاست ها و روش ها را تغییر بدهد و منجر به نوسازی اقتصاد، سیاست خارجی و نوسازی سیاست های اجتماعی کشور شود. در میان این شش نفر نامزدی هست که می تواند خرابکاری های تندرو ها در چند سال گذشته را تا اندازه ای رفع و رجوع کند، ولی بقیه چهره ها در ادامه دولت فعلی حرکت خواهند کرد و حتی ممکن است دردسر هایی در حوزه سیاسی، اجتماعی و البته اقتصادی برای کشور ایجاد شود. چون چهره هایی را می بینیم که علاقه ای به گفت و گو با جامعه جهانی ندارند. اساسا چنین توانایی ندارند و آنطور که از سخنانشان پیداست اعتقادی نیز وجود ندارد. نامزدهای اصولگرا مسیر رفع نیاز های کشور را در گفت و گو و مذاکره با جهان نمی بینند.
با چشم اندازی که ترسیم کردید آیا می توان گفت رقابت بین عقلانیت سیاسی و تندرو های داخلی است و در نهایت رییس جمهور منتخب در حل و فصل چالش های سیاست خارجی خلاقیتی نخواهد داشت؟
می توانیم بگوییم هر انتخابی در بهترین حالت ادامه وضع موجود است ولی کشور با انتخاب یکی از نامزد ها هزینه کمتری می دهد و در کوتاه مدت مشکلات و چالش های کمتری خواهیم داشت.
متاسفانه حاکمیت چشم انداز روشنی برای تغییر سیاست ها نشان نداده است تایید صلاحیت نامزد اصلاح طلب به معنی تغییر رویکرد سیاسی حاکمیت نیست. با توجه به ساختار فعلی اختیارات ریاست جمهوری محدود است و باید با واقع نگری انتخاب کرد. برخی از نامزد های مطرح باندباز و رفیق باز هستند و سابقه خوبی ندارند. برخی به قدرت تاکید می کنند و جمهوریت در کلامشان ضعیف است. ولی افراد سالمی را نیز در این جمع می بینیم که من از نام بردن از افراد پرهیز می کنم ولی برای مردم و برای ما مشخص است که سالمترین و بی حاشیه ترین نامزد چه کسی است؟ ایشان می تواند هزینه کشور را کاهش دهد.