به نظر شما آمریکا در معادلات بین ایران و اسرائیل چه نقشی را ایفا میکند؟
آمریکا توانست جلوی بحران گسترده بین ایران و اسرائیل را در خاورمیانه بگیرد و این یک موفقیت برای دولت بایدن محسوب میشود. با توجه به اینکه در استانه انتخابات ریاست جمهوری آمریکا هستیم بایدن تلاش میکند از سویی آرای یهودیان را به سوی خود جلب کند و هم تلاش میکند جلوی تنش را بگیرد تا قیمت نفت بالا نرود زیرا بالا رفتن قیمت نفت و بنزین در آمریکا میتواند باعث کاهش میزان محبوبیت بایدن در آمریکا شود.
هر میزان تنش در خاورمیانه بالا رود به سود روسیه است زیرا رقبای اروپایی روسیه درگیر منازعات خاورمیانه خواهند شد. افزایش قیمت نفت به روسیه کمک خواهد کرد بنابراین آمریکا باید جلوی این موضوع را بگیرد.
قانونی که در کنگره تصویب شد و در روزهای آینده به امضای رئیس جمهور خواهد رسید مبنی بر اینکه 95 میلیارد دلار به اسرائیل، تایوان و اوکراین کمک بشود یک موفقیت دیگر برای بایدن محسوب میشود.
بایدن به خوبی در حال کنشگری در عرصه سیاست خارجی است و این موضوع باعث شده شانس او برای پیروزی در انتخابات افزایش پیدا کند. فشار دادگاهها بر روی ترامپ شانس او را برای پیروزی کاهش میدهد. بایدن روز گذشته اعلام کرده بود خواهان آغاز مذاکرات برجامی با ایران است.
همچنین اروپاییها اعلام کرده بودند تمایل دارند در ایران سرمایه گذاری کنند. ایران باید از این موقعیت استفاده و بهره برداری کند. ایران باید نگاه سنتی خود به غرب را تغییر دهد و به اروپا نزدیک شود. بنده بارها در مصاحبههایم گفتهام ما باید اروپا را برای خود حفظ کنیم زیرا میتواند شریک قابل اعتمادی بین ما و آمریکا باشد. بنابراین شرایط به نفع ایران در حال رقم خوردن است اما به شرط اینکه ایران بتواند از این شرایط بهره برداری لازم را انجام دهد.
روسیه و چین نمیتوانند اقتصاد در حالت احتضار ایران را بهبود ببخشند و یا به آن کمکی انجام دهند. آنها تاکنون ثابت کردهاند که به اقتصاد ایران کمک نخواهند کرد. بنابراین باید نوع نگاهمان را تغییر دهیم و شیوههای دیپلماسی را به سمت غرب متمایل کنیم. در این صورت میتوان به آینده اقتصاد کشور امیدوار بود.
نظر شما درباره تصویب قانون مهسا در کنگره آمریکا چیست؟
قانونی که در آمریکا تحت عنوان مهسا تصویب شده به روابط تهران-واشنگتن آسیب میرساند اما این قانون پیش از اتفاقات خاورمیانه وارد کنگره آمریکا شده بود. بایدن هنوز این قانون را امضا نکرده است اگر چه اعلام کرده امضا میکند اما فعلاً مسئلهای مشخص نیست. اگر این قانون توسط بایدن امضا شود رهبری و رئیس جمهور تحریم میشوند و دیگر رئیس جمهور نمیتواند در نشست مجمع عمومی سازمان ملل شرکت کند. باید صبر کرد و دید که ایا بایدن امضا میکند یا خیر.
در این شرایط باید نگاه ایران به غرب و آمریکا نرمتر شود و خصومت سنتی نسبت به غرب کاهش پیدا کند.
آیا قطر و عمان میتوانند روابط تهران-واشنگتن را بهبود ببخشند؟
قطر بر سر مسئله حماس نشان داد که نفوذ و قدرت لازم را برای یک میانجی صلح ندارد. دوره قطر و عمان به پایان رسیده است و این کشورها دیگر ابزارهای قدرت برای اعمال فشار بین دو کشور را ندارند. آنها صرفاً یک واسطه مانند پستچی هستند که نامه تهران را به واشنگتن و بالعکس انتقال میدهند.
ما برای اینکه اختلافمان با آمریکا حل شود چارهای جز نزدیکی به اتحادیه اروپا نداریم. اتحادیه اروپا تمایل دارد به ایران نزدیک شود زیرا ایران پتانسیل فراوانی برای سرمایه گذاری دارد.
به نظر شما تنشهای ایران و اسرائیل روی روابط تهران-واشنگتن تأثیر مثبت دارد یا منفی؟
بنده امروز با رسانههای دیگر هم صحبت کردم و گفتم که تنش بین تهران و تل آویو تمام شده و هر دو طرف تمایل ندارند که سطح تنش را افزایش دهند. شرایط اقتصادی ایران امکان اغاز جنگ را نمیدهند اولویت اسرائیل هم نابودی حماس است. اینکه اسماعیل هنیه به ترکیه رفته است به نوعی دور شدن از قطر و گرفتن پناهندگی از اردوغان است.
به نظر میرسد ارتباط حماس با قطر ضعیف شده است و حماس امروز با مشکل روبه رو شده است. اردوغان هم به علت اینکه حمایت اعراب را بدست آورد هنیه را به ترکیه راه داده است. تغییراتی در منطقه در حال شکل گیری است که نباید ایران صرفاً نظاره گر آن باشد.