ستاره صبح-
جو بایدن معاون اول رئیسجمهوری سابق ایالاتمتحده، امسال برای سومین بار بهعنوان نامزد حزب دموکرات وارد کارزار انتخابات شد. او این بار در بین نامزدهای حزب دموکرات از همه شناختهشدهتر و محبوبتر بود. آقای بایدن ۷۷ ساله هرچند در رأیگیری مقدماتی آیووا و نیوهمشایر چندان درخشان عمل نکرد اما بهتدریج با موفقیتهای پیدرپی، پیروز شد. بااینکه آقای اوباما او را «بهترین معاون اول رئیسجمهور که ایالاتمتحده داشته است» نامیده، عملکرد چهار دهه فعالیتهای سیاسی جو بایدن انتقادهایی نیز به دنبال داشته است؛ اما جو بایدن کیست و چه برنامهای دارد؟
اوج همکاری با اوباما
حضور هشتسالهاش در کاخ سفید در دوران اوباما به او امکان داده از دستاوردهای دوران اوباما ادعای سهم داشته باشد. ازجمله مهمترین این دستاوردها تصویب طرح درمان همگانی، مشوقهای اقتصادی و اصلاح نظام مالی بوده است. رابطه همراه با احترام و ستایش او و آقای اوباما- مردی که او را بارها برادر نامیده است- احتمالاً موجب محبوبیت او در میان رأیدهندگان سیاهپوست ایالاتمتحده شده است. آقای بایدن بهعنوان سیاستمداری که مدت طولانی در بطن سیاست واشنگتن حضورداشته، در عرصه سیاست خارجی اعتبار زیادی داشت و میتوانست کمتجربگی سیاسی آقای اوباما را جبران کند. حضور آقای بایدن که او را اصطلاحاً «جو (بایدن) طبقه متوسط » هم نامیدهاند حسن دیگری هم داشت. او توانست جمعیت رأیدهندگان سفیدپوست طبقه کارگر ایالاتمتحده را با آقای اوباما همراه کند. حمایت و همکاری نزدیک آقای بایدن طی دو دوره ریاست جمهوری اولین رئیسجمهور سیاهپوست ایالاتمتحده آمریکا اوج ۴۰ سال فعالیتهای سیاسی او بوده است.
حضور طولانی در سیاست
آقای بایدن از سال ۱۹۷۲ شش دوره سناتور منتخب ایالت دلاور بوده است. اولین بار در سال ۱۹۸۸ برای ریاست جمهوری وارد میدان رقابت شد اما وقتی متهم شد که متن یکی از سخنرانیهایش کپیبرداری از سخنرانی نیل کیناک، رهبر وقت حزب کارگر بریتانیا بوده است، این اتهام را پذیرفت و از انتخابات کنار کشید. حضور طولانیمدتش در عرصه سیاست خوراک زیادی در اختیار منتقدان برای حمله به او قرار داده است. در سالهای اول حرفه سیاسیاش، با یک جداییخواه نژادی اهل جنوب در مخالفت بارأی دادگاهی که دستور به اختلاط نژادی در اتوبوسهای مدرسه داده بود، موضعی مشترک داشت. آقای بایدن در مقام رئیس کمیته قضایی سنا در سال ۱۹۹۱ مسئولیت نظارت بر عملکرد دیوان عالی در دادرسی کلرنس توماس را بر عهده داشت. کلرنس توماس قاضی سیاهپوست دادگاه عالی آمریکا بود که توسط جورج بوش به این مقام انتخاب شد. او توسط آنیتا هیل به سو استفاده جنسی محکوم شد و مورد محاکمه قرار گرفت. دیوان عالی مدارک آنیتا هیل را برای اثبات اتهام کافی ندانست و قاضی توماس تبرئه شد. روند این دادگاه انتقادات شدیدی را متوجه آقای بایدن کرد. آقای بایدن همچنین یکی از طرفداران لایحه ضد جرم سال ۱۹۹۴ بود که به نظر بسیاری از فعالان چپ به احکام طولانیمدت و حبسهای بیشتر منتهی شده است. این بخش از سوابق انتقاد برانگیز آقای بایدن بهعنوان دست راست آقای اوباما، باعث شده او همیشه گزینه مناسبی برای حزب دموکرات به نظر نرسد.
تراژدی خانوادگی
آقای بایدن تجربههای دردناکی در زندگی خانوادگیاش داشته است. در سال ۱۹۷۲، کمی بعد از اولین موفقیت در راه یافتن به سنا، همسر اولش نیلیا و دختر کوچکش نائومی را در تصادف رانندگی از دست داد. او در اتاق بیمارستان و در کنار دو پسر خردسالش هانتر و بو که از این تصادف جان سالم به دربرده بودند برای ورود به سنا سوگند خورد. در سال ۲۰۱۵ بو به دنبال ابتلا به سرطان مغز در ۴۶ سالگی درگذشت. به نظر بسیاری بایدن جوان ستاره جدید صحنه سیاست ایالاتمتحده بود. او تصمیم داشت در سال ۲۰۱۶ برای نمایندگی ایالت دلاور وارد انتخابات شود. آقای بایدن میگوید پسرش بو او را به شرکت در انتخابات تشویق میکرد. او در فعالیتهای انتخاباتیاش به هر دو تراژدی زندگی شخصیاش اشاره میکند و میگوید به خاطر همین تجارب شخصی است که سامان بخشیدن نظام بهداشت و درمان تا این حد برایش اهمیت دارد و در جایگاه اول اهدافش قرار میگیرد. پس از فوت بو، احساسات عمومی نسبت به آقای بایدن بسیار دلجویانه بود و شاید همین امر جایگاه او را محکم کرد. آقای بایدن در نظر عموم مردی است مهربان با مشکلاتی که برای بسیاری خانوادهها قابلدرک است.
رابطه با چین در آینده
چین هنوز بهطور رسمی انتخاب جو بایدن را تبریک نگفته است، اما هنگامیکه این اتفاق بیفتد به نظر میرسد که قضیه شکل معامله «برد-برد» را به خود بگیرد و حتی طرفین «دست در دست یکدیگر» برای مقابله با ویروس کرونا تلاش کنند. برآوردهای اولیه مثبت به نظر میرسد: احتمالاً ادبیات خصمانه نسبت به تعرفه واردات گمرکی پایان مییابد و دیگر از زبان آمریکاییها واژه «ویروس چینی» را نخواهیم شنید؛ اما بعید است شاهد چرخش ناگهانی در سیاستهای واشنگتن باشیم. رئیسجمهور منتخب گفته است که با متحدان در مورد تعیین تعرفه واردات از چین مشورت خواهد کرد، اما این به معنای عقبنشینی ناگهانی نخواهد بود. همچنین قبل از انتخابات مشاوران ارشد آقای بایدن گفته بودند که شاید او آزار و اذیت مسلمانان اویغور از جانب دولت شی جین پینگ را بهعنوان «نسلکشی» در نظر بگیرد. اتفاقی که اگر رخ دهد یک حرکت دیپلماتیک بسیار بزرگ از سوی آمریکا خواهد بود در مورد سیاست چین در منطقه نیز انتظار میرود دولت بایدن به بازسازی رابطه با متحدانش در آسیان مانند کره جنوبی و چین بپردازد و باقدرت روزافزون چین مقابل کند.