ستاره صبح-
تابستان گرم با دو اوج مصرف ساعت ۱۳ الی ۱۷ و دومی از غروب آفتاب تا ساعت 23 شب گذشت. یکی از گرفتاریهای مهم وزارت نیرو تأمین برق در اوج مصرف تابستان است. با مجانی کردن مصارف زیر ۱۰۰ کیلووات ساعت در ماه، رفتار مصرفکنندگان بهطور طبیعی تغییر خواهد کرد. دراینارتباط چند پرسش مطرح است که به نظر میرسد وزارت نیرو باید پاسخ مناسب آن را ارائه کند:
۱ - چنانچه مصرفکنندهای مثلاً ۷۰ کیلووات ساعت مصرف کرد و دیگری ۹۰ کیلووات ساعت، چگونه عدالت بین آنها برقرار میشود؟
۲ - چنانچه مصرفکنندهای ۱۰۱ یا ۱۱۰ کیلووات ساعت مصرف کرد، چگونه شخص یا خانوادهای که به عدم پرداخت برق عادت کرده است، میتوان قیمت برق را از او گرفت؟ به نظرم در برقهای منطقهای سوابق نزاع، درگیری و حتی کشتن مأمور برق نشان از تلاش بیوقفه مأموران خدوم برق برای اجرای قوانین و مقررات بوده است که نباید این تلاشها نادیده گرفته شود.
ازآنجاکه وزارت نیرو یکی از وزارتخانههای با پشتوانه خوب فنی و مملو از نیروهای فهیم و شایسته است، بهتر بود قبل از نهایی کردن طرح، ابعاد فنی، اجتماعی و اثر این تصمیم را بر اوج مصرف و سایر پارامترهای آن روشن میساخت. به نظر میرسد این طرح اشکالات زیر را داشته باشد:
۱ - برخی از خانوادهها اهمیت صنعت برق را درک نمیکنند و در آینده فرزندان این خانوادهها، چنانچه مدارج علمی و دانشگاهی را پشت سر بگذارند و جذب بازار کار شوند، تصور مجانی بودن برق برای آنها، مانع از بهینه مصرف کردن برق خواهد شد.
۲ - مصرف و اوج مصرف برای این قبیل مصرفکنندهها بیهوده خواهد بود، درصورتیکه اکنون مهمترین مسئله برای وزارت نیرو اوج مصرف در تابستان است.
۳ - اصولاً مجانی کردن برق و یا هر چیز دیگری، راهحل مناسب برای دفاع از افراد کمدرآمد و یا ضعیف نیست. به عبارتی بهتر است هرکسی بهای چیزی را که استفاده میکند، پرداخت کند و اگر سطح درآمد افراد پایین است، از محل دریافت مالیات از ثروتمندان، یارانهای به آنها پرداخت شود.
بهطورکلی بهترین راهکار در خصوص انرژی میتواند به شرح زیر باشد تا سازمانهای درگیر در حوزههای انرژی مثل توانیر، برقهای منطقهای، پخش و پالایش و شرکت ملی نفت بتوانند با توان اقتصادی مناسب در داخل کشور و سپس بعد از رفع تحریمها در خارج از کشور باقدرت فعالیت کنند:
۱ - به هر ایرانی چه ساکن ایران و چه خارج از کشور، سهم مساوی از برق، بنزین و سایر فرآوردههای تولیدی در قالب کارت انرژی داده شود و مردم قادر باشند آن را مصرف کنند و یا در یک بازار رقابتی به فروش برسانند. بدیهی است کسی که درآمد پایینی دارد، تلاش خواهد کرد صرفهجویی کند و مازاد نیاز خود را در این بازار به فروش برساند.
۲ - در حال حاضر که دولت توان صادرات نفت را ندارد، بهتر است هر به هر ایرانی سهمی از صادرات نفت را اختصاص دهد و برای جلوگیری از رشد پایه پولی و یا بیماری هلندی اقتصاد و افزایش درک فرهنگ اقتصادی، به میزان رشد اقتصادی، مردم مجاز باشند در بازاری متشکل و رقابتی سهم خود از نفت خام را بفروشند و دولت از محل این خریدوفروشها مالیات ستانی کند.
بدیهی است دولتی که بهاندازه مالیات و یا کمتر از آن خرج کند، دولتی موفق و توسعهیافته خواهد بود.