به هر حال، روس‌ها خود در مسائل بین ایران و آمریکا و همچنین ایران و اروپا در منطقه نقش دارند و ذی‌نفع هستند و نمی‌توانند یک میانجی بی طرف باشند. بنابراین، من بر این باورم که این امر اساساً امکان‌پذیر نیست، همان‌طور که در گذشته نیز نبوده است.
نعمت‌الله ایزدی سفیر سابق ایران در روسیه در رابطه با احتمال میانجیگری روس‌ها میان ایران و آمریکا و بررسی ابعاد این موضوع در صحنه بین‌المللی گفت: شکی نیست که روس‌ها تمایل دارند، اما اینکه واقعاً آن‌ها قادر به انجام یک میانجیگری مناسب خواهند بود، جای تردید دارد. به هر حال، روس‌ها خود در مسائل بین ایران و آمریکا و همچنین ایران و اروپا در منطقه نقش دارند و ذی‌نفع هستند و نمی‌توانند یک میانجی بی طرف باشند. بنابراین، من بر این باورم که این امر اساساً امکان‌پذیر نیست، همان‌طور که در گذشته نیز نبوده است.
روسیه بین ما و منطقه یک طرف قضیه است
وی ادامه داد: به عنوان مثال، در جنگ ایران و عراق، روس‌ها مرتب رفت و آمدهایی بین ایران و عراق داشتند که ظاهراً تلاش‌هایی هم انجام می‌شد، اما در عمل هیچ اتفاقی نیفتاد، مگر آنچه که روس‌ها خواهان آن بودند به حد زیادی اتفاق افتاد. این مشکل ناشی از منافع مشترک است؛ معمولاً کشورها یا افرادی می‌توانند در کار میانجیگری موفق باشند که بی‌طرف باشند. در حالی که روسیه در وقایع بین ما و منطقه خود یک طرف قضیه است و منافع خاصی در خاورمیانه دارد. روسیه به مدت چهل سال روابط خود را با ایران، بدون در نظر گرفتن آمریکا، تعریف کرده است. بنابراین، اگر قرار باشد که این اتفاقات بیفتد، روس‌ها احتمالاً نخستین کشورهایی خواهند بود که از این روابط متاثر می‌شوند. من نمی‌خواهم بگویم که آن‌ها منفعت می‌برند یا ضرر می‌کنند، اما به نظر می‌رسد که این امر امکان‌پذیر نیست.
استفاده از واسطه‌های بی طرف
این تحلیل‌گر مسائل بین‌الملل در خصوص تأثیراتی که نزدیکی روابط روسیه و آمریکا بر سیاست خارجی کشورمان خواهد داشت و نقش منازعات روسیه و اروپا بر روابط ایران و اتحادیه اروپا، تصریح کرد: به نظر من، بهترین اقدام برای ایران این است که خود تصمیم‌گیری کند و اگر قصد استفاده از واسطه‌ها را دارد، واسطه‌های بی‌طرف را انتخاب کند. به عنوان مثال، عمان پیش از این، این کار را انجام می‌داد. عمان از روابط ایران و آمریکا منفعت خاصی به معنای اینکه خودش یک طرف قضیه باشد نمی‌برد، مگر منفعت مثبت، اینکه بخواهد منطقه آرام باشد و از جنگ در آن جلوگیری کند. این‌ها عواملی هستند که می‌توانند عمان را ترغیب کنند تا چنین کاری انجام دهد.
روسیه به دنبال سهم بیشتری خواهد بود
ایزدی با بیان اینکه روابط آمریکا و روسیه در حال حاضر تحت تأثیر تحولات اوکراین و جنگ قرار دارد، اظهار کرد: این مسائل تأثیر مستقیمی بر تصمیم‌گیری‌های آن‌ها خواهد داشت. اگر بنا باشد که آن‌ها واسطه‌گری کنند. در مورد اروپا نیز همین‌طور است. ایران دارای ظرفیت‌هایی در روابط خارجی خود است که منطقی است آن‌ها را بین کشورهایی که می‌توانند از این ظرفیت‌ها استفاده کنند، تقسیم کند. اگر این توازن برقرار شود، به طور طبیعی روسیه هم سهم خود را خواهد داشت. اما اگر یکی از این طرف‌ها، به عنوان مثال آمریکا و اروپا، غایب باشند، طبیعتاً روسیه به دنبال سهم بیشتری خواهد بود. این امر باعث می‌شود که روس‌ها در میانجگری از حالت بی‌طرفی خارج شوند.
استفاده از ظرفیت‌ها به طور متوازن کنیم
وی خاطرنشان کرد: باید متوازن‌سازی روابط عمده‌ترین تغییر در سیاست خارجی ایران باشد. این باید به گونه‌ای برای روسیه تبیین شود که ایران تحت هیچ شرایطی به سمت غرب و اروپا و نهایتاً آمریکا نرود. این امر باعث می‌شود که تمام تخم مرغ‌های سیاست خارجی ما در سبد روسیه و به احتمال زیاد چین قرار گیرد و این حتماً مضراتی به همراه خواهد داشت، زیرا قدرت انتخاب را از ما می‌گیرد. بهترین حالت این است که از ظرفیت‌هایمان به طور متوازن استفاده کنیم. این بدین معنا نیست که روابط خود با روسیه را نادیده بگیریم یا از ظرفیت‌های آن استفاده نکنیم، اما این‌گونه هم نیست که روسیه بتواند تمام نیازهای ما را در سیاست خارجی برطرف کند. این راهبردی است که می‌تواند سیاست خارجی ما را متوازن کند. منبع: ایلنا