ستاره صبح - فائزه صدر: سلام ستوده، عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس اخیرا با اشاره به مهاجرت دانش آموختگان رشته های پزشکی و با تاکید بر موضوع فرار مغزها در حوزه بهداشت و درمان گفت: «معلوم نیست ۳۵ هزار پزشک عمومی به کدام کشور مهاجرت کردند؟!» وی در رابطه با دلایل مهاجرت کادر درمان خواستار تحقیق شد. ستاره صبح به این بهانه در گفت‌وگو با امان الله قرائی مقدم، جامعه‌شناس به بررسی این موضوع پرداخته که در ادامه می‌خوانید:
امان الله قرائی مقدم با اشاره به شخصی بودن انگیزه مهاجرت در رابطه با تبعات مهاجرت های گسترده گفت: مهاجرت تصمیمی شخصی است که یک شبه گرفته نمی‌شود و فرد مهاجر و خانواده اش مدت‌ها در رابطه با موضوع تحقیق می‌کنند تا بهترین انتخاب را داشته باشند. هر انسانی حق دارد محل زندگی خود را انتخاب کند. حتی مهاجرت به منظور کسب علم و یافتن محیط مناسب برای زندگی در دین نیز توصیه شده است.
وی در ادامه افزود: نظام سلامت با بحران رو به رو شده است. متأسفانه نوع مهاجرت‌ها و گسترش مهاجرت در میان برخی اقشار از جمله کادر درمان تبعات سنگینی برای کشور و جامعه دارد. چرا که در صورت ادامه مهاجرت پزشکان و پرستاران با کمبود نیروی متخصص در شبکه بهداشت و درمان روبه‌رو خواهیم شد.
این استاد دانشگاه در رابطه با لزوم حفظ نیروهای توانمند در کشور گفت: تعداد پزشکان و پرستاران در ایران از استانداردهای جهانی کمتر است و فشار روی شبکه بهداشت و درمان بالا است. اگر دولت برای جلوگیری از مهاجرت این قشر روش های تشویقی در نظر نگیرد، جمعیت متخصصین و نیروهای توانمند در شبکه بهداشت و درمان کاهشی خواهد بود.
وی تاکید کرد: مهاجرت کادر درمان به طور مستقیم با سختی کار و وضعیت معیشتی نامناسب این طیف مرتبط است. رویای رسیدن به زندگی با کیفیت، رفاه بالا، ساختن آینده بهتر و کسب درآمد بیشتر از مهم‌ترین علل مهاجرت پزشکان و پرستاران است. برخی مشاغل مانند پزشکی و پرستاری در بازار کار جهانی و منطقه‌ای مشتری دارند و درآمد دلاری این شغل در خارج از مرزهای ایران وسوسه کننده است.
این جامعه‌شناس با اشاره به تبعات نارضایتی شغلی در میان نیروهای شبکه بهداشت و درمان گفت: البته نارضایتی کادر درمان فقط به صورت مهاجرت نمود پیدا نمی‌‌کند و می‌توان با بی انگیزگی، کاهش وجدان کاری، تشخیص‌‌های غلط، درمان های ناموفق، ویزیت های فله ای، عمل های جراحی پر آسیب و کم توجهی به بیماران به عمق ماجرا پی برد.
وی تصریح کرد: مسئله مهم افزایش ترک کار، افسردگی و تمایل به خودکشی در کادر درمان نیز ما را متوجه وخیم بودن شرایط کاری این گروه می‌کند. اگر چه نارضایتی پزشکان گزینه های مختلفی را پیش روی آنها قرار داده، اما فقط عده ای مهاجرت را انتخاب می کنند.
قرائی مقدم با تاکید بر لزوم توجه به آمار خودکشی در میان فعالان سلامت گفت: آمار خودکشی رزیدنت‌‌ها از حاد بودن مشکلات خبر می‌دهد و نیاز به رسیدگی به این موضوع حتی از بررسی بحران مهاجرت کادر درمان الزامی تر است. دولت و وزارت بهداشت و درمان در این زمینه نقشی تعیین کننده دارد، به ویژه که رئیس‌جمهور خود عضوی از بدنه سلامت است. می‌توان با تغییر حکمرانی در نظام اداری و شایسته سالاری و رفع نابرابری، تحصیل کردگان ناراضی را به ماندن در کشور تشویق کرد.
وی افزود: این نیرو‌ها 15 تا 30 سال از عمر خود را صرف علم آموزی کرده‌اند شکی نیست که جایگاه آنها در جامعه باید متفاوت باشد. همانطور که از دیر باز مردم به پزشکان احترام می‌گذاشتند و آرزوی جوانان و نوجوانان این بود که در بزرگسالی پزشک شوند.
امان الله قرائی مقدم در پایان سخنان خود متذکر شد: فراموش نکنیم که این گروه در میانسالی وارد بازار کار می‌شوند و در شرایطی که فرصت اموختن حرفه‌ای دیگر را از دست داده و رفتن به سمت شغلی دیگر برایش ممکن نیست، متأسفانه حقوق و درآمد خود را در شان سختی و مسئولیت بالایی که بر دوش دارد، نمی‌بینند. باید کادر درمان جزو نخبگان هستند که سختی کار بالایی دارند و بپذیریم که افراد متخصص باید درآمدی بالاتر از متوسط جامعه داشته باشند.