روزنامه کیهان روز گذشته در جواب منتقدان به اظهارات پوتین در مورد دالان زنگزور که خواسته آن را به دولت آذربایجان ملحق کنند، نوشته که با همه این شرایط، مسکو دوست و شریک استراتژیک ایران محسوب میشود.
واقعیت این است که ایران و روسیه بهدلیل همسایگی و نزدیکی جغرافیایی راهی جز دوستی و نزدیکی با یکدیگر ندارند ولی واقعیت اینگونه نیست و ملت ایران همواره از سهمخواهیهای روسها ضربات جبران ناپذیری خورده است. واقعیت این است که روسیه هیچگاه روابطش را با تهران شفاف نمیکند و همواره از کشور ما بهعنوان واسطهای در معادلات بینالمللی خود استفاده میکند. توجه کنید که هرگاه غربیها به کرملین فشار میآوردند، روسیه با برگ ایران پشت میز بازی میکند.
در واقع ایران خواسته یا ناخواسته از منزوی شدن روسیه جلوگیری کرده است و در برابر باید پرسید که مسکو برای ایران چه قدم مثبتی برداشته که بخواهیم مانند روزنامه کیهان به آن بیابیم؟ روسیه همه تلاش خود را کرد تا پای ایران را به جنگ با اوکراین باز کند و حالا میبینیم، ایران بهدلیل موشکها و پهپادهایی که به روسیه داده است مورد نکوهش سازمانهای بینالمللی قرار گرفته است. روسیه در برابر این هزینه تراشی برای تهران چه اقدامی کرده است؟ اظهارات روسیه در مورد دالان زنگزور همانند مواضع آنها در مورد جزایر سهگانه است.
آنها در مورد جزایر سهگانه بر اظهارات ضد ایرانیشان تاکید کردهاند و این موضوع موجی از خشم را در بین ایرانیان شعلهور کرد. آنها به خوبی از حساسیت ایرانیان در قبال جزایر سهگانه اطلاع دارند ولی به این رفتار خود ادامه میدهند. حالا هم ادعاهای بیاساس در مورد وضعیت مرزهای شمالی ایران و دالان زنگزور مطرح کرده است.
توجه داشته باشید که وضعیت زنگزور با جزایر سهگانه کاملا متفاوت است. در مورد جزایر ایرانی هیچ اظهار نظری از پوتین در بین نیست ولی در خصوص زنگزور میبینیم که او شخصا وارد میدان شده است و میخواهد بهنوعی نظر باکو و ترکیه را به خود جلب کند و در قفقاز جنوبی یارگیری کند. در سویی دیگر روسیه از این تکنیک استفاده میکند تا ایران به سمت غرب کشیده نشود و در سوی دیگر غربیها تلاش میکنند تهران بیش از این به شرق تمایل نداشته باشد.
پس در نتیجه روسیه همواره از چنین اهرمهایی در برابر ایران استفاده میکند. به این نکته هم اشاره کنیم که تغییرات در دالان زنگزور برای هیچیک از طرفین مطلوب نخواهد بود. از سویی اگر ارمنستان به این موضوع تن دهد ارتباطش با تنها همسایه مفیدش قطع خواهد شد و در بین ترکیه و باکو تنها خواهد ماند. در سوی دیگر این منطقه هرگز برای آذربایجان بدون حاشیه نبوده است و اگر هم این اتفاق رخ دهد و زنگزور به باکو سپرده شود، سود چندانی به آذربایجان نخواهد رسید چون امنیت این ناحیه همواره متزلزل است.
ماهیت این موضوع هنوز برای کسی روشن نیست که روسیه برای زنگزور چه نقشهای در سر دارد و آیا این هم مانند جزایر سهگانه به اهرم فشار بر علیه تهران تبدیل خواهد شد یا اینکه وضعیت منطقه دستخوش تغییرات میشود. این یک دعوای غیرمنطقی و غیر معمول است که نمیتوانیم همانند روزنامه کیهان به آن خوشبین باشیم.