این مناظره علاوه بر اینکه به دلیل تمرکز دو نامزد دموکرات و جمهوریخواه بر مسائل اقتصادی و مهاجرت از اهمیت بالایی برخوردار بود، نخستین مناظره در تاریخ آمریکا است که دو رئیسجمهور با سابقه یک دوره اداره دولت در برابر یکدیگر قرار میگیرند. به گفته صاحبنظران رئیسجمهور مستقر در این مناظرات ضعیف ضاهر شد تا جایی که به نظر میرسد جو بایدن توانایی بحث در خصوص موضوعات مطرح شده را ندارد و حزب دموکرات باید به فکر نامزدی جایگزین باشد. ستاره صبح در گفتوگو با فریدون مجلسی، دیپلمات پیشین و تحلیلگر مسائل بینالملل به بررسی این موضوع و تأثیر ریاست جمهوری ترامپ بر خاورمیانه و ایران پرداخته که در ادامه میخوانید:
اولین مناظره نامزد های انتخابات ریاست جمهوری آمریکا چه پیامی برای جامعه رأی دهندگان آمریکا و کسانی که انتخابات ایالات متحده را دنبال میکنند دارد؟
مناظره در مواردی به صحنه تاخت و تاز نامزدها به موضوعات شخصی تبدیل شد. مثلا ترامپ به محکومیت پسر جو بایدن در دادگاه به دلیل حمل غیر قانونی سلاح اشاره کرد و بایدن نیز درباره محکومیت ترامپ در ماجرای حق السکوت و سایر پرونده های وی اشاره کرد. اما به طور کلی نامزدی که موجب ناامیدی هوادارانش شد، جو بایدن بود.
بایدن نسبت به چهار سال گذشته پیرتر و ناتوان تر شده و به نظر میرسد پذیرفتن مسئولیت ریاست جمهوری ایالات متحده و سکانداری بزرگترین کشتی قدرت جهان برای او سنگین باشد.
بایدن بر عکس ترامپ سیاستمداری کارآزموده و معقول است ولی تحلیل رفتن قوای جسمانی و ذهنی وی به نقطه ضعف اش تبدیل شده است آن هم در برابر کسی مثل ترامپ که فردی خودشیفته و دغل باز است.
در حقیقت در این مناظره ترامپ حرف جدیدی نداشت ولی ضعف بایدن به او کمک کرد تا با امتیاز بیشتری صحنه را ترک کند. البته دموکراتها و طرفداران آقای بایدن گروهی نیستند که در صورت دلسردی از او به ترامپ رأی بدهند ولی اگر وضعیت آقای بایدن تا پایان رقابتها همین باشد سبد رأی دموکراتها کوچک خواهد شد.
این مناظره به عقلای حزب دموکرات نشان داد که بایدن در صورت پیروزی هم احتمالا نتواند دوره دوم ریاست جمهوری خود را به پایان برساند، ضمن اینکه حضور او شانس دموکراتها برای شکست دادن دونالد ترامپ در این انتخابات را کم میکند.
شانس پیروزی ترامپ بعد از این مناظره چقدر برآورد میشود؟ چه پیش بینی از برنامه های او برای خاورمیانه وجود دارد؟
آقای ترامپ بین اقشار خاصی از آمریکاییها محبوبیت دارد و در هر دورهای میتواند رئیسجمهور شود ولی در این دوره شانس بیشتری دارد. بایدن در وضعیت فعلی در برابر او رقیبی جدی نیست. دیدیم که حتی شورش حامیان او باعث محکومیت اش و یا مانعی در برابر نامزدی اش نبود. او این موانع را به سلامت طی کرد و میتواند در رقابت با بایدن هم پیروز شود. در حقیقت رقیبی چون بایدن، شانس موفقیت او خواهد بود.
شاید بعد از این مناظره بتوانیم بگوییم که جهان باید خود را برای جاه طلبی، برتری طلبی و رفتار های پیش بینی نشده یک دیوانه آماده کند. با وجود افرادی مثل ترامپ در رأس قدرت، جهان جای خطرناکی است.
سیاست های آمریکا توسط ریسس جمهور تدوین نمیشود. اتاق های فکر و اندیشکدهها در این کشور فعال هستند. ولی دست رئیسجمهور در نوع اجرا باز است. مبنا آن سیاستگذاریهایی است که براساس مشاهده، تحقیق و اطلاعات دقیق تدوین شدهاند ولی به سلیقه رئیسجمهور به اجرا گذاشته میشوند.
حتی رئیسجمهوری مثل ترامپ نیز با وجود داشتن اختیاراتی بالا، مجری تصمیمات بخش تخصصی است. در مورد خاورمیانه، اسرائیل، عربستان سعودی، ایران و دیگر کشور های منطقه سیاست های آمریکا مشخص است و همین روش ادامه پیدا میکند.
اگر اکثریت رأی دهندگان از بایدن نا امید شوند شانس پیروزی ترامپ بالا میرود. مگر اینکه در آخرین لحظات اتفاقاتی غیر منتظره رخ بدهد و بازی عوض شود.
آیا با حضور مجدد ترامپ در قدرت باز سیاست فشار حداکثری در مورد ایران اجرا خواهد شد؟ با توجه به عملکرد ترامپ در دوره اول ریاست جمهوری اش آیا گفتوگو های میان ایران و آمریکا همچنان به میزبانی کشور های منطقه ادامه پیدا میکند یا خیر؟
نگاه ما در سیاست خارجی نسبت به غرب تقابلی است درحالیکه ایران به عنوان کشور صادر کننده نفت باید با جهان و به ویژه با غرب در تعامل باشد در غیر این صورت همچون چهل سال گذشته دائما در تحریم خواهیم بود.
سیاست بایدن این بود که با ایران با مدار کند و فروش نفت ما در این دوره بیشتر شد چون آمریکا از سختگیری چشم پوشی کرد اما با حضور مجدد ترامپ در قدرت ایران نمیتواند با تخفیف هم نفت بفروشد و این وضعیت به معنی بحران اقتصادی دیگری است. ضمن اینکه در امریکای ترامپ شاخ و شانه کشیدن ایران برای اسرائیل، همراهی تهران و مسکو در جنگ اوکراین و همچنین حمایت جمهوری اسلامی از حماس نادیده گرفته نخواهد شد. در صورت حضور ترامپ در کاخ سفید ایران نباید بدون توجه به مصلحت واکنش های نسنجیده نشان دهد. ترامپ، برخلاف بایدن همراهی همه جانبهای با اسرائیل دارد و میتواند با فشار بر هم پیمانانش و حتی به وسیله معامله با روسیه و چین نظرشان را نسبت به همکاری با ایران تغییر دهد.