دیپلمات شیک پوش و (به زبان عامیانه) «اطو کشیدهای» که به اقتضای شغلش، عادت به سخن راندن با زبان نرم و دیپلماتیک داشته است. البته با نگاهی به گذشته، میتوان نمونههایی از عصبانیت ظریف را رهگیری کرد، ولی این عصبانیت، با آنچه در سخنرانیهای او طی گردهماییهای اخیر انتخاباتی در کاشان، گرگان و ... شاهدیم (درآوردن کت از تن، بالا و پایین کردن شدید دستها و گریبان چاک کردن) متفاوت است.
عصبانیتهای گذشته ظریف زمانی رخ داده که او شاهد به خطر افتادن منافع ملی و در خطر بودن سرنوشت مردم و کشور بوده است؛ این خطرات را دلواپسان و کاسبان داخلی تحریم و دشمنان خارجی رقم میزدند. درگیری کلامی او با جان کری، وزیر سابق امور خارجه آمریکا و جمله معروف او «هرگز یک ایرانی را تهدید نکن» در جلسه 1+5 و فریادهایش در مجلس سابق، برای متوجه ساختن نمایندگان دلواپس از عواقب اقدامات ضد میهنی و مردمیشان، نمونههایی در این زمینه هستند.
ظریف، طی دوران وزیری در دولت روحانی، متحمل بیشترین حملات و تخریبهای همزمان از سوی دشمنان خارجی، نیروهای برانداز و کاسبان تحریم و دلواپسان داخلی بود و این تخریبها و حملات سنگین در دوران پس از دولت روحانی هم ادامه یافت. این حملات و تخریبها ناشی از اقداماتی است که ظریف طی دوران وزیری خود در دولت روحانی انجام داد. اقداماتی که شاخصترین آن «برنامه جامع اقدام مشترک» یا همان برجام است که در سال 1384 و پس از مذاکرات سنگین با وزرای گروه 1+5، بدست آمد. برای وقوف بر دستاوردهای برجام، ابتدا بطور اجمال باید دید که ایران در چه شرایطی قرار داشت. هر چند اشاره به وضعیت کشور قبل از برجام و دستاوردهای ناشی از برجام تکرار مکررات است، ولی طبق آیه 55 سوره الذاریات قرآن مبنی بر «وذکر فان الذکر تنفع المومنین» این تکرار، خالی از فایده نخواهد بود.
۱- وضعیت ایران قبل از برجام
قبل از برجام و بواسطه 16 قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل و آژانس انرژی اتمی علیه ایران: یک اجماع امنیتی جهانی علیه ایران شکل گرفته بود، ایران بدترین تحریمهای اقتصادی، تجاری، نظامی و سیاسی سازمان مللی را تجربه میکرد، ایران ذیل فصل 7 منشور سازمان ملل قرار داشت، دشمنان ایران به هدفی غیر از نابودی و تعطیلی کامل برنامه هستهای ایران فکر نمیکردند و روابط پولی و بانکی ایران با خارج از مرزها برای صادرات و واردات، کاملاً قطع شده بود؛ حتی واردات داروهای ضروری مورد نیاز بیماران صعب العلاج نیز غیرممکن بود. با این شرایط، اقتصاد کشور در آستانه فروپاشی و ورشکستگی کامل قرار گرفته بود، ارزش پول ملی روز به روز سقوطی جدید تجربه میکرد، نرخ تورم به رکوردهای جدیدی رسید و بیانضباطی مالی، گریبانگیر جامعه ایران شد و تقریباً در میان قاطبه مردم، امیدی برای بهبودی اوضاع باقی نمانده بود، این یعنی بهشت کاسبان تحریم. آنچه چنین بهشتی را به جهنمی علیه کاسبان تحریم تبدیل کرد، دستاوردهای برجام بود.
۲- دستاوردهای برجام
به واسطه برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل، تمامی ۱۶ قطعنامه آژانس انرژی اتمی و شورای امنیت سازمان ملل لغو شد، حق ایران در پیگیری برنامه صلحآمیز هستهای و غنیسازی 3 و 67 صدم درصدی به رسمیت شناخته شد، ایران بهعنوان اولین کشور در تاریخ معاصر بدون تحمل هیچ جنگ ویرانگری از ذیل فصل ۷ منشور ملل متحد خارج شد، تمامی تحریمهای اقتصادی، تجاری و سیاسی مرتبط با برنامه هستهای ایران لغو شد، اجماع امنیتی جهانی علیه ایران از بین رفت، پیامدی (پروندهای که میگفتند هرگز امکان بستهشدن ندارد) بسته شد و به تاریخ پیوست، شرکتهای خارجی برای سرمایهگذاری در ایران بهصف شدند، محدودیتهای مالی و بانکی علیه ایران از بین رفت، 1 و 7 دهم میلیارد دلار ارز بلوکه شده ایران در آمریکا آزاد و تحویل ایران شد، سوئیفت باز شد، قراردادهای بی سابقهای برای خرید هواپیماهای مسافربری با شرکتهای ایرباس، بوئینگ و ATR امضا شد و ایران در مدت کوتاهی توانست صادرات نفت خود را مطابق با سهمیه تعیینشده در اوپک افزایش دهد، رفت و آمدهای دیپلماتیک به اوج خود رسید و شاخصهای اقتصادی رو به رشد گذاشت و در میان قاطبه مردم بارقههای امید به وجود آمد.
برگرفته از: جماران