ستاره صبح، فائزه صدر: از میان شش نامزد حاضر در انتخابات پیش رو، مواضع علنی مسعود پزشکیان در مقایسه با دیگر نامزدها بیشتر به تغییر در سیاست خارجی اشاره دارد. حضور محمد جواد ظریف در میتینگ های انتخاباتی پزشکیان در سطح کشور و اظهار نظر وی در دفاع از برجام و جریان مذاکره با غرب و اشاره به موضوعاتی مثل خروج از فهرست سیاه اف ای تی اف، مسعود پزشکیان را از دیگر نامزدها متمایز کرده است. ستاره صبح در گفتوگو با قاسم محبعلی، دیپلمات پیشین به جست و جوی پاسخ این پرسشها برامده که در ادامه میخوانید:
در صورت موفقیت اصلاحات در چهاردهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری، سیاست خارجی در چه سمت و سویی حرکت خواهد کرد؟ آیا میتوان به از سر گیری مذاکراتی شفاف و بدون پنهان کاری امید داشت؟
چالش های حوزه سیاست خارجی در دولت چهاردهم روشن است، مشکلات داخلی ایران هم به نوعی به سیاست خارجی متصل است. عدم توسعه یافتگی در اقتصاد بدون تغییر در تصمیمات سیاست خارجی ممکن نیست اگر سیاست خارجی ایران بر اساس نظر نامزد اصلاحطلب و با الگویی که مشابه اش را در دوره اصلاحات، یا دولت اعتدال سراغ داریم، براساس سیاست تشنج زدایی و بازسازی مناسبات بینالمللی پیش برود، میتوانیم بگوییم سیاست خارجی تکانه های مثبتی خورده و تغییراتی در داخل کشور مشاهده خواهد شد. ولی به هیچ وجه از تحول صحبت نمیکنم و نمیتوانیم انتظار زیادی داشته باشیم. تغییر چرخه سیاست، ایجاد بستر گفتوگو با غرب به ویژه قدرت های اروپایی و آمریکا و یا تغییر جهت سیاست خارجی نسبت به روسیه و چین و کشور های منطقه در حیطه اختیارات رئیسجمهور نیست. اگرچه یک رئیسجمهور باید بتواند از حوزه امنیت ملی و منافع ملی با دیگر کشور های جهان وارد مذاکره شود و برای حلوفصل دیپلماتیک چالشها قدرت و اختیاراتی داشته باشد ولی من گمان نمیکنم نامزد های ریاست جمهوری در این دوره چنین اختیاراتی به دست بیاورند.
آیا تأیید صلاحیت نامزد اصلاحطلب و ایجاد امید برای بازگشت اصلاحات به قوه اجرایی کشور به معنی تمایل قدرت برای گفتوگو با دنیاست یا خیر؟
حاکمیت میخواهد مشارکت پایین اسفند 1402 و تبعات بد آن را با انتخاباتی پر شور مرتفع و چهره جمهوریت نظام را بازسازی کند. یقینا با چنین هدفی قرار نیست رئیسجمهوری بر سر کار بیاید که سیاستها و روشها را تغییر بدهد و منجر به نوسازی اقتصاد، سیاست خارجی و نوسازی سیاست های اجتماعی کشور شود. در میان این شش نفر نامزدی هست که میتواند خرابکاری های تندروها در چند سال گذشته را تا اندازهای رفع و رجوع کند، ولی بقیه چهرهها در ادامه دولت فعلی حرکت خواهند کرد و حتی ممکن است دردسرهایی در حوزه سیاسی، اجتماعی و البته اقتصادی برای کشور ایجاد شود. چون چهرههایی را میبینیم که علاقهای به گفتوگو با جامعه جهانی ندارند. اساسا چنین توانایی ندارند و آنطور که از سخنانشان پیداست اعتقادی نیز وجود ندارد. نامزدهای اصولگرا مسیر رفع نیاز های کشور را در گفتوگو و مذاکره با جهان نمیبینند.
با چشم اندازی که ترسیم کردید آیا میتوان گفت رقابت بین عقلانیت سیاسی و تندرو های داخلی است و در نهایت رئیسجمهور منتخب در حلوفصل چالش های سیاست خارجی خلاقیتی نخواهد داشت؟
می توانیم بگوییم هر انتخابی در بهترین حالت ادامه وضع موجود است ولی کشور با انتخاب یکی از نامزدها هزینه کمتری میدهد و در کوتاه مدت مشکلات و چالش های کمتری خواهیم داشت.
متأسفانه حاکمیت چشم انداز روشنی برای تغییر سیاستها نشان نداده است تأیید صلاحیت نامزد اصلاحطلب به معنی تغییر رویکرد سیاسی حاکمیت نیست. با توجه به ساختار فعلی اختیارات ریاست جمهوری محدود است و باید با واقع نگری انتخاب کرد. برخی از نامزد های مطرح باندباز و رفیق باز هستند و سابقه خوبی ندارند. برخی به قدرت تاکید میکنند و جمهوریت در کلامشان ضعیف است. ولی افراد سالمی را نیز در این جمع میبینیم که من از نام بردن از افراد پرهیز میکنم ولی برای مردم و برای ما مشخص است که سالمترین و بی حاشیه ترین نامزد چه کسی است؟ ایشان میتواند هزینه کشور را کاهش دهد.