منابع اسرائیلی اعلام کردهاند که 28 سفارت خانه و مراکز دیپلماتیک این کشور از بیم حمله ایران بسته شدهاند. مقامات نظامی کشور هم در سخنرانیها هشدار دادهاند که پاسخ ایران به اسرائیل قطعی است. در ارتباط با این موضوع ستاره صبح گفتوگویی با مرتضی مکی کارشناس روابط بینالملل داشته که در ادامه میخوانید:
نظر شما درباره حمله تروریستی اسرائیل به کنسولگری ایران در دمشق چیست؟
حادثه تروریستی دمشق و حمله به کنسولگری ایران شاید بعد از ترور سردار سلیمانی مهمترین اقدامی بود که اسرائیلیها پس از آمریکا، در ترور یکی از مقامات بلندپایه ایران در سوریه انجام دادند و شاید اسرائیلیها جنایت ترور شهید سلیمانی را به نوعی در دمشق تکرار کردند.
در جریان آن حادثه، جمهوری اسلامی ایران طی سه روز واکنش جدی نسبت به این اقدام آمریکا انجام داد و پایگاه عینالاسد را در عراق هدف موشک قرار داد.
جدا از روایتها، آنها با توجه به حمله به کنسولگری ایران، انتظار دارند که ایران واکنش انتقامجویانه و سختگیرانهای نسبت به آمریکا یا اسرائیل انجام دهد. به همین دلیل اسرائیلیها و آمریکاییها تلاش میکنند اقداماتی را اتخاذ کنند که پاسخ ایران برایشان حداقل تلفات را داشته باشد.
این دو حادثه شاید از این جهت قابلمقایسه باشد، اما نمیشود واکنش ایران نسبت به حمله ایران به عینالاسد را با اقدام انتقامجویانه نسبت به حمله به کنسولگری ایران در دمشق مقایسه کرد؛ از این جهت که اسرائیلیها اهداف معین و مشخصی را در این حادثه مدنظر قرار دادند و از ابتدا هم میدانستند که حمله به کنسولگری ایران در دمشق به عنوان یک مکان دیپلماتیک بازتاب گستردهای در پی خواهد داشت تا حدی که حتی برخی از دولتهای اروپایی آن را محکوم کردند و این اقدام را به فهرست اقدامات ناقض حقوقبشر و حقوقبینالملل در غزه اضافه کردند. اسرائیل با حمله به کنسولگری ایران در دمشق به دنبال این است که ایران را در یک تلهای گرفتار کند و با توجه به بنبستی که در جنگ غزه صورت گرفته تلاش میکند عرصه تجاوز را به نوار گستردهتری از غزه توسعه دهد و تاکنون یک جنگ نیابتی میان گروههای مقاومت با اسرائیل در منطقه در حال انجام است و ایران هم تلاش کرده بود با خویشتنداری و مدیریت تنش از اقدام و درگیری مستقیم با اسرائیل خودداری کند.
به نظر میرسد ایران باید روشهای متعارف و غیرقابلپیشبینی را برای واکنش به اقدام اسرائیل مدنظر قرار دهد. اقدامی که در تله اسرائیلیها گرفتار نشود و در عین حال قابل مدیریت باشد.
به نظر شما نقش گروههای نیابتی در واکنش ایران به اسرائیل چیست؟
نیروهای نظامی یمن، سوریه و لبنان ۶ ماه است که با اسرائیلیها وارد یک درگیری تحت کنترل شدهاند و در این درگیری مدیریتشده همه تلاش بر این بوده که اسرائیل نتواند مجوز یا فرصتی برای گسترش جنگ غزه به دست بیاورد. در لبنان، حزبالله تلاش میکند با هدف قرار دادن مراکز نظامی بدون حضور مستقیم در فلسطین اشغالی درگیری در شمال لبنان با اسرائیلیها را حفظ کرده و مرزهای شمال فلسطین اشغالی را ناامن کند تا به این صورت بخشی از نیروی نظامی ارتش اسرائیل زمینگیر شوند.
یمن به شکل دیگری با بستن تنگه بابالمندب و جلوگیری از حرکت کشتیهای حامل به مقصد فلسطین اشغالی از این جهت اسرائیل را تحت فشار قرار میدهد. نیروهای مقاومت در سوریه و عراق نیز با روشهای دیگری تلاش میکنند اسرائیل را درگیر کنند و فضای شهرها و مرزهای اسرائیل را ناامن سازند. این موضوع جدیدی نیست که نیروهای مقاومت واکنشی به اقدام اسرائیل انجام دهند. با توجه به اقدامات پیشگیرانهای که اسرائیلیها و آمریکاییها در پیش گرفتند به نظر میرسد آنها این احتمال را میدهند که ایران مستقیماً بخواهد واکنش به اقدام اسرائیل انجام دهد.
به نظر میرسد قوهعاقله کشور به دنبال روشهای متعارف برای واکنش به اقدام اسرائیل در حادثه تروریستی دمشق است که تبعات چنین حملهای قابل مدیریت باشد و عملاً به صورتی درنیاید که آمریکا را به عنوان بزرگترین حامی اسرائیل وارد درگیری مستقیم با ایران کند.