به عقیده کارشناسان علت افزایش قیمت دلار، طلا، سکه، خودرو و ... بی ثباتی قیمت ارز، تداوم تحریم ها، سوء مدیریت در حوزه اقتصاد و روابط خارجی است. اگر به جای افراطی‌ها و بی برنامه‌ها افراد متخصص، تکنوکرات، فن سالار، آشنای عمیق به سیاست خارجی و بازیگران آن و اهل تعامل انتخاب می‌شدند واکنش بازار به آن مثبت بود نه منفی و قیمت‌ها پایین می‌آمد ولی چون چنین نشد و به جای آنها افراد تندرو به بهارستان راه یافتند قیمت ارز، طلا و ... روند صعودی به خود گرفت و تورم را بیشتر کرد. علت این است که بازیگران بازار دریافته‌اند که قرار نیست اتفاق مهم در روابط خارجی صورت گیرد. متأسفانه تورم اثر بدی بر زندگی مردم دارد. شاخص فلاکت درکشور در پاییز ۱۴۰۲ حدود ۵۲ واحد بوده که نسبت به پاییز سال قبل ۱.۲ واحد کاهش یافته است. تعریف شاخص فلاکت، شاخص اقتصادی است که از حاصل جمع نرخ بیکاری و تورم بدست می‌آید.
تورم خوراکی‌ها در صدر
بانک جهانی مدعی شد که تورم خوراکی‌ها در دی ماه امسال 38 درصد بوده است. داده‌های مرکز آمار هم نشان می‌دهد «۳۸ درصد اقلام خوراکی منتخب، در بهمن ماه تورم بیشتر از تورم سالانه داشته‌اند»؛ در ماه گذشته از ٥٣ قلم خوراکی منتخب در نقاط شهری، تعداد ٢٠ قلم، درصد تغییر قیمت سالانه‌شان بالاتر از نرخ تورم نقطه‌ای در نقاط شهری (۳۶.۲ درصد) بوده است. یعنی پروتئین‌ها رکورد تورم سالانه را زده اند
تورم ماهانه
تورم ماهانه‌ی اقلام پروتئینی در بهمن‌ماه رکورد زد؛ داده‌های مرکز آمار نشان می‌دهد «در این ماه، اقلام ماهی قزل‌آلا با ۳.۲ درصد، گوشت گوسفند با ٢.٩ درصد و کنسرو تن ماهی با ٢.٠ درصد بیشترین افزایش قیمت را نسبت به ماه قبل داشته‌اند».
سرانه مصرف تخم مرغ 15 کیلوگرم
رئیس اتحادیه مرغ تخم‌گذار تهران درباره مصرف پروتئین‌ها گفت: «روزانه ۳۷۰۰ تا ۳۸۰۰ تن و ماهانه ۱۰ تا ۱۵ هزارتن تخم مرغ در کشور تولید می‌شود. مصرف تخم مرغ بالا رفته، زیرا ارزان‌ترین کالای پروتئینی است در نیمه دوم سال نیز تقاضای تخم مرغ بیشتر می‌شود. سرانه مصرف تخم مرغ در کشور در سال‌های اخیر به حدود ۱۴ تا ۱۵ کیلو بوده است.»
صعود قیمت ارز، گرانی در روزهای آینده و در سال 1403 قابل پیش بینی است.
تأثیرقیمت ارز بر فقر و شاخص فلاکت
احسان سلطانی، کارشناس اقتصادی با رسم یک نمودار با عنوان «۶۰ سال قیمت دلار در ایران» مسیر صعود قیمت دلار را به تصویر کشیده و گفته: «جای تأسف دارد که پس از ۵ سال شوک‌ِ افزایش قیمت ارز باز هم سفته‌بازان و رانت از سرکوب قیمت ارز گلایه می‌کنند. این در حالیست که نمودار صعودی ارز نشان می‌دهد که نتیجه افزایش قیمت دلار فقر و فلاکت است.»
صعود 600 درصدی قیمت دلار
نمودار قیمت ارز نشان می‌دهد که در فاصله‌ی سال‌های ۱۳۴۲ تا ۱۴۰۲، قیمت دلار در کشور ۶۰۰ درصد افزایش داشته است. سال ۹۲، بعد از یک شوک ارزی، قیمت دلار به ۳ هزار تومان رسید؛ اکنون قیمت دلار در بازار آزاد و صرافی‌ها به ۶۰ هزار تومان رسیده است؛ یعنی دلار در 10 سال ۲۰ برابر گران شده است.
عدم تناسب دستمزد با سبد معیشت
براساس محاسبات مستقل کارگران، سبد معیشت خانوار‌های کارگری (حداقل هزینه‌های زندگی در یک ماه) براساس داده‌های تورمی آذر امسال در کلانشهر‌ها حدود ۲۸ میلیون تومان رسیده است.
علیرضا خرمی، فعال کارگری با تاکید بر اینکه «اکنون نوبت دولت است که حقوق و دستمزد را تعیینکنند گفت: که چشم خود را بر روی واقعیت باز کنید و ببینند وضعیت سفره کارگران چگونه است. کارگران با این حقوق کم شرمنده اولاد و خانواده‌ی خود هستند. حداقل حقوق کارگران ۷ الی ۸ میلیون تومان است، انتظاری که کارگران دارند این است که سبد معیشت را «واقعی» ببینند. اگر داده‌های تورم بهمن را مبنای کار قرار دهند و وزن اقلام در سبد معیشت را واقعی در نظر بگیرند، رقم سبد معیشت در کلانشهر‌ها از 28 میلیون تومان است. اگر قرار باشد فقط ۲۰ درصد به حقوق ۷ الی ۸ میلیون تومانی کارگران اضافه شود، تنها گزینه‌ی بقا خوردن تخم مرغ است!